Η μοναξιά είναι μια πολυσυζητημένη και ψιλοτραγουδισμένη έννοια που πολύ συχνά εκφράζεται ρομαντικά, λυρικά και ποιητικά.

Δυστυχώς όμως, όπως πολλοί γνωρίζουν, είναι ταυτόχρονα και μια δυσάρεστη συναισθηματική και ψυχολογική κατάσταση που οδηγεί στην απομόνωση ή ακόμη και σε χειρότερους δρόμους ιδιαίτερα εάν συνοδεύεται από ψυχικές παθογένειες.

Η μοναξιά είναι φυσικά τόσο παλιά όσο και η ανθρώπινη φύση αφού συνυπάρχει με τον ανθρώπινο ψυχικό κόσμο, διερωτάται όμως κανείς σε ποιο πλαίσιο και με ποιο περιεχόμενο μπορούμε να μιλήσουμε γι’ αυτήν στην εποχή μας, της καταιγιστικής τεχνολογικής προόδου και της παγκοσμιοποίησης.

Ας ξεκινήσουμε υπογραμμίζοντας ότι οι γραμμές που ακολουθούν εκφράζουν απλές σκέψεις και δεν μπορούν ούτε είναι δυνατόν να έχουν οιοδήποτε επιστημονικό χαρακτήρα.

Κατ’ αρχάς, να θυμηθούμε τη γνωστή διαπίστωση ότι η μοναξιά δεν συνδέεται κατ’ ανάγκη με την απουσία ανθρώπινης επαφής.

Μπορεί κανείς να είναι μόνος χωρίς όμως να αισθάνεται μοναξιά, όπως αντίστροφα μπορεί κανείς να αισθάνεται έντονη μοναξιά ακόμη και σε μια πολυάνθρωπη κοινωνική εκδήλωση ή σε μια πολύβουη μεγαλούπολη όπως η Νέα Υόρκη.

Είναι βέβαιο ότι η μοναξιά συνδέεται με την ψυχοσύνθεση του καθενός αλλά και με τη δυνατότητα προσωπικής επικοινωνίας με το περιβάλλον.

Πώς έχουν όμως άραγε τα πράγματα στις ημέρες μας με την άμεση ηλεκτρονική επικοινωνία, τα εκατοντάδες τηλεοπτικά προγράμματα αλλά κυρίως με τις δυνατότητες που προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο γενικότερα;

Μήπως η μοναξιά, δυνητικά τουλάχιστον, τείνει να περιορισθεί σημαντικά;

Η απάντηση θα πρέπει ίσως να αναζητηθεί στην προηγούμενη παρατήρηση ότι το δυσάρεστο αυτό συναίσθημα δεν συνδέεται κατ’ ανάγκη με την ευχέρεια ή μη επαφής αλλά με την προσωπική του καθ’ ενός επιθυμία ή ανάγκη να επικοινωνήσει.

Μια επίσης σημαντική ερώτηση αφορά την ηλικία.

Αισθάνεται άραγε κανείς μεγαλύτερη μοναξιά όταν δεν μπορεί στη νεαρή, εφηβική ηλικία να επικοινωνήσει με ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον;

Από την άλλη μεριά, μήπως οι ηλικιωμένοι όταν χάνουν βαθμιαία αγαπημένα πρόσωπα ή την ικανότητά τους επικοινωνίας και ευρίσκονται μόνοι, κυριεύονται περισσότερο ή πιο καθοριστικά από τη μοναξιά;

Δυο ερωτήματα στα οποία δεν μπορεί κανείς παρά να δώσει καταφατική απάντηση αλλά και να αναγνωρίσει τη σημασία αλλά και τη δυσχέρεια αποτελεσματικής αντιμετώπισής τους.

Ενα μεγάλο, τέλος, θέμα αφορά την «εθνική μοναξιά» που αναφέρει και το τραγούδι.

Υπάρχει άραγε ένα συλλογικό αίσθημα μοναξιάς που διακατέχει τα λεγόμενα «ανάδελφα» έθνη όπως το Ελληνικό;

Πώς μπορεί κανείς χωρίς αίσθημα μοναξιάς και απομόνωσης να αντιμετωπίσει την επίγνωση μοναδικότητας μέσα σε μια παγκόσμια κοινωνία, η οποία φαίνεται να ευνοεί εθνικές ομαδοποιήσεις και πολιτιστικές συγγένειες;

Η απάντηση είναι απλή αλλά ίσως δύσκολα εφαρμόσιμη.

Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον Ελληνισμό, η επίγνωση ότι οι αξίες και οι αρχές του ελληνικού πολιτισμού έχουν γίνει αναπόσπαστο και πολύτιμο μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς, μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση οιουδήποτε αισθήματος «εθνικής μοναξιάς».

Υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι η επίγνωση αυτή δεν οδηγεί σε ρηχή περηφάνια αλλά σε συναίσθηση αλλά και ανάληψη ευθύνης για τη συνέχιση αυτών των αρχών και ιδεωδών.