Η διαβίωση σε περιοχές με αυξημένη ρύπανση της ατμόσφαιρας σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από εγκεφαλικό. Ο κίνδυνος ποικίλει ανάλογα με το μέγεθος των σωματιδίων των ρύπων: όσο μικρότερα είναι αυτά, τόσο αυξάνει η πιθανότητα θανατηφόρου εγκεφαλικού.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Χουαλιάνγκ Λιν του Πανεπιστημίου Σαν Γιατ-σεν της Γκουανγκτσού, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Neurology” της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, ανέλυσαν στοιχεία για περισσότερες από 3,1 εκατομμύρια νοσηλείες λόγω είτε ισχαιμικού είτε αιμορραγικού εγκεφαλικού. Οι ασθενείς είχαν μέση ηλικία 67 ετών και, από αυτούς, οι 32.140 (περίπου το 1%) είχαν πεθάνει στο νοσοκομείο.

Η μελέτη συσχέτισε τα επίπεδα σωματιδιακής ρύπανσης του αέρα που κάθε άτομο είχε εκτεθεί σε βάθος χρόνου, ανάλογα με τον τόπο διαμονής του και τις συγκεντρώσεις ρύπων σε κάθε περιοχή. Εμφαση δόθηκε τόσο στην επικρατούσα ατμοσφαιρική ρύπανση κατά την τελευταία εβδομάδα πριν το εγκεφαλικό, όσο και στο μέσο επίπεδο ημερήσιας έκθεσης κατά το προηγούμενο έτος.

Διαπιστώθηκε ότι για κάθε 10 μg/m3 (μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα) αύξηση στην ετήσια μέση έκθεση στα σωματίδια των ρύπων υπήρχε αύξηση 24% του κινδύνου θανατηφόρου εγκεφαλικού για τα μικρότερου μεγέθους σωματίδια ΡΜ1, 11% για τα σωματίδια ΡΜ2,5 και 9% για τα μεγαλύτερα σωματίδια ΡΜ10. Αλλά και με βάση την πιο πρόσφατη μέση έκθεση κατά την τελευταία εβδομάδα πριν το εγκεφαλικό, ο κίνδυνος για τέτοιο επεισόδιο ήταν ανάλογα κατανεμημένος: 6% αυξημένος για τα μικρότερα σωματίδια ΡΜ1, 4% για τα ΡΜ2,5 και 3% για τα ΡΜ10.

Τα ΡΜ1 έχουν διάμετρο κάτω του ενός μικρομέτρου ή εκατομμυριοστού του μέτρου (σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα σωματίδια της αιθάλης και του νέφους στις πόλεις), τα ΡΜ2,5 κάτω των 2,5 εκατομμυριοστών του μέτρου (περιλαμβάνονται τα σωματίδια ιπτάμενης τέφρας) και τα ΡΜ10 κάτω των 10 εκατομμυριοστών (περιλαμβάνονται τα σωματίδια του τσιμέντου). Όσο πιο μικρά είναι τα σωματίδια, τόσο ευκολότερα εισπνέονται βαθιά μέσα στους πνεύμονες, κυκλοφορούν μέσω του αίματος και καταλήγουν στον εγκέφαλο.

“Η ρύπανση του αέρα είχε προηγουμένως συνδεθεί με μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού και το εγκεφαλικό συνιστά κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Αυτό που ήταν λιγότερο γνωστό, είναι με ποιό τρόπο τα διαφορετικά μεγέθη σωματιδιακής ύλης επηρεάζουν αυτόν τον κίνδυνο. Η μελέτη μας βρήκε ότι το (μικρότερο) μέγεθος τους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο θανάτου από εγκεφαλικό”, δήλωσε ο δρ Λιν.

Ο κίνδυνος θανάτου από τα σωματίδια, ιδίως τα πιο μικροσκοπικά, είναι μεγαλύτερος στην περίπτωση ισχαιμικού εγκεφαλικού από ό,τι αιμορραγικού. Η μελέτη εκτιμά πάντως ότι μια μείωση ακόμη και στα μεγαλύτερα σωματίδια ΡΜ10 μπορεί να μειώσει σημαντικά τις νοσηλείες και τα θανατηφόρα εγκεφαλικά.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:

https://n.neurology.org/content/early/2022/05/25/WNL.0000000000200546