ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Τα παιδιά που γεννήθηκαν στη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης του Μεσοπολέμου (1929-1939), της χειρότερης στη σύγχρονη ιστορία, εμφανίζουν τις συνέπειες αποτυπωμένες στο DNA και στα κύτταρά τους μέχρι σήμερα, με τη μορφή βιοδεικτών ταχύτερης γήρανσης, δείχνει μια αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Η τρομερή ύφεση, που οδήγησε σε ανεργία έως το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ, φαίνεται πως είχε βιολογικό αντίκτυπο στο πώς θα γερνούσαν οι άνθρωποι. Οι επιστήμονες βρήκαν ότι τα κύτταρα ακόμη και των ανθρώπων που δεν είχαν καν γεννηθεί, αλλά είχαν συλληφθεί κατά τη Μεγάλη Ύφεση, εμφάνισαν αργότερα ενδείξεις πιο γρήγορης γήρανσης.

Η μελέτη, με επικεφαλής τη Λορίν Σμιτς του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν-Μάντισον, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το «Nature», βασίστηκε στην καταγραφή των αλλαγών στο λεγόμενο επιγονιδίωμα των κυττάρων, δηλαδή στην ομάδα των χημικών δεικτών που προσαρτάται στο DNA και επηρεάζει πότε, πού και πώς θα εκφραστούν τα γονίδια σε κάθε κύτταρο.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η βίωση οικονομικών και άλλων σοβαρών κρίσεων από τους ανθρώπους (πόλεμοι, πείνα, επιδημίες, ρύπανση κ.α.), που έχουν ως συνέπεια μεγάλο στρες κατά τα αρχικά στάδια ανάπτυξης του ανθρώπου, ακόμη και στο στάδιο του εμβρύου, μπορεί να επηρεάσει την υγεία του επί δεκαετίες μετά. Τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα αφήνουν αποτύπωμα στο επιγονιδίωμα και κατ’ επέκταση επηρεάζουν το ίδιο το ανθρώπινο γονιδίωμα.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι η επίπτωση της Μεγάλης Ύφεσης φαίνεται ακόμη στον οργανισμό πολύ ηλικιωμένων ανθρώπων και αυτό, όπως είπε o Πάτρικ Άλαρντ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (UCLA), »είναι σίγουρα κάτι που θα συμπεριληφθεί κάποια στιγμή στα διδακτικά εγχειρίδια».

Ένα έμβρυο διαθέτει από τους γονείς του τις γενετικές οδηγίες για την ανάπτυξή του, αλλά στην πορεία μια σειρά από παράγοντες (περιβάλλον, διατροφή, ορμόνες κ.α.) ασκούν τη δική τους επιγενετική επίδραση που επηρεάζει σημαντικά το αν και πώς τα κύτταρα θα εκτελέσουν το γενετικό δυναμικό τους. Οι επιδράσεις αυτές, όπως δείχνει και η νέα έρευνα, μπορεί να διαρκέσουν για μια ζωή.

Συγκρίνοντας τους βιοδείκτες γήρανσης σε 832 ανθρώπους που είχαν γεννηθεί στη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν γεννηθεί σε εκείνες τις πολιτείες που είχαν πληγεί σκληρότερα από την ύφεση (η ανεργία και οι μειώσεις μισθών ήταν μεγαλύτερες), ήταν αυτοί που τα κύτταρά τους φαίνονταν πιο γερασμένα. Τα κύτταρα ήταν σαφώς πιο νεανικά στους ανθρώπους που είχαν γεννηθεί σε περιοχές των ΗΠΑ που είχαν γλιτώσει τα χειρότερα κατά τη Μεγάλη Ύφεση.

Οι ερευνητές παραδέχτηκαν ότι είναι δύσκολο να προσδιοριστούν οι ακριβείς βιολογικοί μηχανισμοί, μέσω των οποίων μία σοβαρή ύφεση αποτυπώνεται στο σώμα και το γερνάει μια ώρα αρχύτερα.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:

https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2208530119