ΛΕΥΚΩΣΙΑ. Βήματα στα ενεργειακά αναμένονται από το νέο χρόνο καθώς η ιταλική ΕΝΙ, η οποία δραστηριοποιείται μαζί με την γαλλική ΑΟΖ, σε θαλασσοτεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ, φαίνεται να θέλει να μπει το… αέριο στο αυλάκι.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η ιταλική ΕΝΙ, η οποία έχει και την επιχειρησιακή ευθύνη για τη δραστηριοποίηση των αδειοδοτημένων από την Κυπριακή Δημοκρατία θαλασσοτεμαχίων, εκτιμά πως με το νέο χρόνο και μετά τα αποτελέσματα της επιβεβαιωτικής γεώτρησης στον Κρόνο, που αναμένονται τον Ιανουάριο, θα μπορεί να διαμορφώσει το σχέδιο ανάπτυξης του κοιτάσματος και να προχωρήσει στην αξιοποίησή του. Θα πρόκειται για το πρώτο κοίτασμα που θα αξιοποιηθεί από την κυπριακή ΑΟΖ. Κι αυτό αναφέρεται και υπογραμμίζεται από τους Ιταλούς, που μαζί με τους Γάλλους, θέλουν να είναι οι πρώτοι που θα καταφέρουν να αντλήσουν φυσικό αέριο από τον κυπριακό βυθό.

Σημειώνεται ότι με βάση τους σχεδιασμούς της κοινοπραξίας, ΕΝΙ-ΤΟΤΑΛ, το κυπριακό αέριο μαζί με εκείνο του ΖΟΡ, θα  μεταφέρεται στην Αίγυπτο για υγροποίηση. Εταιρείες, πάντως, που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ δεν αποκλείουν, αναλόγως και της πορείας των εξελίξεων και των αποθεμάτων, να κατασκευάσουν σταθμό υγροποίησης στην Κύπρο.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, θεωρεί από την πλευρά της πως οι εταιρείες θα πρέπει να συνεργασθούν όταν φθάσουν στο σημείο αξιοποίησης του αερίου. Η Λευκωσία είναι της θέσης – και το έχει μεταβιβάσει στις αδειοδοτημένες εταιρείες – πως θα πρέπει «να ενώσουν δυνάμεις». Αυτό σημαίνει πως θα μπορούν να συμφωνήσουν να κάνουν από κοινού σχεδιασμούς στο πεδίο της ανάπτυξης των κοιτασμάτων.

Με βάση τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα, υπολογίζεται, μεταξύ άλλων, ότι τα ευρήματα στην «Καλυψώ», που είναι το πιο φτωχό, κυμαίνονται στα 1.5 tcf, του Ζευς, 2-3 tcf και του «Κρόνου» 2,5 tcf ενώ στο «Γλαύκος» υπολογίζονται στα 5-8 tcf. Κοιτάσματα που γειτνιάζουν μπορούν να αξιοποιηθούν μαζί πιο εύκολα.

Η «Chevron»

Σε ό,τι αφορά το θέμα με την «Chevron», ο αμερικανικός κολοσσός αναμένεται να απαντήσει τη Δευτέρα, καθώς εκπνέει η διορία, που έχει δοθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία, για να τηρήσει το συμβόλαιο της. Οι εκτιμήσεις από τη Λευκωσία είναι πως είναι μονόδρομος η υλοποίηση του συμβολαίου για την εταιρεία, αναμένει όμως με ενδιαφέρον την απάντησή της. Ο αμερικανικός κολοσσός βρίσκεται στην περιοχή, γνωρίζει πως το κοίτασμα «Αφροδίτη» έχει αέριο και δεν μπορεί εύκολα να εγκαταλείψει. Πέραν, βέβαια, της συμβατικής υποχρέωσης που έχει.

Η γεωπολιτική διάσταση

Το θέμα της ενέργειας εξαρχής είχε γεωπολιτική διάσταση. Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, τα αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου βγήκαν στο προσκήνιο και γι’ αυτά επέδειξαν ενδιαφέρον τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το θέμα της απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο μπήκε ψηλά στην ατζέντα. Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως στην εξίσωση μπαίνει και ο πόλεμος στο Ισραήλ.

Είναι σαφές πως μετά τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, έχει «καεί» το σενάριο ενεργειακής συνεργασίας Ισραήλ – Τουρκίας. Το Ισραήλ, αν και βρίσκεται σε πόλεμο, δεν εγκαταλείπει τους σχεδιασμούς του, ωστόσο, όλα θα εξαρτηθούν από την πορεία του πολέμου. Εάν, για παράδειγμα, γενικευθεί ο πόλεμος, τότε οι σχεδιασμοί δύσκολα  θα προχωρήσουν. Τούτο, πάντως, δεν προβλέπεται επί του παρόντος, καθώς όσοι στέκονται απέναντι στο Ισραήλ, κυρίως οι αραβικές χώρες, δεν αντιδρούν στη σφαγή των Παλαιστινίων. Σημειώνεται ότι το  Ισραήλ έχει χορηγήσει, αν και βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, 12 άδειες σε έξι εταιρείες για έρευνες φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της. Όπως έγραψε το Forbes, η ΕΝΙ, η BP, New Med (Αζερπαϊτζάν), είναι μεταξύ των εταιρειών, που έχουν αδειοδοτηθεί.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το αθηναϊκό Βήμα, στο τραπέζι επανέρχεται ο αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed, που είναι προχωρημένος σε επίπεδο μελετών και τον τρέχει η κοινοπραξία των εταιρειών ΔΕΠΑ και Edison (IGI Poseidon) για τη διακίνηση των ποσοτήτων αερίου από τα υπεράκτια κοιτάσματα του Ισραήλ στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία. Το εγχείρημα του EastMed είναι δύσκολο και κοστίζει πολλά, αλλά φαίνεται να επανέρχεται ως εναλλακτικό σενάριο. Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΝΙ, Claudio Descalzi, είχε δηλώσει, τον περασμένο Μάιο,  ενώπιον της επιτροπής Εξωτερικών της ιταλικής Βουλής, ότι χωρίς τη συναίνεση της  Τουρκίας δεν μπορεί να γίνει ο αγωγός EastMed, προκαλώντας την αντίδραση της Λευκωσίας. Από τότε, βέβαια, πολλά έχουν γίνει. Χωρίς να σημαίνει πως ο αγωγός αυτός είναι προτεραιότητα. Αποτελεί, ωστόσο, μια από τις επιλογές.

Η στάση της Τουρκίας

Η κατοχική δύναμη αντιδρά στην όποια αξιοποίηση αερίου από την κυπριακή ΑΟΖ. Υποστηρίζει πως χωρίς τη δική της συναίνεση δεν μπορεί να γίνει οτιδήποτε στην περιοχή. Σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά έχει επενδύσει σε διάφορες συνεργασίες, οι οποίες θα εξουδετέρωναν τους σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας.