Είναι φυσικό την επαύριον της Ημέρας των Ευχαριστιών να είμαστε ακόμη συγκινησιακά υπό την επήρεια αυτού του σημαντικού, καθοριστικού ανθρώπινου συναισθήματος, της ευγνωμοσύνης. Συναίσθημα που ουσιαστικά ξεχνιέται τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου ή ακόμη και εξαφανίζεται ολότελα όταν η καθημερινότητα και οι πολλές έγνοιες και σκοτούρες μάς κάνουν να λησμονούμε για ποιους λόγους και σε ποιους οφείλουμε ευγνωμοσύνη.

Ας αρχίσουμε όμως τις σύντομες αυτές σκέψεις με τον μεγάλο Γερμανό φιλόσοφο Σοπενχάουερ που συνήθιζε να επισημαίνει ότι πολλά μείζονα αγαθά, όπως η ελευθερία και η υγεία, έχουν και μια αρνητική πλευρά υπό την έννοια ότι κατανοούμε πλήρως τη σημασία τους και νοιώθουμε ευγνώμονες για την ύπαρξή τους κυρίως όταν αρχίζουν να μας λείπουν.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν πλείστες όσες ευλογίες και προνόμια, ιδιαίτερα για όλους εκείνους από εμάς που ζουν στη μεγάλη αυτή χώρα αλλά διατηρούν ταυτόχρονα ζεστό και ζωντανό το δεσμό με τη γενέτειρα.

Αλήθεια, πώς μπορεί κανείς να μην αισθάνεται ευγνωμοσύνη για τον τόπο αυτόν στον οποίο ζούμε και ο οποίος μας προσφέρει τη σταθερότητα, την ευνομία, λειτουργικό δημοκρατικό πολίτευμα και ανοιχτό ορίζοντα για εκπαιδευτική, επαγγελματική και διανοητική ολοκλήρωση;

Από την άλλη πλευρά, πώς είναι δυνατόν να μην αισθάνεται κανείς συνεχώς την ανάταση, την περηφάνια και τη δύναμη που προσφέρει η συνείδηση μιας κληρονομιάς και μιας παράδοσης οι οποίες έχουν εμπλουτίσει όχι μόνο τους άμεσους και απευθείας απογόνους της αλλά έχουν καταυγάσει διαχρονικά ολόκληρη την ανθρωπότητα;

Οσο και εάν τα λόγια αυτά ακούγονται θεωρητικά και ίσως ρομαντικά, ανταποκρίνονται πληρέστατα σε μια συγκεκριμένη πραγματικότητα που χαρίζει στον κάθε ένα από εμάς σταθερά και πρακτικά σημεία αναφοράς, κάνει την ζωή μας συγκινησιακά και ψυχολογικά ισορροπημένη και μας εμπνέει θάρρος, εμπιστοσύνη και πρωτοβουλία.

Εάν, περαιτέρω, συνεχίσει κανείς την απαρίθμηση των λόγων ευγνωμοσύνης δεν μπορεί παρά να μνημονεύσει την οικογένεια, τους φίλους, ακόμη και τους απλούς γείτονες που μας προσφέρουν ένα ανθρώπινο και κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο καλούμεθα να διαβούμε το «πέρασμά μας» από αυτόν τον κόσμο, όπως λέει και το τραγούδι. Ασφαλώς και υπάρχουν σκαμπανεβάσματα, μεταπτώσεις και απογοητεύσεις. Αλλά μπορεί κανείς να φανταστεί την ζωή του χωρίς όλους αυτούς που μας περιβάλλουν, συμβιώνουν με μας και κάνουν τον βίο μας ενδιαφέροντα και πλούσιο σε εμπειρίες; Πώς θα ήταν άραγε η ζωή μας χωρίς όλους αυτούς;

Η πρόκληση βέβαια είναι, ενθυμούμενοι τον Σοπενχάουερ, να κατορθώνουμε κάθε μέρα να συνειδητοποιούμε την ύπαρξη των προνομίων μας και με ευγνωμοσύνη να επωφελούμεθα από αυτά σε κάθε βήμα και κάθε απόφασή μας.

Τέλος, δεν είναι υπερβολή να απευθύνουμε την ευγνωμοσύνη μας προς όλη την πλάση, το φυσικό περιβάλλον που μας περιβάλλει και γεμίζει την ύπαρξή μας.

Ισως η έλλειψη αυτή της έκφρασης ευγνωμοσύνης είναι πιο επίκαιρη και επιβεβλημένη σήμερα όσο γίνεται ολοένα και περισσότερο έντονο πόσο η ανθρωπότητα έχει αμελήσει να φροντίσει το φυσικό της περιβάλλον.

Τα επιβλαβή αποτελέσματα είναι πλέον φανερά σε όλους μας και θυμίζουν ακόμη πιο έντονα τη σκέψη του Σοπενχάουερ για τον εγγενή αρνητικό χαρακτήρα πολλών υπέρτατων αγαθών υπό την έννοια ότι συνήθως τα εκτιμούμε πολύ περισσότερο όταν μας λείπουν.

Ιδιαίτερα στην περίπτωση του φυσικού μας περιβάλλοντος, όπου η ζημιά από την αδιαφορία και την έλλειψη ανθρώπινης φροντίδας κινδυνεύει να γίνει μη αναστρέψιμη, επιβάλλεται όπως η ευγνωμοσύνη μας εκφρασθεί όσο γίνεται πιο σύντομα και κυρίως κατά πρακτικό τρόπο.