ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Η νεοϋορκέζικη δικαιοσύνη επέστρεψε την Πέμπτη, 2 Φεβρουαρίου, στην Ιταλία, 14 λεηλατημένα και κλεμμένα έργα τέχνης, ορισμένα από τη ρωμαϊκή και την ελληνική αρχαιότητα, των οποίων η αξία ανέρχεται σε 2,5 εκατομμύρια δολάρια και τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο διεθνούς λαθρεμπορίου μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μέσα στον Ιανουάριο είχαν επιστραφεί στην Ιταλία άλλα 60 αντικείμενα, καθώς η Δικαιοσύνη της πολιτείας της Νέας Υόρκης διεξάγει εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια εκτεταμένη εκστρατεία για την επιστροφή αρχαιοτήτων που έχουν λεηλατηθεί σε περίπου 20 χώρες και κατέληξαν σε μουσεία και πινακοθήκες της μεγαλούπολης, μεταξύ των οποίων το περίφημο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης.

Υπό την αιγίδα του εισαγγελέα του διαμερίσματος του Μανχάταν Άλβιν Μπραγκ, περισσότερα από 700 έργα αξίας άνω των 100 εκατ. δολαρίων έχουν επιστραφεί εδώ και ένα χρόνο σε 17 χώρες, μεταξύ των οποίων η Καμπότζη, η Ινδία, το Πακιστάν, η Αίγυπτος, το Ιράκ, η Ελλάδα και η Ιταλία.

Τα 14 έργα -ορισμένα ηλικίας 2.600 ετών- που επιστράφηκαν την Πέμπτη, στη διάρκεια τελετής με τον γενικό πρόξενο της Ιταλίας Φαμπρίτσιο Ντι Μικέλε και τους Ιταλούς καραμπινιέρους, αποτελούν τμήμα των 214 έργων (συνολικής αξίας 35 εκατ. δολαρίων) που επιστράφηκαν στη Ρώμη τους επτά τελευταίους μήνες, ανέφεραν σε ανακοίνωση εκφράζοντας την ικανοποίησή τους οι υπηρεσίες του εισαγγελέα Μπραγκ.

Στις 23 Ιανουαρίου, μια τοιχογραφία που απεικονίζει τον Ηρακλή και κατάγεται από το Χερκουλάνεουμ (Herculaneum), μια πόλη που καταστράφηκε μαζί με την Πομπηία από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ., επέστρεψε στην Ιταλία τη Δευτέρα, μαζί με άλλα 59 αρχαία κομμάτια που διακινήθηκαν παράνομα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ανάμεσα στα πιο πολύτιμα κομμάτια είναι ένα ρηχό δίχειρο δοχείο πόσης, περίπου 2.600 ετών. Επιστράφηκε επίσης ένα γλυπτό μαρμάρινο κεφάλι, του 2ου αιώνα π.Χ., που απεικονίζει τη θεά Αθηνά.

Η Εισαγγελία του διαμερίσματος του Μανχάταν διαθέτει από το 2017 μια μονάδα μάχης εναντίον του διεθνούς λαθρεμπορίου αρχαιοτήτων, καθώς η Νέα Υόρκη αποτελεί εδώ και δεκαετίες κόμβο του λαθρεμπορίου αυτού.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, τα 14 έργα που επιστράφηκαν -μεταξύ των οποίων ένα ασημένιο Τετράδραχμο της σικελικής Νάξου του 430 π.Χ. και μια μαρμάρινη κεφαλή του αυτοκράτορα Αδριανού του 200 μ.Χ.- «είχαν κλαπεί και αποτελέσει αντικείμενο λαθρεμπορίου από τους γνωστούς (Ιταλούς) λαθρεμπόρους Τζάκομο Μέντιτσι και Τζοβάνι Φράνκο Μπεκίνα και τον Ρόμπερτ Χεχτ», Αμερικανό έμπορο τέχνης με έδρα το Παρίσι που πέθανε το 2012.

Οι άνθρωποι αυτοί «υπολόγιζαν σε συμμορίες τυμβωρύχων για να κλέψουν αρχαιολογικούς χώρους που είχαν επιλέξει επειδή δεν προστατεύονταν σωστά, γύρω από τη Μεσόγειο», κατήγγειλε η νεοϋορκέζικη δικαιοσύνη.

Η πιο εμβληματική περίπτωση των λαθρεμπόρων τέχνης στη Νέα Υόρκη είναι ο συλλέκτης Μάικλ Στάινχαρτ, ο οποίος αναγκάσθηκε το 2021 να επιστρέψει περίπου 180 αρχαιότητες αξίας 70 εκατομμυρίων δολαρίων που είχαν κλαπεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Μια συμφωνία με την αμερικανική δικαιοσύνη του επέτρεψε να αποφύγει την απαγγελία κατηγοριών, αλλά του απαγορεύθηκε ισοβίως να αποκτά έργα στη νόμιμη αγορά τέχνης.

Πηγές: «ΑΠΕ-ΜΠΕ», «ΑΡ»