H παρουσίαση αυτή εναρμονίζεται με την ανθρώπινη και την φιλοσοφική διάσταση στην θεραπεία του καρκίνου. Αυτές οι προσεγγίσεις είναι εξαιρετικά σημαντικές για κάθε ασθένεια, ωστόσο θα ήθελα να επισημάνω ότι, ειδικά για τον καρκίνο είναι βαρύνουσας σημασίας.
Είναι σημαντικό να πολλαπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας στο να μειώσουμε τις ανισότητες στην αντιμετώπιση του καρκίνου που αντιμετωπίζουν ορισμένοι πολίτες της χώρας μας στην καθημερινή τους ζωή.
Αν δεν κάνουμε κάτι, ο καρκίνος σύντομα θα γίνει η κύρια αιτία θανάτου στην Ευρώπη.
Το 2020 στην ΕΕ διαγνώστηκαν με την ασθένεια 2,7 εκατομμύρια άνθρωποι και 1,3 εκατομμύρια έχασαν τη ζωή τους από αυτήν την αιτία.
Στην θετική πλευρά, 12,5 εκατομμύρια άνθρωποι που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο, τώρα θεωρούνται θεραπευμένοι.
Αυτό δείχνει την αποτελεσματικότητα της διάγνωσης, των καλύτερων και πιο προσαρμοσμένων θεραπειών και μιας καλά οργανωμένης υποστήριξης. Ομως εγείρει νέες προκλήσεις, με πολλούς επιζώντες από τον καρκίνο να αγωνίζονται για την ποιότητα ζωής, την αποκατάσταση ή τα οικογενειακά ζητήματα, και συχνά να δυσκολεύονται να συνεχίσουν να εργάζονται, ή να βρουν δουλειά, ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε ασφάλιση. Ολα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν με αυξημένη υποστήριξη στην έρευνα και την καινοτομία.
Σήμερα, η Ευρώπη αντιπροσωπεύει το ένα δέκατο του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά επίσης το ένα τέταρτο των περιπτώσεων καρκίνου στον κόσμο. Εάν δεν λάβουμε αποφασιστική δράση, οι ζωές που χάνονται από καρκίνο στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο από 24% έως το 2035, καθιστώντας τον καρκίνο την κύρια αιτία θανάτου στην ΕΕ.
Ο συνολικός οικονομικός αντίκτυπος του καρκίνου στην Ευρώπη εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Η πανδημία Covid-19 επηρέασε πολύ σοβαρά την αντιμετώπιση του καρκίνου, (διακοπή προγραμμάτων πληθυσμιακού ελέγχου, διακοπή θεραπείας, καθυστέρηση στη διάγνωση, πρόσβαση σε φάρμακα ή ειδικά τεστ). Από τότε που ξεκίνησε η πανδημία, καταγράφεται μείωση του αριθμού των διαγνώσεων καρκίνου, και αυτό υποδηλώνει μια μελλοντική αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου.
Η χειρουργική υπήρξε ο βασικός τρόπος αντιμετώπισης των συμπαγών όγκων από τις απαρχές της θεραπείας καρκίνου, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες σημειώνεται μία τρομερή αύξηση της πολυπλοκότητας και της απαίτησης για δι-επιστημονική προσέγγιση στις χειρουργικές επεμβάσεις καρκίνου.
Η χειρουργική καρκίνου κατευθύνεται ολοένα και περισσότερο σε λιγότερο ριζικές ή ακρωτηριαστηκές επεμβάσεις και περισσότερο σε επεμβάσεις διατήρησης των οργάνων –μαστός, τράχηλος, ορθο-πρωκτικές.
Φυσικά, υπάρχουν ειδικά νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα καρκίνου στα οποία οι χειρουργοί είναι αποκλειστικά αφιερωμένοι σε χειρουργικές επεμβάσεις σε ασθενείς με καρκίνο μέσα σε πολύ-επιστημονικές ομάδες.
Πολλές επεμβάσεις καρκίνου είναι πολύ περίπλοκες και υπόκεινται σε ταχέως εξελισσόμενη έρευνα. Απαιτούν τόσο τις τελευταίες τεχνικές δεξιότητες όσο και τις ογκολογικές γνώσεις.
Η ογκοπλαστική χειρουργική συγχωνεύει τις αρχές της Ογκολογίας και της Πλαστικής Χειρουργικής για να αναμορφώσει το στήθος.
Το τοπίο της χειρουργικής διαχείρισης ουρολογικών κακοηθειών έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία 20 χρόνια.
Καλύτερα διαγνωστικά και προγνωστικά εργαλεία επέτρεψαν καλύτερη επιλογή ασθενών και πιο αξιόπιστο χειρουργικό σχεδιασμό.
Η εφαρμογή ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών και τεχνολογιών, όπως χειρουργική λαπαροσκόπησης με ρομπότ και χειρουργική καθοδήγηση με εικόνα, επέτρεψε την ελαχιστοποίηση της χειρουργικής νοσηρότητας.
Στον καρκίνο του προστάτη, νέα στοιχεία δείχνουν ότι ο πιο υγιεινός τρόπος ζωής θα μπορούσε σχεδόν να μειώσει κατά το ήμισυ τον κίνδυνο να εξελιχθεί σε θανατηφόρα μορφή μεταξύ των ανδρών με γενετικά υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης θανατηφόρου καρκίνου του προστάτη.
Τα αποτελέσματα της θεραπείας του καρκίνου των ωοθηκών είναι καλύτερα όταν παρέχονται από ογκολόγο γυναικολόγο και σε εξειδικευμένα νοσοκομεία.
Αναφορικά με τον καρκίνου του μαστού η συχνότητά του σε γυναίκες >70 ετών αυξάνεται.
Καθυστέρηση στη διάγνωση, συν-νοσηρότητες, ελάττωση της λειτουργίας των οργάνων, αυξάνουν τη θνησιμότητα.
Μία δι-επιστημονική ομάδα εργασίας (taskforce) είναι απαραίτητη (που θα περιλαμβάνει ειδικούς στην παθολογική ογκολογία, ακτινο-ογκολογία, χειρουργική, πλαστική & επανορθωτική χειρουργική, γηριατρική, ακτινολογία, επιδημιολογία, ψυχολογία, οργανώσεις ασθενών) πρέπει να εργαστεί και προετοιμάσει προτάσεις για τη διαχείριση του καρκίνου μαστού σε μεγάλης ηλικίας γυναίκες.
O γονιδιακός έλεγχος, πρέπει να γίνεται ανεξάρτητα από την ηλικία της ασθενούς, και μπορεί να υποδείξει κατάλληλους θεραπευτικούς χειρισμούς και θεραπευτικές αποφάσεις για τα μέλη της οικογένειας.
Η Εισαγωγική (Neoadjuvant) προεγχειρητική χημειοθεραπεία, πρέπει να χορηγείται σε ηλικιωμένες ασθενείς με καρκίνο μαστού, όπως και σε εκείνες νεότερης ηλικίας, εφόσον αξιολογηθεί κάθε ασθενής προσεκτικά.
Υποστηρικτική φροντίδα λόγω της αυξημένης για την ηλικία γενικής ευπάθειας αλλά και του μειωμένου λειτουργικού αποθεματικού, γιατί οι ηλικιωμένοι ασθενείς διατρέχουν κίνδυνο αποδιοργάνωσης ενώ λαμβάνουν θεραπεία για καρκίνο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα πεπτικά συμπτώματα, τον υποσιτισμό, τον έλεγχο του πόνου και την κατάθλιψη.
Αν και είναι κατανοητό ότι τα εγγενή χαρακτηριστικά του όγκου επηρεάζουν το ρόλο του PMBR (Αποκατάσταση Μαστού Μετά Από Μαστεκτομή), θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες και παρεμβάσεις για την εξάλειψη των διαφορών που παρατηρούνται σε ασθενείς σε σχέση με το κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο και τη γεωγραφική θέση. Τα ποσοστά επανεισαγωγής αλλά και επιπλοκών είναι γενικά χαμηλά και συγκρίσιμα με αυτά των νεότερων ασθενών.
Η ακτινοθεραπεία (radio-oncology), η χειρουργική και η χημειοθεραπεία είναι οι τρεις πυλώνες της επιτυχημένης θεραπείας του καρκίνου.
Η ακτινοθεραπεία, μόνη ή σε συνδυασμό με τη χειρουργική, είναι υπεύθυνη για περίπου το μισό των ασθενών με καρκίνο που έχουν θεραπευθεί.
Σημαντικό ζητούμενο είναι η δυνατότητα να γίνεται η ακτινοθεραπεία την σωστή χρονική στιγμή χωρίς καθυστερήσεις.
Κάθε ασθενής πρέπει να έχει πρόσβαση σε «υπερσύγχρονη» (state-of-the-art) ακτινοθεραπεία, σαν μέρος δι-επιστημονικής προσέγγισης όπου η θεραπεία είναι εξατομικευμένη γι’ αυτόν, και να λαμβάνει υπ’ όψη τις ειδικές καταστάσεις του ασθενή.
Πρέπει να ελέγχεται η πραγματική ανάγκη ακτινοθεραπείας -πόσοι ασθενείς χρειάζονται τη θεραπεία και πόσοι ασθενείς δεν λαμβάνουν τη θεραπεία.
Να γίνει ξεκάθαρο το μήνυμα, ότι η ακτινοθεραπεία θα μπορούσε να σώσει ένα εκατομμύριο περισσότερους ασθενείς μέχρι το 2035 (σε ευρωπαϊκό επίπεδο) εάν χρησιμοποιηθεί στο μέγιστο των δυνατοτήτων.
Η πρόσβαση επίσης σε υψηλής ποιότητας ογκολογικούς βιοδείκτες δεν είναι ίδια για όλους τους πάσχοντες και αυτό συμβάλλει στη δημιουργία ανισοτήτων στην υγεία.
Βοηθούν να διακρίνουμε άτομα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης νόσου.
Βοηθούν στην πρόβλεψη και παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου.
Αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό πυλώνα της ιατρικής ακριβείας, που συμβάλει στις αποφάσεις εξατομικευμένης θεραπείας – ο μέσος χρόνος πρόσβασης στη εξατομικευμένη θεραπεία μπορεί να είναι από λίγες εβδομάδες έως και να υπερβεί έναν χρόνο.
Σημειώνεται χαμηλή ευαισθητοποίηση των γιατρών σχετικά με τα διαθέσιμα τεστ βιοδεικτών και τα οφέλη τους, αλλά και περιορισμένη γνώση τους αναφορικά με τις δυνατότητες παραπομπής.
Com.Pl.i.t DX Liquid (υγρή βιοψία): ένα γονιδιακό τεστ που πραγματοποιείται σε ένα απλό δείγμα αίματος και βοηθά στη λήψη αποφάσεων για τη θεραπεία του καρκίνου, ως εναλλακτική λύση αντί για τη βιοψία.
Mo.Re. (Molecular Response): μια πολυγονιδιακή ανάλυση που έχει σχεδιαστεί για να παρέχει μια εικόνα της φυσιολογίας του όγκου σε κάθε ασθενή. Η κατανόηση της μοναδικής φυσιολογίας του όγκου κάθε ασθενούς μπορεί να βοηθήσει στην παροχή εξατομικευμένων θεραπευτικών επιλογών. Ο σχεδιασμός μιας νέας τεχνολογίας που λέγεται Αλληλούχιση Νέας Γενιάς ή (Next Generation Sequencing, NGS), μας επιτρέπει πλέον να αναλύουμε πολλά γονίδια ταυτόχρονα από το ίδιο δείγμα.
HerediGENE: μία εξέταση που αναλύει πλήρως μια ομάδα γονιδίων, όπως το BRCA1 και το BRCA2, τα οποία εμπλέκονται στον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών και άλλων κληρονομούμενων μορφών καρκίνου.
OncotypeDX®: για καρκίνο μαστού είναι μια ανάλυση που δημιουργήθηκε για να βοηθήσει ασθενείς που έχουν πρόσφατα διαγνωσθεί με πρώιμο καρκίνο μαστού με θετικούς οιστρογονικούς υποδοχείς. Η εξέταση αυτή δίνει στους ασθενείς και τους ιατρούς τους περισσότερες πληροφορίες για τον όγκο τους και τους επιτρέπει να δημιουργήσουν ένα καλύτερο θεραπευτικό πλάνο.

Δεσμεύσεις αξίας που θα κάνουν την διαφορά

Δέσμευση στην ανθρώπινη διάσταση:
Η ιατρική φροντίδα πρέπει να δίνεται με γνώση, με ενδιαφέρον με αγάπη – οποιοδήποτε μόνο του είναι ανεπαρκές.

Δέσμευση στον χρόνο που αφιερώνεται:
Είναι αδύνατο να προσφερθεί υψηλού επιπέδου ιατρική φροντίδα χωρίς να αφιερωθεί ικανός χρόνος με τους ασθενείς και τις οικογένειές τους, ώστε να βοηθηθούν να κατανοήσουν την προτεινόμενη θεραπεία και την πρόγνωση της ασθένειας.
Αρκετός χρόνος πρέπει να αφιερώνεται επίσης σε ιατρικά συμβούλια και συζητήσεις μεταξύ των ειδικών (χειρουργών, παθολογοανατόμων, ακτινοδιαγνωστών, ακτινοθεραπευτών, ογκολόγων παθολόγων, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών) ώστε να επιλέγεται η πλέον σύγχρονη αντιμετώπιση για την πάθηση του ασθενή. Είναι ο μόνος τρόπος που θα διασφαλίσει ότι ο ασθενής θα λάβει την θεραπεία που θα του δώσει την καλύτερη δυνατότητα ίασης.

Δέσμευση στην ελπίδα:
Να πολεμήσουμε τον καρκίνο με γνώση, επιμονή και ελπίδα.
Η ελπίδα είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση του καρκίνου.
Η πρόοδος στην Ιατρική και την έρευνα για τον καρκίνο επιτυγχάνεται συνεχώς, με νέα φάρμακα, νέα τεστ, εξέλιξη στη χειρουργική.
Να πιστεύουμε όχι μόνο στη δύναμη της γνώσης αλλά και στη δύναμη της ελπίδας.

Δέσμευση στην αριστεία (excellence):
Επιτυγχάνουμε την αριστεία διασφαλίζοντας ότι κάθε ασθενής λαμβάνει την καλύτερη δυνατή θεραπεία.
Τα πρωτόκολλα θεραπείας σχεδιάζονται μόνο μετά από μια εις βάθος αξιολόγηση της διάγνωσης και της ανατομικής έκτασης της νόσου.
Η πρώτη μας προτεραιότητα πρέπει να είναι ο ασθενής, όχι η έρευνα.
Οι ασθενείς να εγγράφονται σε ερευνητικά προγράμματα μόνο όταν είμαστε πεπεισμένοι ότι το ερευνητικό πρόγραμμα είναι η καλύτερη επιλογή θεραπείας για αυτόν τον ασθενή.

Δέσμευση για δι-επιστημονική προσέγγιση:
Οριστική και σαφής διάγνωση.
Σωστή σταδιοποίηση της ανατομικής έκτασης της νόσου.
Στην θεραπεία του καρκίνου δεν υπάρχει ποτέ μόνον ένας εξπέρ, η δι-επιστημονική προσέγγιση διασφαλίζει ότι ο ασθενής θα λάβει την πιο ενημερωμένη και πιο αποτελεσματική θεραπεία.
Αυτό που με εμπνέει περισσότερο σήμερα είναι η κοινωνιολογία των επιστημονικών εταιρειών των κοινωνικών οργανώσεων που φροντίζουν τον ασθενή με καρκίνο. Είναι πραγματικά όμορφο να βλέπουμε τη δυναμική μεταξύ των ανθρώπων και τις αξίες και τις συμπεριφορές εντός των οργανισμών.
Πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς έχουν την καλύτερη φροντίδα και η θεραπεία των ασθενών με καρκίνο είναι εξ ορισμού διεπιστημονική.
Η συνεργασία μεταξύ των ειδικών είναι απαραίτητη.
Συμμετέχοντας σε δραστηριότητες επιστημονικών εταιρειών, νοιώθεις την ενέργεια και τη δέσμευση των εθελοντών στην κοινωνία και αυτό είναι καταπληκτικό.