ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ. Η πλειονότητα γνωρίζει την Σούζαν Βάλαντον (Suzanne Valadon) από πίνακα του 1833 του Renoir ή, από πίνακα του 1887 του Toulouse-Lautrec ή, από πίνακες του Degas. Ωστόσο, το μοντέλο Suzanne Valadon εξελίχθηκε σε μια εμπορικά επιτυχημένη ζωγράφο της οποίας τα γυναικεία γυμνά ήταν εξαίρεση στην εποχή της, καθώς απεικόνιζε την ερωτική επιθυμία.

Τώρα, το Barnes Foundation στη Φιλαδέλφεια, μετά από περισσότερα από 80 χρόνια από τον θάνατό της, αναγνωρίζει την αξία της Βάλαντον με την πρώτη μεγάλη έκθεση έργων της στις ΗΠΑ: η έκθεση «Suzanne Valadon: Model, Painter, Rebel» θα διαρκέσει έως τον Ιανουάριο του 2022, πριν μετακομίσει στη Ny Carlsberg Glyptotek (Νέα Γλυπτοθήκη του Κάρλσμπεργκ) στην Κοπεγχάγη.

Η ιστορία της Βάλαντον ξεκινά μέσα στη φτώχεια. Ηταν Marie-Clementine έως ότου ο Lautrec, ο εραστής της, την είπε Σουζάνα (Suzanna) και η Βάλαντον «μεταμορφώθηκε» σε Σουζάνα. Η μητέρα της δούλευε πλύστρα, πατέρας δεν υπήρχε, χρόνος να πάει σχολείο η Marie δεν υπήρχε. Αρχισε να δουλεύει σε ηλικία 11 χρόνων και στα 15 της συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να τα καταφέρει ως μοντέλο ζωγράφων. Η παρουσία της στον καμβά ήταν ισχυρή καθώς «κατοικούσε» στους ρόλους που υποδυόταν και διατηρούσε για πολλή ώρα δύσκολες πόζες (λέγεται ότι αυτή τη δεξιότητα την εξέλιξε επειδή δούλευε σε τσίρκο). Ποζάροντας για ζωγράφους, έβλεπε και μάθαινε. Είχε αρχίσει να ζωγραφίζει στα εννιά της, αλλά δεν είχε καμία εκπαίδευση. Ποζάροντας ως μοντέλο, έμαθε το πώς κινούνται τα σώματα. Την ενθάρρυνε ο Lautrec. Ο Degas αναγνώρισε τη ευφυΐα της, έγινε ο μέντορας και πάτρονάς της.

Χρησιμοποίησε ως μοντέλα και την μητέρα της και τον γιο της, τον ζωγράφο Maurice Utrillo, τον οποίο έφερε στον κόσμο το 1883 (https://www.instagram.com/p/CVL5xGmsxtq/). Το 1894, ήταν η πρώτη αυτοδίδακτη καλλιτέχνις που εξέθεσε στο Salon de la Societe Nationale des Beaux-Arts του Παρισιού. Δυο χρόνια αργότερα, παντρεύτηκε τον πλούσιο επιχειρηματία Paul Mousis και πλέον είχε τη δυνατότητα να έχει οικιακό προσωπικό που θα μπορούσαν παράλληλα να ποζάρουν ως μοντέλα. Το 1909, ο φίλος του γιου της, ο καλλιτέχνης Andre Utter, πάνω από 20 χρόνια νεότερός της, έγινε εραστής της. Αφότου πήρε διαζύγιο από τον Mousis, η Βάλαντον υποχρεώθηκε να κερδίζει το ψωμί της από την τέχνη της και άρχισε να κάνει αποκλειστικά ελαιογραφίες, κυρίως γυμνά επειδή έτσι μπορούσε να κερδίζει περισσότερα (https://www.instagram.com/p/CVV_OrUh8f3/). Σε έργο της του 1909, απεικονίζεται η Βάλαντον και ο Utter ως Αδάμ και Εύα, με την 44χρονη ζωγράφο να προσκαλεί τον 23χρονο εραστή της να δαγκώσει το μήλο. Το να ζωγραφίσει γυναίκα εκείνη την εποχή ανδρικό γυμνό ήταν ανήκουστο, αργότερα, πρόσθεσε φύλλα συκής στον πίνακα για να μπορέσει να τον παρουσιάσει σε έκθεση. Η αυτοπροσωπογραφία της του 1911, σε ηλικία 46 ετών, δείχνει μια δυνατή, όλο αυτοπεποίθηση γυναίκα, ίσως κάποια που στη διαδρομή έχει περάσει κάποιες δυσκολίες, η παλέτα μπροστά της είναι σχεδόν σαν επέκταση του σώματός της (https://www.instagram.com/p/CUEBr8Dg757/).

Η έκθεση «Suzanne Valadon: Model, Painter, Rebel» ολοκληρώνεται στις 9 Ιανουαρίου.

Πηγή: «ΑΠΕ-ΜΠΕ»