x
 

Πολιτισμός

Επαναπατρίζεται η Ωραία Πύλη κατεχόμενου ναού

26 Αυγούστου 2021

ΛΕΥΚΩΣΙΑ. (Γραφείο Εθνικού Κήρυκα). Το Τμήμα Αρχαιοτήτων ανακοίνωσε τον επαναπατρισμό, από την Ιαπωνία, των βημοθύρων του εικονοστασίου της εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου της κατεχόμενης Περιστερωνοπηγής Αμμοχώστου. Τα βημόθυρα (η Ωραία Πύλη) επιστρέφουν μετά από πολύχρονες προσπάθειες, οι οποίες εντατικοποιήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια, δίδοντας επιτυχή κατάληξη σε μια από τις πιο γνωστές, αλλά και πολύπλοκες υποθέσεις επαναπατρισμού.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, η περίπτωση της σύλησης του ναού του Αγίου Αναστασίου από τον τουρκικό κατοχικό στρατό και τους συνεργάτες του και η πώληση των κατακερματισμένων ξυλόγλυπτων, αλλά και ιερών σκευών του ναού, η τύχη των οποίων ακόμη αγνοείται, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά τις καταστροφικές συνέπειες της τουρκικής εισβολής στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου».

Τα βημόθυρα εντοπίστηκαν στην Ιαπωνία τη δεκαετία του 1990, στο Κολλέγιο Τέχνης της πόλης Kanazawa. Ο επαναπατρισμός τους κατέστη δυνατός μετά από συντονισμένες προσπάθειες του Τμήματος Αρχαιοτήτων, της Πρεσβείας της Δημοκρατίας στο Τόκυο και της Εκκλησίας της Κύπρου, με τις αρμόδιες αρχές του Κολλεγίου Τέχνης που κατείχε τα βημόθυρα.     

Τα βημόθυρα από την εκκλησία του Αγίου Αναστασίου τοποθετούνται στην κυπριακή εικονογραφική παράδοση του 18ου αιώνα, η οποία διαφοροποιείται από τον υπόλοιπο ορθόδοξο κόσμο και της οποίας αποτελούν σημαντικό παράδειγμα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το πάνω μέρος των βημοθύρων είναι συνήθως διακοσμημένο με παραστάσεις του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ενώ το κάτω μέρος συνήθως διακοσμείται με παραστάσεις των Τριών Ιεραρχών και ενίοτε με Κύπριους άγιους, όπως ο Άγιος Σπυρίδωνας σε αυτή την περίπτωση. Εκτός από την αρχαιολογική τους σημασία, τα βημόθυρα έχουν σημαντική συμβολική και θρησκευτική σημασία, ως αναπόσπαστο μέρος μιας ορθόδοξης εκκλησίας. Τα βημόθυρα του Αγίου Αναστασίου χρονολογούνται στο 1778, σύμφωνα με επιγραφή που διασώζεται μεταξύ του άνω μέρους, στο οποίο φιλοτεχνείται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και στο κάτω μέρος, στο οποίο φιλοτεχνούνται σε μετωπική στάση οι Τρεις Ιεράρχες και ο Άγιος Σπυρίδων.

Σύμφωνα με την επιγραφή, τα βημόθυρα έχουν φιλοτεχνηθεί από τον Ιερομόναχο Φιλάρετο από το Ψημολόφου, ο οποίος διετέλεσε Πρωτοσύγκελος στη Μονή του Αγίου Ηρακλειδίου στο Πολιτικό που κατά την περίοδο αυτή αποτελούσε σπουδαίο εικονογραφικό κέντρο, με δαπάνη του Χατζηγιασουμή, πιθανόν κατοίκου της Περιστερωπηγής, επί Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου, ενόσω προϊστάμενος της Μονής ήταν ο Ιερομόναχος Λεόντιος («Επ’ ἀρχιθύτου Κυρίου Κυρ Χρυσάνθου, ἑπιστάτου Λεόντιου ἱερομονάχου, δαπάνῃ δε Γιασουμῆ προσκυνητοῦ. Χείρ Φιλαρέτου και ἱερομονάχου αψοή»).

Τα βημόθυρα θα συντηρηθούν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και θα παραδοθούν στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, μέχρις ότου καταστεί εφικτή η επιστροφή και επανατοποθέτησή τους στην εκκλησία του Αγίου Αναστασίου, όπου και ανήκουν.

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων ως το αρμόδιο Τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για την προστασία και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου, θα συνεχίσει, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του, τις εντατικές του προσπάθειες για διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η οποία υπέστη ανυπολόγιστες ζημιές, ως συνέπεια της τουρκικής εισβολής.

Ικανοποίηση για επαναπατρισμό από την Ιαπωνία των βημοθύρων του εικονοστασίου του Αγίου Αναστασίου της Περιστερωνοπηγής της κατεχόμενης Αμμοχώστου, εξέφρασε με δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ ο Μητροπολίτης Κωνσταντίας – Αμμοχώστου Βασίλειος. Πρόσθεσε πως είναι «με μεγάλη ικανοποίηση που ακούσαμε για τον επαναπατρισμό των βημοθύρων του εικονοστασίου της εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου της κατεχόμενης Περιστερωνοπηγής Αμμοχώστου».

Ο Μητροπολίτης ανέφερε επίσης πως «ενέχει ιδιαίτερη σημασία» η επιστροφή των συγκεκριμένων βημοθύρων, γιατί όπως εξήγησε «ο Αγιος Αναστάσιος είναι Κύπριος. Εκεί έχουμε τον τόπο που ασκήτεψε, που αγίασε, έχουμε τον αρχαίο ναό και η επιστροφή τους αποκτά ιδιαίτερη σημασία» είπε και πρόσθεσε πως «τα βημόθυρα θα πάνε για συντήρηση και αργότερα θα τοποθετηθούν στο Βυζαντινό Μουσείο της Αρχιεπισκοπής».

Κληθείς να αναφέρει κατά πόσον υπάρχει κάποιο άλλο εκκλησιαστικό  κειμήλιο για επαναπατρισμό, το οποίο κλάπηκε από τους Τούρκους στα κατεχόμενα, ο Μητροπολίτης είπε πως «για την ώρα δεν υπάρχει κάτι στο προσκήνιο. Για την ώρα το ζήτημα είναι ότι, τουλάχιστον μέσα σ’ αυτή τη μαυρίλα και την απελπισία που έχει επέλθει ένεκα των τελευταίων πράξεων της Τουρκίας εναντίον της Κύπρου, να αναδειχθεί η πολιτιστική καταστροφή που αποτελεί έγκλημα πολέμου».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΛΕΥΚΩΣΙΑ. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών, ο σπουδαίος σκηνοθέτης και ηθοποιός Νίκος Χαραλάμπους, ο άνθρωπος που σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή για το κυπριακό θέατρο και όχι μόνο.

ΠΙΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ

Αντίλογος

Παρενέβη, διαβάζω, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, για να τεθεί σε διαθεσιμότητα ο δημόσιος υπάλληλος που συνελήφθη για εμπλοκή του στην υπόθεση της 12χρονης στα Σεπόλια.

Εκδηλώσεις

ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ. Μέσα σε ιδιαίτερα συγκινητικό κλίμα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 18 Ιουνίου η τελετή αποφοίτησης της 8ης τάξης του Ημερήσιου Ελληνικού Σχολείου “Αργύριος Φάντης” στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Μπρούκλιν.

Πολιτισμός

Η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας Μαρίνα Πλούμπη, μας χάρισε φέτος ένα παιδικό βιβλίο ξεχωριστό και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα.

ΒΙΝΤΕΟ