x
 

ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ

Διττός ο συμβολισμός…

05 Νοεμβρίου 2022
Toυ Φώτη Καλιαμπάκου*

Η αριστουργηματική όπερα του Κερουμπίνι είναι σχετικά γνωστή στην Ελλάδα όχι μόνο γιατί αναφέρεται σε μια από τις πιο ζοφερές ιστορίες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας και την τραγωδία του Ευριπίδη, αλλά και γιατί ο συγκεκριμένος ρόλος «ανήκε» κατά κάποιο τρόπο στην Μαρία Κάλλας, η οποία είχε πρακτικά επαναφέρει στις σκηνές το έργο στο οποίο η ερμηνεία της θεωρείται κορυφαία και για κάποιους, αν και αυτό μπορεί να αδικεί τις ερμηνεύτριες που ακολούθησαν, αξεπέραστη. Η Κάλλας είχε τραγουδήσει αυτό το ρόλο σε όλο τον κόσμο, ασφαλώς και στη Νέα Υόρκη, στη Μητροπολιτική Οπερα που τότε βρισκόταν στους 39 δρόμους.

Η σκυτάλη στην Sondra Radvanonsky

Ισως αδικούν κάποιοι το έργο του Κερουμπίνι όταν λένε, ότι ο μόνος λόγος για να ανέβει είναι το να έχει κανείς μια κορυφαία φωνή, με την έννοια, ότι η όπερα είναι μουσικά και δραματικά αριστουργηματική. Σε κάθε περίπτωση πράγματι, χωρίς μια εξαιρετική τραγουδίστρια δεν αναδεικνύονται τα χαρακτηριστικά του πρωταγωνιστικού ρόλου. Και η Sondra Radvanonsky (Σόντρα Ραντβανόφσκι) είναι σίγουρα μία από τις κορυφαίες δραματικές σοπράνο της γενιάς της.

Μήδεια

Ο υπογράφων είχε αναφερθεί και παλαιότερα από τις στήλες του «Εθνικού Κήρυκα» στις εξαιρετικές της ερμηνείες στους πρωταγωνιστικούς ή (συν)- πρωταγωνιστικούς ρόλους της στις τρεις όπερες Gaetano Donizetti, με επίκεντρο τα πάθη της δυναστείας των Tudors στην Αγγλία, συγκεκριμένα στην Μαρία Στιούαρτ, την Αννα Μπολένα και τον Roberto Devereux. Παλιότερα η Radvanonsky είχε διακριθεί στη ΜΕΤ, σε έναν ακόμα εξαιρετικά απαιτητικό ρόλο, και αυτός κατά κάποιο τρόπο «ιδιοκτησία» της Κάλλας, τη «Νόρμα» του Μπελίνι, αυτή τη φορά με την ιστορία να προέρχεται όχι από την ελληνική, όπως στην περίπτωση της Μήδειας, αλλά από τη ρωμαϊκή αρχαιότητα.

Μήδεια – Ενα διαχρονικό δράμα

Η όπερα, η πρεμιέρα της οποίας έλαβε χώρα στο θέατρο Feydeau στο Παρίσι το 1797 διαδραματίζεται στην Κόρινθο, όπου μετά την εγκατάλειψη της Μήδειας, ο Ιάσων έχει έρθει για να παντρευτεί την πριγκίπισσα Γλαύκη. Η Μήδεια φτάνει και αντιμετωπίζεται με απέχθεια και κακία από όλους, σαν απειλή για την ευτυχία του ζεύγους. Εκείνη πιστεύει ότι τα έχει χάσει όλα, ότι τα παιδιά της θα μεγαλώσουν ακούγοντας άσχημα πράγματα για εκείνη από τους άλλους, που δεν είναι παρούσα για να αμυνθεί. Η πορεία των σκέψεών της, αλλά και η κακομεταχείρισή της από όλους, η σύγκρουσή της με τον Ιάσονα, κορυφώνουν την οργή της και αποφασίζει να σκοτώσει την αντίζηλό της, αλλά και τα ίδια της τα παιδιά. Χρησιμοποιώντας μια μηχανορραφία καταφέρνει να φέρει σε αυτήν τα δύο αθώα θύματα και να «δωρίσει» στην αντίζηλό της έναν φονικό χιτώνα.

Στην κορύφωση του δράματος και του τραγικού πεπρωμένου η Μήδεια ολοκληρώνει το φρικτό έργο της, ο Ιάσων καταρρέει και ο ναός παίρνει φωτιά! Δυστυχώς πολλές φορές η πραγματικότητα μας υπενθυμίζει με τραγικό και επώδυνο τρόπο, ότι τα πάθη και οι ακραίες καταστάσεις, οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα της θεματικής των αρχαίων τραγωδιών, δεν είναι μόνο αποκυήματα φαντασίας, δραματικές υπερβολές ή ξεπερασμένα πάθη άλλων πολιτισμών και εποχών, αλλά πραγματεύονται διαχρονικά στοιχεία της ανθρώπινης φύσης και της κοινωνικής παθογένειας, με την τελευταία, καμιά φορά, να μας εκπλήσσει ξεπερνώντας και τις πιο ζοφερές τραγωδίες. Δεν είναι τυχαίο το ότι κορυφαίοι ερευνητές, μεταξύ άλλων φιλόσοφοι και ψυχολόγοι, με πιο γνωστό παράδειγμα τον πατέρα της ψυχανάλυσης Ζίγκμουντ Φρόιντ, στράφηκαν σε αυτές, σαν μια πηγή έμπνευσης και πρόσβασης στα άδυτα και κατάβαθα του ανθρώπινου ψυχισμού.

Μήδεια

Εξαιρετικό καστ – Κορυφαία η Sondra Radvanonsky

Σε υψηλό επίπεδο οι ερμηνείες των τραγουδιστών. Με κάποια τεχνικά προβλήματα αλλά αρκετά δυναμική η Janai Brugger (Γλαύκη), άρτιος και πειστικός ο Michele Pertusi ως Κρέοντας. Σε πολύ υψηλό επίπεδο, όπως πάντα ο Matthew Polenzani στο ρόλο του Ιάσωνα ενώ πραγματικά καθηλωτική ήταν η Ekaterina Gubanova ως Νέρις, στα λίγα λεπτά που κάποιος, μπόρεσε να τραβήξει την προσοχή από τις εξαιρετικές φωνητικές, αλλά και δραματικές ικανότητες της Sondra Radvanonsky, η οποία με αυτοπεποίθηση και σε υψηλές εντάσεις ανταποκρίθηκε άριστα στις τεχνικές, αλλά και ερμηνευτικές απαιτήσεις του ρόλου, τόνισε τις διαφορές – διαφοροποιήσεις των πολλαπλών διαστάσεων του ρόλου και καθήλωσε στις άριες, με το κοινό να την αποθεώνει. Μια ερμηνεία, που δεν πρέπει να χάσουν οι λάτρεις της όπερας! Η σταρ-σοπράνο Sondra Radvanonsky, στις 16 Νοεμβρίου θα εμφανιστεί σε ένα ρεσιτάλ τραγουδιού στο Carnegie Hall (Κάρνεγκι Χολ).

Και σε υψηλή ευκρίνεια

Για όσους δεν βρίσκονται στη Νέα Υόρκη, εδώ και αρκετά χρόνια η Μετροπόλιταν έχει ξεκινήσει το πολύ δημοφιλές πρόγραμμα ζωντανών μεταδόσεων των κορυφαίων παραστάσεων κάθε σεζόν, σε υψηλή ευκρίνεια σε επιλεγμένους χώρους στις ΗΠΑ (και στη Νέα Υόρκη) και σε όλο τον κόσμο. Μεταδίδεται πάντα ζωντανά η παράσταση στη 1 μετά το μεσημέρι του Σαββάτου (Matinee), η οποία ενδείκνυται λόγω της διαφοράς ώρας, κυρίως με την Ευρώπη (Σαββατόβραδο).

Μήδεια

Η φετινή σειρά, όπως και η ίδια η σεζόν της ΜΕΤ, ξεκίνησε με τη «Μήδεια» το Σάββατο 22 Οκτωβρίου. Η Ελλάδα ήταν από την αρχή μέρος αυτού του προγράμματος και οι παραστάσεις μεταδίδονταν πριν από την πανδημία κανονικά στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και σε άλλους επιλεγμένους χώρους σε όλη την Ελλάδα.

Σύμφωνα με πηγές της Μετροπόλιταν στη Νέα Υόρκη, τις οποίες όμως δεν είχαμε τη δυνατότητα να επιβεβαιώσουμε τουλάχιστον ως τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές γι’ αυτό και θα επανέλθουμε, οι μεταδόσεις πιθανότατα θα πραγματοποιηθούν και φέτος.

Ενα ακόμα σημαντικό γεγονός είναι ότι από τις 24 Οκτωβρίου έχει πάψει να είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας στο εσωτερικό της όπερας. Η σειρά συνεχίζεται το Σάββατο 5 Νοεμβρίου με τη δημοφιλή La Traviata του Βέρντι, ενώ στις 10 Δεκεμβρίου θα μεταδοθεί η νέα παραγωγή του Kevin Puts: «The Hours».

* Ο Φώτης Καλιαμπάκος είναι μέλος των Μουσικοκριτικών Βορείου Αμερικής (MCANA)

Μήδεια

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΠΙΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ

Αντίλογος

Παρενέβη, διαβάζω, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, για να τεθεί σε διαθεσιμότητα ο δημόσιος υπάλληλος που συνελήφθη για εμπλοκή του στην υπόθεση της 12χρονης στα Σεπόλια.

Εκδηλώσεις

ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ. Μέσα σε ιδιαίτερα συγκινητικό κλίμα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 18 Ιουνίου η τελετή αποφοίτησης της 8ης τάξης του Ημερήσιου Ελληνικού Σχολείου “Αργύριος Φάντης” στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Μπρούκλιν.

Πολιτισμός

Η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας Μαρίνα Πλούμπη, μας χάρισε φέτος ένα παιδικό βιβλίο ξεχωριστό και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα.

ΒΙΝΤΕΟ