ΛΕΥΚΩΣΙΑ – Πρώτο βήμα, αλλά σημαντικό, γίνεται στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας και τούτο αφορά τη διεξαγωγή της επιβεβαιωτικής γεώτρησης στο κοίτασμα «Γλαύκος» στην κυπριακή ΑΟΖ, από τον αμερικανικό πετρελαϊκό κολοσσό ExxonMobil. Σύμφωνα με Navtex που εξέδωσε ο Σταθμός της Λάρνακας, θα πραγματοποιηθούν από τις 19 Νοεμβρίου έως τις 30 Ιανουαρίου «προπαρασκευαστικές εργασίες και γεωτρητικές εργασίες» στην περιοχή που ορίζεται από τις συντεταγμένες στο στίγμα του μεγάλου κοιτάσματος «Γλαύκος», που είχε εντοπίσει το 2019 η κοινοπραξία. Οπως είναι γνωστό, στο θαλασσοτεμάχιο 10 δραστηριοποιείται η κοινοπραξία της ExxonMobil με την Qatar Petroleum και από τις πρώτες έρευνες -στην πρώτη δηλαδή γεώτρηση- προέκυψε αρχική ποσότητα φυσικού αερίου μεταξύ 5 και 8 τρισεκατομμυρίων ποδών (tcf).

Το πώς έχει διαμορφωθεί το τοπίο εν όψει και τα επόμενα βήματα είναι λίγο-πολύ γνωστά, ωστόσο, είναι προφανές πως ρόλο έχει διαδραματίσει το παρασκήνιο.

Πρώτο, όταν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε μεταβεί τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη για να παραστεί στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, είχε συνάντηση με την ηγεσία της ExxonMobil. Οι αξιωματούχοι της εταιρείας διαβεβαίωσαν τον Πρόεδρο ότι οι σχεδιασμοί τους θα προχωρούσαν κανονικά. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με συναφείς πληροφορίες, οι εκπρόσωποι της εταιρείας ανέφεραν πως είχαν εξασφαλίσει το «πράσινο φως» από την αμερικανική κυβέρνηση. Τι σημαίνει αυτό; Οτι η Ουάσιγκτον τους διαβεβαίωσε ότι θα δώσει κάλυψη στην εταιρεία και πως υπήρξαν προφανώς συνεννοήσεις και με την κατοχική Τουρκία, που ως γνωστό αντιδρά.

Δεύτερο, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, συναντήθηκε προ ημερών στη Λευκωσία με τον ανώτερο αντιπρόεδρο της αμερικανικής εταιρείας, Τζον Αρντίλ. Οι δυο, σύμφωνα με ανάρτηση του υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου, συζήτησαν τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή. Η παρουσία του κ. Αρντίλ προφανώς και σχετίζεται με την έκδοση της Navtex και τις τελευταίες προετοιμασίες εν όψει της επιβεβαιωτικής γεώτρησης.

Σύμφωνα με την υπουργό Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου ανάλογα με την ποσότητα του φυσικού αερίου που θα εντοπιστεί, υπάρχουν διάφορα σενάρια στο τραπέζι, τα οποία θα εξεταστούν, με το σενάριο προς τερματικό στην Αίγυπτο να θεωρείται το επικρατέστερο. Αλλά αυτό είναι ένα ζήτημα, το οποίο θα εξεταστεί στο τέλος. Επί του παρόντος εκείνο που προέχει είναι να προχωρήσει η επιβεβαιωτική γεώτρηση, που φαίνεται πως τούτο θα γίνει σύντομα με στόχο την ολοκλήρωσή της τον Ιανουάριο του 2022. Περαιτέρω, εκείνο που ενδιαφέρει τόσο την κοινοπραξία όσο και τη Λευκωσία είναι η ακριβής εικόνα για το μέγεθος αλλά και την ποιότητα του κοιτάσματος. Αυτό προφανώς θα φανεί από την επιβεβαιωτική γεώτρηση. Οι αρχικές εκτιμήσεις, που αφορούσαν τον «Γλαύκο», έκαναν λόγο για μεγάλο κοίτασμα. Ενδεχομένως το μεγαλύτερο, που είχε εντοπισθεί στην κυπριακή ΑΟΖ. Υπολογίζοντας ότι η επιβεβαιωτική γεώτρηση θα διαρκέσει μέχρι το δεύτερο δεκαήμερο του ερχόμενου Ιανουαρίου, σύμφωνα με τους ειδικούς, αποτελέσματα θα πρέπει να αναμένονται το Μάιο.

Οι τουρκικές αντιδράσεις

Η κίνηση αυτή της κοινοπραξίας ExxonMobil και Qatar Petroleum γίνεται παρά τις τουρκικές αντιδράσεις και προειδοποιήσεις. Προφανώς, όπως έχει ήδη αναφερθεί, η Αμερικανική Κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει προς την Αγκυρα ότι δεν θα ανεχτεί παρενόχληση των εργασιών. Η τουρκική πλευρά προφανώς δεν θα αντιδράσει καθώς, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της, το θαλασσοτεμάχιο 10 δεν βρίσκεται στην περιοχή που αμφισβητεί και παρανόμως διεκδικεί. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει πως σε αντίθετη περίπτωση θα επέλεγε να αντιδράσει κόντρα στις υποδείξεις των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και του Κατάρ.

Πάντως, αναμένεται ότι θα γίνουν κινήσεις από τουρκικής πλευράς ως απάντηση στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κύπρου, για να επιβεβαιώσει πως έχει ρόλο και λόγο στην περιοχή. Κι αυτό μπορεί να το πράξει στέλνοντας, για παράδειγμα, γεωτρύπανο στο θαλασσοτεμάχιο 6, όπως και στο παρελθόν. Στο θαλασσοτεμάχιο 6 δραστηριοποιείται με άδεια της Κυπριακής Δημοκρατίας η κοινοπραξία της γαλλικής ΤΟΤΑΛ και της ιταλικής ΕΝΙ. Σημειώνεται πως στο παρελθόν η Τουρκία διενήργησε παράνομες έρευνες στο 6, σε περιοχή όμως σχετικά μακριά από εκεί που δραστηριοποιείται η γαλλοϊταλική κοινοπραξία.

Είναι, όμως, ενδιαφέρον να καταγραφεί στην πράξη η τουρκική αντίδραση. Αλλά και στην περίπτωση που θα «εισβάλουν» οι Τούρκοι στο 6, πώς θα ενεργήσουν Παρίσι και Ρώμη. Την ίδια ώρα, η κατοχική Τουρκία ενισχύει το στόλο της. Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανακοίνωσε την αγορά τέταρτου γεωτρύπανου νέας γενιάς, στο οποίο δόθηκε το όνομα «Αλπαρσλάν» και θα παραδοθεί το πρώτο τρίμηνο του 2022. Ο Αλμπαρσλάν ήταν ο δεύτερος στη διαδοχή Σουλτάνος της Μεγάλης Σελτζουκικής Αυτοκρατορίας, ο οποίος επέκτεινε σημαντικά την αυτοκρατορία του και την ισχύ του με μεγάλες νίκες απέναντι στους αντιπάλους του. Με τη νίκη του Μαντζικέρτ απέναντι στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1071 κατοχύρωσε την κυριαρχία του στην Ανατολή. Οι νίκες του του έδωσαν τον τίτλο του «Αλπ Αρσλάν» που μεταφράζεται «ηρωικό λιοντάρι».