ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Ενα αεροπλάνο των αερογραμμών του Κατάρ, που μεταφέρει πέντε Αμερικανούς, που κρατούνταν στο Ιράν, μαζί με δύο μέλη οικογενειών τους και τον πρέσβη του Κατάρ στο Ιράν, απογειώθηκε από το αεροδρόμιο της Τεχεράνης με προορισμό την Ντόχα, δήλωσε στο «Reuters» (Ρόιτερς) μια πηγή με γνώση της υπόθεσης.

Παράλληλα, σύμφωνα με το «Associated Press», περίπου $6 δισ. ιρανικών περιουσιακών στοιχείων που κάποτε δεσμεύτηκαν στη Νότια Κορέα βρίσκονται τώρα στο Κατάρ, ένα βασικό στοιχείο για μια προγραμματισμένη ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ της Τεχεράνης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτό σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών Νάσερ Καναάνι, ο οποίος έκανε το σχόλιο κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου τη Δευτέρα που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση. Ωστόσο, η μετάδοση κόπηκε αμέσως μετά τις παρατηρήσεις του χωρίς εξήγηση.

Η ανακοίνωση έρχεται εβδομάδες αφότου το Ιράν είπε ότι πέντε Ιρανοαμερικανοί βρίσκονται τώρα σε κατ’ οίκον περιορισμό ως μέρος μιας κίνησης οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ενώ η Σεούλ επέτρεψε τη μετατροπή των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων, που κρατούνταν σε γουόν Νότιας Κορέας, σε ευρώ. Αυτά τα χρήματα στάλθηκαν στη συνέχεια στο Κατάρ, συνομιλητή μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον στις διαπραγματεύσεις.

Μεταξύ των πέντε Αμερικανών με διπλή υπηκοότητα που αφέθηκαν ελεύθεροι είναι ο 51χρονος Σιαμάκ Ναμάζι και ο 59χρονος Εμάντ Σαρκί, και οι δυο τους επιχειρηματίες. Μαζί τους απελευθερώθηκε ο 67χρονος Μοράντ Ταχμπάζ, ένας περιβαλλοντολόγος που έχει και βρετανική υπηκοότητα.

Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν κατονομάσει τους πέντε Ιρανούς που αφέθηκαν από τις ΗΠΑ ως Μερντάντ Μοΐν – Ανσαρί, Καμπίζ Ατάρ – Κασανί, Ρεζά Σαρχανγκπούρ – Καφρανί, Αμόν Χασανζαντέχ και Καβέχ Αφρασιαμπί.

Ως πρώτο βήμα της συμφωνίας με το Ιράν, η Ουάσιγκτον ήρε τις κυρώσεις που έχει επιβάλει προκειμένου να μπορέσουν να μεταφερθούν στο Κατάρ τα 6 δισεκ. ιρανικοί πόροι που παρακρατούνταν στη Νότια Κορέα. Οι πόροι είχαν δεσμευθεί στη Νότια Κορέα, μία χώρα που αγοράζει μεγάλες ποσότητες ιρανικού πετρελαίου, λόγω των αμερικανικών κυρώσεων.

Βάσει της συμφωνίας, η Ντόχα δέχθηκε να ελέγχει πώς το Ιράν χρησιμοποιεί τους πόρους, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα χρησιμοποιηθούν για ανθρωπιστικά αγαθά, στα οποία δεν έχουν επιβληθεί διεθνείς κυρώσεις, όπως τρόφιμα και φάρμακα.

Η αποδέσμευση των ιρανικών πόρων προκάλεσε επικρίσεις από τους Ρεπουμπλικανούς στις ΗΠΑ, οι οποίοι κατηγόρησαν την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν ότι ουσιαστικά πληρώνει λύτρα για την απελευθέρωση των Αμερικανών πολιτών.

Στις 13 Σεπτεμβρίου ο Λευκός Οίκος απέρριψε τις κατηγορίες αυτές, ενώ ο Αμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζακ Σάλιβαν υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται για «λευκή επιταγή» προς το Ιράν και ότι οι πόροι θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά «για ανθρωπιστικούς σκοπούς».

Ωστόσο, η Τεχεράνη διαβεβαιώνει ότι θα έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει και για άλλους σκοπούς τα χρήματα αυτά. Μετά την αποδέσμευση αυτού του ποσού, το Ιράν «δεν θα έχει πολλούς άλλους πόρους δεσμευμένους σε άλλες χώρες», επεσήμανε ο Καναάνι. «Στην Ιαπωνία έχουμε κάποια (χρήματα), αλλά έχουμε χρησιμοποιήσει μεγάλο μέρος τους», πρόσθεσε.

Οι σχέσεις μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Τεχεράνης επιδεινώθηκαν αφού ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε μονομερώς τη χώρα του από τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Κάποιοι ειδικοί εκτιμούν ότι η τρέχουσα συμφωνία μαρτυρά μια άμβλυνση στην ένταση μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν, αλλά δεν θεωρούν ότι προμηνύει μια επικείμενη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Πηγές: «Αssociated Press», «ΑΠΕ-ΜΠΕ»