ΛΕΥΚΩΣΙΑ. Άρθρο με τις αναμνήσεις του από τον απόηχο του πραξικοπήματος και την τουρκική εισβολή του 1974 μοιράζεται με τους αναγνώστες του Observer ο τότε απεσταλμένος της βρετανικής εφημερίδας στην Κύπρο Κόλιν Σμιθ.

Το άρθρο φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Τούρκοι στρατιώτες πυροβόλησαν το ξενοδοχείο μας, η εισβολή είχε ξεκινήσει – 50 χρόνια αφού η Κύπρος διαμελίστηκε».

Ο κ. Σμιθ δίνει εν συντομία το υπόβαθρο μέχρι την απόπειρα δολοφονίας του Μακάριου από τη χούντα των Αθηνών και στη συνέχεια περιγράφει τις δραματικές στιγμές της φυγάδευσής του στην Πάφο και στο εξωτερικό.

Ο κ. Σμιθ έφτασε στο νησί στις 19 Ιουλίου, με έναν εθνοφρουρό να τον υποδέχεται λέγοντάς του ότι πλέον η Κύπρος ήταν «ελληνικό νησί».

Εξιστορεί την εμπειρία του από δημοσιογραφικές διασκέψεις εκείνη την ημέρα με τον Σαμψών και τον Ντενκτάς, ο οποίος μπροστά σε δημοσιογράφους ανέφερε φωνάζοντας με ενθουσιασμό ότι το BBC μετέδιδε μετακίνηση τουρκικών πλοίων προς την Κύπρο.

Βρίσκοντας κατάλυμα στο ξενοδοχείο Ledra Palace, ο Βρετανός δημοσιογράφος ανέμενε τις εξελίξεις, με συναδέλφους του να κοιμούνται στο πάτωμα και την μπάντα του ξενοδοχείου να δίνει παράσταση.

Το επόμενο πρωί ξύπνησε από πυροβολισμούς και είδε Τούρκους αλεξιπτωτιστές να πέφτουν από τους αιθέρες, ακούγοντας και αεροπορικούς βομβαρδισμούς.

Στο άρθρο του καταλήγει συνοψίζοντας τι επακολούθησε, πόσοι νεκροί, εκτοπισμένοι και αγνοούμενοι συνοδεύουν την τραγική ιστορία εκείνου του καλοκαιριού.

Όπως αναφέρει τέλος ο κ. Σμιθ, ο οποίος εκείνη τη χρόνια κέρδισε το βρετανικό βραβείο διεθνούς ρεπορτάζ, «για πολύ καιρό, χρησιμοποιώντας λόγια του Λένιν, ένα γκράφιτι εκεί κοντά (στο Ledra Palace) έλεγε: ‘Υπάρχουν δεκαετίες που τίποτα δεν συμβαίνει και υπάρχουν εβδομάδες που συμβαίνουν δεκαετίες’ – μοιάζει σαν η Κύπρος να περιμένει ακόμα τη δεκαετία της».