x
 

ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ

Γιώργος Κοκίνης: Ενας ντόπιος καλλιτέχνης διεθνούς φήμης

11 Μαρτίου 2023

Ο αείμνηστος Γιώργος Κοκίνης (George Kokines), διεθνώς αναγνωρισμένος καλλιτέχνης, δέχτηκε το 2018 έναν καθυστερημένο φόρο τιμής από τη γενέτειρά του. Στις 20 Σεπτεμβρίου 2018, το Εθνικό Ελληνικό Μουσείο εγκαινίασε την έκθεση «Γιώργος Κοκίνης: Αποκαλυπτόμενα επίπεδα» («George Kokines: Layers Revealed»), την πρώτη αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη. Χρησιμοποιώντας ένα μείγμα δανεισμένων αντικειμένων και αντικειμένων από τις συλλογές του ΕΕΜ, η έκθεση αυτή παρακολουθεί την καλλιτεχνική εξέλιξη και τα επιτεύγματα του Κοκίνη με όρους αφηρημένου εξπρεσιονισμού αλλά και το ταξίδι ζωής του καλλιτέχνη για να αγκαλιάσει την ελληνοαμερικανική του ταυτότητα.

Ο Κοκίνης γεννήθηκε το 1930 στο Σικάγο από Ελληνες μετανάστες γονείς. Αν και δεν τελείωσε ποτέ το Λύκειο, ο Κοκίνης σπούδασε παρόλα αυτά στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγου, αποκτώντας πτυχίο BFA το 1960, κέρδισε το μετάλλιο Frank G. Logan του Ινστιτούτου Τέχνης και το βραβείο για ανερχόμενους καλλιτέχνες για το έργο του «Embracement No. 1». Με το βραβείο αυτό χορηγήθηκαν 2.000 δολάρια που έδωσαν στον Κοκίνη όχι μόνο την αυτοπεποίθηση αλλά και τα ίδια τα μέσα για να αφοσιωθεί πλήρως στην τέχνη του.

Το 1963, ο Κοκίνης προσκλήθηκε να εκθέσει έργα του στην ετήσια έκθεση σύγχρονης ζωγραφικής του Μουσείου Whitney. Δύο χρόνια αργότερα, η αφαίρεση των πολύχρωμων αφηρημένων πινάκων του από μια έκθεση στο Πολιτιστικό Κέντρο του Σικάγου ξεκίνησε μια συζήτηση στα Μέσα Ενημέρωσης για τη λογοκρισία και το γούστο. «Το 1965, αφού ο επικεφαλής βιβλιοθηκάριος της κεντρικής βιβλιοθήκης αφαίρεσε οκτώ από τους αφηρημένους πίνακές του, θεωρώντας τους πολύ υπαινικτικούς (Chicago Tribune 7 Δεκεμβρίου 2012)». Όμως, σε αυτή τη αντιπαράθεση συμμετείχαν τόσο οι υποστηρικτές του Κοκίνη όσο και οι επικριτές του. «Μετά την απόσυρση των πινάκων του από τον βιβλιοθηκάριο του Σικάγου, ο κ. Κοκίνης κέρδισε την υποστήριξη των μοναχών του Barat College στο Λέικ Φόρεστ στο Ιλινόις, οι οποίες εξέθεσαν 20 από τους πίνακές του, αλλά και του πρώην εργοδότη του, Χιου Χέφνερ (Hugh Hefner), ο οποίος πήρε τους οκτώ πίνακες που η βιβλιοθήκη είχε θεωρήσει πολύ προκλητικούς (Chicago Tribune 7 Δεκεμβρίου 2012)».

Το 1966, ο Κοκίνης μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, ενώ συνέχισε να εκθέτει στο Σικάγο. Για σχεδόν 40 χρόνια ο Κοκίνης συνέχισε να ζωγραφίζει. Ο Κοκίνης και η οικογένειά του μετακόμισαν αρχικά στο Γκρίνουιτς Βίλατζ, όπου έζησαν όλη τη δεκαετία του 1970. Ο Κοκίνης διατηρούσε ένα στούντιο στο SoHo, ενώ παράλληλα εργαζόταν σε δύο μπαράκια καλλιτεχνών στο SoHo, το Broome Street Bar και το Fenella’s. Ο Κοκίνης «συμμετείχε στο αρχικό χάπενινγκ του SoHo, σε μια εποχή που η περιοχή ήταν ακόμα κυρίως εργοστάσια και μόλις είχε αρχίσει να γίνεται εξαιρετικά δημιουργική, και το Broome Street Bar ήταν το επίκεντρο του νεανικού καλλιτεχνικού κοινού. Ο Ρόμπερτ Μάπλεθροπ (Robert Mapplethrope) ήταν τακτικός θαμώνας, μαζί με τον Ρόμπερτ Τζακς (Robert Jacks), τον Κεν Τάιζα (Ken Tisa), τον Ρόμπερτ Μπόιλς (Robert Boyles), τον Τζορτζ Κοκίνη (George Kokines) και πολλά άλλα ταλέντα που αποτελούσαν μια συναρπαστική, διασκεδαστική και ενθαρρυντική κλίκα καλλιτεχνών (The Villager, 3 Απριλίου 2014)».

Οσο ο Κοκίνης βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, «χρησιμοποιούσε όλο και περισσότερο υφασμάτινες επιφάνειες και, κατά τη διάρκεια μιας παραμονής του στην Ιταλία, άρχισε να κατασκευάζει τσιμεντένιες επιφάνειες τις οποίες χάραζε και ζωγράφιζε. Τα έργα αυτά παρουσιάστηκαν στη Φεράρα της Ιταλίας, στο Σικάγο και στη Νέα Υόρκη. Συνέχισε επίσης να παράγει εκτενή έργα σε χαρτί, όπως μικρά βιβλία σε μορφή ακορντεόν και τη σειρά Etudes, μια επιστροφή στα ελεύθερα οργανικά σχήματα. Ο Κοκίνης δίδασκε κατά διαστήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του, κατέχοντας θέσεις στο Πανεπιστήμιο Northwestern και στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison και διδάσκοντας μαθήματα στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και στη Σχολή Σχεδίου του Ρόουντ Αϊλαντ. Υπήρξε επίσης προσκεκλημένος λέκτορας σε σχολεία της πόλης (georgekokines.com)».

Στη συνέχεια, το 1993, ο Κοκίνης ταξίδεψε στην Ελλάδα, κάνοντας στάσεις στις γενέτειρες των γονιών του. Το «Orthodox Mythological» είναι ένα από τα έργα του που εμπνεύστηκε από αυτή την επίσκεψη (IndependentPress-Telegraph, 26 Απριλίου 1964). Διάφοροι συγγραφείς έχουν σημειώσει ότι αυτή η εκτεταμένη επίσκεψη του Κοκίνη επανασύνδεσε εμφανώς την προσωπική και οικογενειακή του ιστορία (και έτσι και τα έργα τέχνης) με την αρχαία Ελλάδα.

Αργότερα, τα στούντιο του Κοκίνη βρίσκονταν στο Λονγκ Αϊλαντ Σίτι και στο κάτω Μανχάταν, όπου έζησε από πρώτο χέρι την κατάρρευση του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στις 11 Σεπτεμβρίου 2001. Το γεγονός αυτό επηρέασε τη ζωή και το έργο του για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. «Ο Κοκίνης βρισκόταν δύο τετράγωνα μακριά από το στούντιό του στο κάτω Μανχάταν, πίνοντας καφέ απέναντι από το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στις 11 Σεπτεμβρίου 2001. Eγινε μάρτυρας της πτώσης των πύργων και απομακρύνθηκε από το σπίτι και το στούντιό του για αρκετούς μήνες (georgekokines.com)».

Οπως υπενθύμισε αργότερα στον Τύπο: «Αυτό είναι το στούντιό μου», λέει ο 70χρονος γεννημένος στο Σικάγο και σπουδαγμένος αφηρημένος εξπρεσιονιστής ζωγράφος, δείχνοντας ένα μετασκευασμένο κτίριο με σοφίτες που βρισκόταν κάποτε στους πρόποδες του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου. Στο εσωτερικό του υπάρχουν περισσότεροι από 200 πίνακες και σχέδια, ένα έργο ζωής που μπορεί να μην επέζησε από τις επιθέσεις, και ένα σπίτι που είναι ακόμη σχεδόν άβατο εβδομάδες αργότερα (Chicago Tribune, 16 Οκτωβρίου 2001).

Το 2005, ο Κοκίνης επέστρεψε στο Σικάγο μετακομίζοντας στη γειτονιά Ρότζερς Παρκ «και γρήγορα έγινε μέρος της καλλιτεχνικής κοινότητας της γειτονιάς (Chicago Tribune, 7 Δεκεμβρίου 2012)». Με την επιστροφή του Κοκίνη στο Σικάγο, άρχισε να δημιουργεί και ολοκλήρωσε τα έργα του για την «11η Σεπτεμβρίου».

Σχετικά με τα έργα αυτά, δήλωσε: «Οι άνθρωποι που ξέρουν να διαβάζουν τον κώδικα θα τον καταλάβουν και όσοι δεν ξέρουν, δεν θα τον καταλάβουν ποτέ». Αυτή η έκθεση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Elgin του Ιλινόις το 2011 (georgekokines.com). Ιδιαίτερη σημασία για τους Ελληνες και τους Ελληνοαμερικανούς έχει το γεγονός ότι η έκθεση του ΕΕΜ το 2018 περιελάμβανε τον πίνακα «Αγιος Νικόλαος», που αναπαριστά τη μικρή ελληνορθόδοξη εκκλησία που βρισκόταν επίσης στο Σημείο Μηδέν.

Η θέση του Γιώργου Κοκίνη ως διεθνώς αναγνωρισμένου καλλιτέχνη μπορεί, εν μέρει, να τεκμηριωθεί από τον αριθμό, την ποικιλία και τις τοποθεσίες όπου η τέχνη του έχει εκτεθεί ή φιλοξενηθεί από δημόσιους φορείς. Ενας αντιπροσωπευτικός αριθμός ατομικών εκθέσεων του Κοκίνη περιλαμβάνει: το Εθνικό Ελληνικό Μουσείο, Σικάγο Σεπτέμβριος 2018, Centro Cultural Borges, Μπουένος Αϊρες, Αργεντινή 2001, Brooklyn Brewery 2000, Gruen Gallery, Σικάγο 1993, 1999, Rosenberg Gallery, Νέα Υόρκη 1985, Musei Civicid’ Arte Moderna, Palazzodei Diamante, Φεράρα, Ιταλία 1982, Richard Gray Gallery, Σικάγο 1965, 1967, 1968, 1972, Richard Feigen Gallery, Σικάγο 1962, 1964 και John Gibson Gallery, Σικάγο 1962.

Μια επιλογή από ομαδικές εκθέσεις του Κοκίνη περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις εξής: O.K. Harris Gallery, Νέα Υόρκη 1998, Rosenberg/Kaufman Gallery, Νέα Υόρκη 1995, Andover Gallery, Νέα Υόρκη 1994, Blondie’s Gallery, Νέα Υόρκη 1991, 1994, Arts Club of Chicago 1963, 1966, Richard Feigen Gallery, Σικάγο.

Henry Gallery, Σιάτλ, B.C. Holland Gallery, Σικάγο 1960, 1961, Allen Frumkin Gallery, Σικάγο 1960, 1961, John Gibson Gallery, Σικάγο και Hyde Park Art Center 1959, 1962.

Μια επιλογή των μουσειακών εκθέσεων του Κοκίνη θα πρέπει να περιλαμβάνει το Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγου, Ντόπιοι Καλλιτέχνες 1959 – 65, το Μουσείο Walker, Μινεάπολη 1965, το Κέντρο Τέχνης Tacoma, Τακόμα 1965, το Μουσείο Krannert, Σαμπέιν, Ιλινόις 1963 και το Μουσείο Whitney, Ετήσια Εκθεση, Νέα Υόρκη 1963.

Ενας σύντομος κατάλογος των δημόσιων ιδρυμάτων που κατέχουν διάφορα δείγματα έργων τέχνης του Γιώργου Κοκίνη περιλαμβάνει το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Σικάγο, το Εθνικό Ελληνικό Μουσείο, Σικάγο, το Μουσείο Τέχνης Danforth, Φράμιγχαμ, Μασαχουσέτη, το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν/Broad Museum, Ιστ Λάνσινγκ, Μίσιγκαν, το Museid’ Arte Moderna, Palazzo Massari, Φεράρα, Ιταλία και τη Δημόσια Βιβλιοθήκη Νέας Υόρκης, Συλλογή Εντύπων και Βιβλίων Καλλιτεχνών, Νέα Υόρκη.

Στις 26 Νοεμβρίου 2012 ανακοινώθηκε ότι ο Γιώργος Κοκίνης πέθανε από λευχαιμία στο σπίτι του στη γειτονιά Ρότζερς Παρκ του Σικάγο.

Η έκθεση «Γιώργος Κοκίνης: Αποκαλυπτόμενα επίπεδα», που παρουσιάστηκε στο Εθνικό Ελληνικό Μουσείο, ήταν ένα συνεργατικό πρότζεκτ που παρουσιάστηκε επίσης στο πλαίσιο του Art Design Chicago, μιας πρωτοβουλίας του Terra Foundation for American Art για την κληρονομιά της τέχνης και του σχεδιασμού του Σικάγου, με εισηγητή εταίρο το Richard H. Driehaus Foundation. Τα έργα αυτής της έκθεσης αποτέλεσαν παράδειγμα του αυτοσχεδιασμού του Κοκίνη και του ύφους της δουλειάς του. Επιδεικνύοντας τη μαεστρία του στην αφαίρεση, η έκθεση αυτή αποκάλυπτε την ευφυΐα και τη δεξιοτεχνία του Γιώργου Κοκίνη. Κατά τη διάρκεια αυτής της ετήσιας έκθεσης παρουσιάστηκε η μεγαλύτερη εικαστική δουλειά του Γιώργου Κοκίνη στην καριέρα του, η «11η Σεπτεμβρίου». Είναι σαφές ότι επρόκειτο για μια σημαντική έκθεση ενός διεθνώς αναγνωρισμένου Ελληνοαμερικανού καλλιτέχνη.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Η υπουργός Εσωτερικών της Ελλάδος Νίκη Κεραμέως επισκέφθηκε την Αρχιεπισκοπή Αμερικής και είχε συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο για την επιστολική ψήφος.

Σχόλια

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΠΙΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ

Αντίλογος

Παρενέβη, διαβάζω, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, για να τεθεί σε διαθεσιμότητα ο δημόσιος υπάλληλος που συνελήφθη για εμπλοκή του στην υπόθεση της 12χρονης στα Σεπόλια.

Εκδηλώσεις

ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ. Μέσα σε ιδιαίτερα συγκινητικό κλίμα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 18 Ιουνίου η τελετή αποφοίτησης της 8ης τάξης του Ημερήσιου Ελληνικού Σχολείου “Αργύριος Φάντης” στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Μπρούκλιν.

Πολιτισμός

Η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας Μαρίνα Πλούμπη, μας χάρισε φέτος ένα παιδικό βιβλίο ξεχωριστό και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα.

ΒΙΝΤΕΟ