Αγαπητή Σταυρούλα,

Είμαι μητέρα δύο παιδιών και έχω χωρίσει εδώ και έξι μήνες. Ανάμεσα στα άλλα προβλήματα που έχω να αντιμετωπίσω ως γυναίκα που μεγαλώνω μόνη τα παιδιά μου, τα οποία είναι ακόμα πολύ μικρά, είναι και η απομάκρυνση των φίλων μου. Δεν μιλάω μόνο για τους κοινούς φίλους που είχαμε σαν ζευγάρι, με τους οποίους βρισκόμασταν μαζί με τα παιδιά μας συχνά. Μιλάω και για καινούργιες γνωριμίες που έκανα στο πλαίσιο της σχολικής ζωής των παιδιών μου, που απομακρύνθηκαν μόλις ανακοινώθηκε το διαζύγιό μου. Από εκεί που είχα έντονη κοινωνική ζωή, ανθρώπους που θεωρούσα φίλους, που τους είχα ανοίξει το σπίτι μου, που πηγαίναμε μαζί εκδρομές και ταξίδια, βρέθηκα μόνη τη στιγμή που έχω τη μεγαλύτερη ανάγκη για κοινωνική συναναστροφή, να τους παρακαλάω να βρεθούμε. Δεν μπορώ να καταλάβω τι έχει γίνει και δεν ξέρω πώς να το αντιμετωπίσω. Εχω κάνει κάτι λάθος ή τελικά δεν υπάρχουν αληθινές ανθρώπινες σχέσεις;

Γιάννα

Αγαπητή Γιάννα,

Πολύ συχνά, τα άτομα που χωρίζουν μπορεί να βιώσουν την επώδυνη εμπειρία της κοινωνικής απομόνωσης για πολλούς και διαφορετικούς λόγους.

Πολλές φορές, ιδιαίτερα στα διαζύγια με έντονες διαμάχες, οι φίλοι μπορεί να απομακρυνθούν επειδή δεν θέλουν να πάρουν μέρος στη σύγκρουση του ζευγαριού.

Κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν τον ελεύθερο πλέον «φίλο» επικίνδυνο για τη δική τους σχέση και να τον βάλουν στο περιθώριο. Για παράδειγμα, ο χωρισμένος άντρας ή η χωρισμένη γυναίκα μπορεί να παρασύρει τον παντρεμένο φίλο/ φίλη σε εξόδους με σκοπό τη γνωριμία και αυτό να θεωρηθεί κίνδυνος από κάποιο μέλος του φιλικού ζευγαριού που δεν έχει χωρίσει. Σε κάποιες μικρές κυρίως περιοχές, η στάση των φίλων απέναντι στο ζευγάρι που χωρίζει μπορεί να σχετίζεται και με άλλους παράγοντες που έχουν να κάνουν με την κουλτούρα της περιοχής και με ευρύτερες κοινωνικό-οικονομικές σχέσεις.

Κάποιες άλλες φορές, το πρόβλημα μπορεί να δημιουργείται από το ίδιο το άτομο που χωρίζει. Ιδιαίτερα, όταν κάποιος βιώνει στρεσογόνες και επώδυνες καταστάσεις μπορεί να αλλάξει συμπεριφορά απέναντι στους ανθρώπους του περιβάλλοντός του, να γίνει ευερέθιστος, επιθετικός, ή να περνάει μία περίοδο θλίψης που μπορεί να μην είναι ευχάριστη για τους γύρω του και να τους προκαλεί αρνητική διάθεση συχνά χωρίς να το καταλαβαίνει.

Επιπλέον, καθώς αυτός που χωρίζει έχει ήδη υποστεί μία σημαντική απώλεια, ίσως και ένα χτύπημα στην αυτοεκτίμησή του υπάρχει περίπτωση να πιέζει τους φίλους του να πάρουν θέση, για να νιώσει δικαιωμένος ή ασφαλής. Αυτό όμως δεν είναι εύκολο για τους φίλους, που ακόμη και αν έχουν προσωπική άποψη μπορεί να μη θέλει να την εκφράσουν.

Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβαίνει και στην περίπτωσή σας.

Θα σας συμβούλευα να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού για να μπορέσετε να διαχειριστείτε αυτή τη δύσκολη περίοδο του χωρισμού. Οσον αφορά στους φίλους, αν υπάρχουν κάποιοι που είναι πραγματικά πολύτιμοι στη ζωή σας και σας λείπει η παρουσία τους, θα βοηθούσε ίσως μία ειλικρινής συζήτηση για να τους βοηθήσετε να καταλάβουν ότι περνάτε ένα δύσκολο χωρισμό και ότι έχετε ανάγκη τη φιλία του, όπως την είχατε και πριν. Εξηγήστε στους φίλους σας, αν βέβαια συμφωνείτε, ότι δεν έχετε αντίρρηση να διατηρήσουν τη σχέση τους και με τον πρώην σύζυγό σας, αν αυτό τους κάνει να αισθάνονται καλύτερα, κι ότι σε καμία περίπτωση δεν απαιτείτε να πάρουν θέση και σας δώσουν δίκιο.

Ωστόσο, καλό είναι να έχετε υπόψη σας ότι σε κάθε σημαντική αλλαγή της ζωής μας κάτι αφήνουμε να φύγει και κάτι καινούργιο περιμένουμε να έρθει. Είναι πολύ δύσκολο οι σχέσεις με τους φίλους να παραμείνουν ακριβώς οι ίδιες, γιατί αλλάζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν και δεν είναι εύκολο για όλους τους ανθρώπους να προσαρμόζονται στις αλλαγές. Θα βοηθούσε ίσως να προσπαθήσετε να διευρύνετε τον κύκλο των κοινωνικών σας επαφών με καινούριους ανθρώπους στη ζωή σας, που να έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα ίσως και τις ίδιες ανάγκες με εσάς και να μην προσπαθείτε να κρατήσετε σχέσεις με ανθρώπους που δεν επιθυμούν το ίδιο.

Αλλωστε όλοι ξέρουμε ότι οι πραγματικοί φίλοι θα παραμείνουν κοντά μας σε μια δύσκολη κατάσταση, ακόμη κι αν χρειάζονται τον χρόνο τους για ένα διάστημα. Οι υπόλοιποι, αυτοί που εξαφανίζονται, ίσως και να μην είναι τόσο σημαντικοί για τη ζωή μας.