ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Ο δημοσιογράφος και οινοκριτικός της New York Times, Ερικ Ασίμοφ (Eric Asimov) μέσα από την στήλη του «Wine School» προτείνει τρεις ελληνικές ετικέτες κόκκινου κρασιού που του κέντρισαν το ενδιαφέρον τον τελευταίο μήνα.

Αναλυτικά το δημοσίευμα:

Λίγα κρασιά είναι τόσο άγνωστα και μυστηριώδη για τους Αμερικανούς όσο τα ελληνικά.

Ωστόσο, υπάρχει λόγος γι’ αυτό το μυστήριο. Τα ελληνικά κρασιά είναι σχετικά «φρέσκα» στην παγκόσμια αγορά, ιδίως τα κόκκινα.

Δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι ένας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς στην καλλιέργεια του αµπελιού και την παραγωγή κρασιού, αυτό μοιάζει τουλάχιστον παράδοξο. Αλλά όπως έχουν διδαχθεί όλες οι μεγάλες οινοπαραγωγικές δυνάμεις παγκοσμίως, οι τοπικές παραδόσεις στην παραγωγή και την απόλαυση του κρασιού, δεν είναι αρκετές για να «πιάσει» ένα κρασί.

Οι παραγωγοί πρέπει να αναπτύξουν συστήματα παραγωγής και διανομής, τα οποία να εγγυώνται σχεδόν άψογη ποιότητα στην άλλη άκρη του κόσμου, προτού μπορέσουν καν να ελπίζουν ότι θα βρουν μια ξένη αγορά, αρκετά περίεργη για να αγοράσει τα κρασιά τους. Μόλις την βρουν, μπορούν να ξεκινήσουν την ίσως εξίσου περίπλοκη διαδικασία της εκπαίδευσης και του μάρκετινγκ με την ελπίδα να δημιουργήσουν την ανάλογη ζήτηση.

Σε αυτό το σημείο βρίσκεται η Ελλάδα τη δεδομένη στιγμή. Κατά το τελευταίο τρίτο του 20ού αιώνα, δημιουργήθηκε μια ελληνική βιομηχανία κρασιού που επικεντρώθηκε στην υψηλή ποιότητα και στη δυνατότητα πώλησης φιαλών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Αρκετά σημαντικό είναι ότι πολλοί από τους καλύτερους παραγωγούς επικεντρώνονται στα ντόπια σταφύλια αντί να δοκιμάζουν διάφορες γνωστές διεθνείς ποικιλίες και στυλ, αν και μερικές φορές κάτι τέτοιο συμβαίνει επίσης.

Αλλά πολλοί καταναλωτές φαίνεται πως δεν είναι έτοιμοι να κάνουν το μεγάλο βήμα προς αυτά τα ελληνικά κρασιά, ιδιαίτερα τα κόκκινα, τα οποία ως επί το πλείστον είναι πιο καινούργια στην αμερικανική αγορά από τα λευκά. Γιατί συμβαίνει αυτό; Οι αναγνώστες της στήλης «Wine School» που έχουν δοκιμάσει ελληνικά κόκκινα κρασία τον τελευταίο μήνα έχουν αρκετά να πουν.

«Παρόλο που η ποιότητα του ελληνικού κρασιού έχει κάνει μεγάλη πρόοδο τα τελευταία 20 περίπου χρόνια, οι παραγωγοί έχουν αρκετά ακόμη να μάθουν», δήλωσε ο TLeaf από το Ντένβερ. «Πώς μπορείς να κάνεις έναν Αμερικανό να ξεχάσει τις γεύσεις του ούζου και της ρετσίνας;»

Ισως να είμαι αφελής, αλλά δεν πιστεύω ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί λάτρεις του κρασιού έχουν μείνει με το «στόμα ανοιχτό» από τις αναμνήσεις του ούζου, ενός αποστάγματος γλυκάνισου που συχνά μοιράζονταν απλόχερα, ως αφέψημα, στα ελληνικά εστιατόρια μετά το φαγητό.

Ούτε πιστεύω ότι μπερδεύουν άλλα ελληνικά κρασιά με τη ρετσίνα, ένα παραδοσιακό κρασί αρωματισμένο με ρητίνη πεύκου, το οποίο τα τουριστικά εγχειρίδια για χρόνια ολόκληρα προειδοποιούσαν τους ταξιδιώτες να αποφεύγουν. (Η καλή ρετσίνα, από την άλλη πλευρά, είναι ένα υπέροχο πράγμα).

Πιστεύω πως δεν έχει να κάνει τόσο με τον φόβος όσο με την μη εξοικείωση, όπως επεσήμαναν μερικοί αναγνώστες, αν και ομολογουμένως, αυτό που διαχωρίζει αυτά τα δύο συναισθήματα μπορεί μερικές φορές να είναι μια λεπτή γραμμή.

«Οντας καινούρια στα ελληνικά κόκκινα, βρίσκω τα ονόματά τους ενοχλητικά περίπλοκα», δήλωσε η Shweta από το Μίσιγκαν. Και, αναφερόμενος μια ελληνική ποικιλία, ο Bunk McNulty από το Νορθάμπτον της Μασαχουσέτης είπε: «Το Αγιωργίτικο δεν σημαίνει και κάτι στην αμερικανική γλώσσα».

Υπάρχει όμως και κάτι που το κάνει περισσότερο περίπλοκο: Οι χαρακτήρες πρέπει να μεταγραφούν από το ελληνικό στο αγγλικό αλφάβητο, με αποτέλεσμα οι περισσότερες ελληνικές ποικιλίες να έχουν πολλαπλές ορθογραφίες στα αγγλικά. Σε αντίθεση με τον Bunk McNulty, για παράδειγμα, εγώ θα χρησιμοποιούσα την ορθογραφία «agiorgitiko» που χρησιμοποιείται από το έγκυρο βιβλίο «Wine Grapes», αντί της εναλλακτικής ορθογραφίας ” agiorghtiko».

Σε αυτή τη στήλη, δίνουμε μεγάλη βαρύτητα στις γλωσσικές λεπτομέρειες και κατανοούμε απολύτως το αίσθημα δυσφορίας που μπορεί να εμφανιστεί όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με κάτι καινούργιο. Η γλώσσα του κρασιού είναι αρκετά δύστροπή και δύσκολα αποτυπώνεται επακριβώς σε ξένα λεξιλόγια. Αν σε αυτό συνυπολογίσουμε και το διαφορετικό αλφάβητο τότε καταλαβαίνετε πόσο δύσκολο είναι να πελαγώσει κάποιος.

Ωστόσο, το μπέρδεμα αυτό θα πρέπει να είναι αναμενόμενο, γι’ αυτό και ο ρόλος των εστιατορίων και των σομελιέ στην εξοικείωση του κοινού με νέα και διαφορετικά κρασιά είναι σημαντικός. Σε προηγούμενό μου άρθρο για τα ελληνικά κόκκινα κρασιά, αναφέρθηκα στις ελάχιστες ευκαιρίες που έχει κανείς για να γνωρίσει πραγματικά τα ελληνικά κρασιά, εν μέρει επειδή υπάρχουν ελάχιστα εστιατόρια που μπορούν να παίξουν κάποιον εκπαιδευτικό ρόλο, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα γερμανικά και αυστριακά εστιατόρια, τα οποία δεν βοηθούν τους Αμερικανούς να νιώσουν πιο οικεία με τα γερμανικά κρασιά.

Ένα κρασί, το grüner veltliner, αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα. Στις αρχές του 21ου αιώνα, το grüner ήταν σχεδόν άγνωστο στους Αμερικανούς, αλλά γρήγορα έγινε δημοφιλές λόγω των εστιατορίων. Πώς συνέβη αυτό; Οι σομελιέ το αγκάλιασαν, δίνοντάς του ώθηση να ξεπεράσει τα εθνικά σύνορα. Τα αμερικανικά εστιατόρια άρχισαν να το σερβίρουν με το ποτήρι, με τους μπάρμαν και τους σερβιτόρους να είναι σε ετοιμότητα για να πείσουν και τους πιο διστακτικούς.

Δεν περιμένω να συμβεί κάτι ανάλογο με τα ελληνικά κόκκινα κρασιά. Θα είναι μια δύσκολη διαδρομή, για την οποία θα χρειαστούν πολλά μικρά βήματα. Θα ήθελα όμως να σας προτείνω να δοκιμάσετε τρεις ετικέτες, οι οποίες μου κέντρισαν το ενδιαφέρον.

Αυτές είναι οι εξής: Κτήμα Γκλίναβος Βλάχικο Ερυθρό 750ml του 2018, «Χαρούλα Ερυθρός» 2018 από το οινοποιείο Αργατία και Ράμνιστα 2017 από το Κτήμα Κυρ-Γιάννη.

Αν και τα ακούγονται δύσκολα, θα σας συνιστούσα να κάνετε υπομονή. Η ομορφιά του καλού κρασιού είναι η ικανότητά του να σας μεταφέρει σε διαφορετικούς τόπους και πολιτισμούς, άλλοτε συνηθισμένους και άλλοτε εντελώς καινούριους. Το ζεστό και το οικείο είναι υπέροχα, το ίδιο όμως και η περιπέτεια του αγνώστου.

Αν οι κάποιο γνωρίζουν έστω και λίγα πράγματα για την γεωγραφία της Ελλάδας, είναι η περιοχή γύρω από την Αθήνα και τα νησιά, όπου κυριαρχούν τα λευκά κρασιά. Οι κορυφαίες περιοχές για τα κόκκινα βρίσκονται σε λιγότερο γνωστά μέρη, στα βόρεια της χώρας, όπως η Μακεδονία, απ’ όπου προέρχεται το «Χαρούλα Ερυθρός», και η Νάουσα, μια περιοχή με μεγάλη παραγωγή κόκκινου κρασιού, όπου βρίσκεται το Κτήμα Κυρ-Γιάννη. Το Ξινόμαυρο είναι η σημαντικότερη ερυθρή ποικιλία της περιοχής.

Το κρασί από το Κτήμα Γκλίναβος ήταν φωτεινό και γεμάτο ενέργεια, με σκούρα, αλμυρή γεύση σε συνδυασμό με μια φρεσκάδα μήλου. Ηταν ζουμερό και πικάντικο, όχι ιδιαίτερα ταννικό αλλά με καλή δομή που προερχόταν από τη ζωηρή οξύτητα.

Η Shweta από το Μίσιγκαν, παρεμπιπτόντως, απογοητεύτηκε που δεν μπόρεσε να βρει έναν σωστό τρόπο να προφέρει τη λέξη «βλάχικο». Είναι VLAH-hee-coh, με τη δεύτερη συλλαβή να παραλείπεται πρακτικά.

Το «Χαρούλα Ερυθρός», που παρασκευάζεται κυρίως από ξινόμαυρο με μικρές ποσότητες δύο λιγότερο γνωστών ντόπιων σταφύλιων που αναμειγνύονται, τη νεγκόσκα και τη μαυροδάφνη, ήταν επίσης φωτεινό και γεμάτο ζωντάνια, με γεύσεις κόκκινων και σκούρων φρούτων καθώς και γλυκόριζας, μια χαρακτηριστική γεύση του ξινόμαυρου.

Η Ράμνιστα ήταν φτιαγμένη εξ ολοκλήρου από ξινόμαυρο. Φαινόταν λίγο πιο καθαρή από τις άλλες δύο φιάλες, αφού είχε παλαιώσει σε δρύινα βαρέλια, και ήταν πιο δυνατή με 14,5% αλκοόλ έναντι 12% για τον Γκλίναβο και 13,5% για την Αργάτια.

Ήταν απαλό με μαλακές τανίνες και έντονες γεύσεις γλυκόριζας, σκούρων φρούτων και μενθόλης. Πολλοί αναγνώστες, όπως ο Steven Kolpan από το Woodstock της Νέας Υόρκης, ένας βαθύς γνώστης του κρασιού, παρομοιάζουν το ξινόμαυρο με το nebbiolo. Με αυτό το μπουκάλι η ομοιότητα ήταν ξεκάθαρη.

Κάποιος που είναι εξοικειωμένος με τα σύγχρονα, ξηρά κόκκινα κρασιά δεν θα έβρισκε κάτι εκπληκτικό σε αυτές τις ετικέτες. Είναι φανερό ότι απεικονίζουν πιστά τους τόπους προέλευσής τους, μέσω της επιλογής των σταφυλιών και άλλων στοιχείων του terroir, αλλά οι διαφορές με, ας πούμε, τα γαλλικά ή τα ιταλικά ερυθρά, είναι λεπτές και ευχάριστες.

Εδώ χρειάζονται όμως κάποιες εξηγήσεις. Η άνοδος των ελληνικών κρασιών εκτός Ελλάδας θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από αυτό που οι άνθρωποι στο εμπόριο κρασιού αποκαλούν «hand sells», δια ζώσης συναντήσεις μεταξύ των υπευθύνων, που είναι σε θέση να εκπαιδεύσουν και των περίεργων καταναλωτών που είναι πρόθυμοι να τους ακούσουν.

Οι αναγνώστες απόλαυσαν σε μεγάλο βαθμό αυτά τα κρασιά, αν και στον VSB από το Σαν Φρανσίσκο δεν άρεσε ο Γκλίναβος, τον οποίο βρήκε αραιό και ξινό. Βρήκε όμως ένα αγιωργίτικο του Τρούπη που του κέντρισε το ενδιαφέρον. Παρ’ όλα αυτά, όπως προέβλεψε ο VSB, άλλοι αναγνώστες ενθουσιάστηκαν με τον Γκλίναβο.

«Μου άρεσε πραγματικά αυτό το κρασί», δήλωσε η Martina Mirandola Mullen από τη Νέα Υόρκη. «Ήταν ελαφρύ και σύνθετο με λεπτές τανίνες που θα το έκαναν να ταιριάζει άψογα με ψάρι ή κρέας».

Ο Peter από τη Φιλαδέλφεια αποκάλεσε τον Γκλίναβο «ένα εξαιρετικό κρασί για ένα σωστό γεύμα», με το οποίο εννοούσε οποιοδήποτε χορταστικό ελληνικό πιάτο.

Η Rachel Semmons από την Τάμπα της Φλόρδας απόλαυσε τόσο τον «Γκλίναβο» όσο και την «Χαρούλα». Είπε ότι είχε δοκιμάσει αρκετά ελληνικά κρασιά που ήταν αποκαρδιωτικά, γεγονός που είχε επηρεάσει αρνητικά την άποψή της και θα συνεχίσει να την επηρεάζει.

“Αυτές οι ετικέτες ήταν μου κέντρισαν το ενδιαφέρον, αλλά η έλλειψη διαθεσιμότητας και η παρατεταμένη ανησυχία σχετικά με την αξιοπιστία καθιστούν σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα πίνουμε μεγάλες ποσότητες ελληνικών κρασιών στο μέλλον», είπε.

Για να σας λίγο διευκολύνω λίγο με την αναζήτηση, σας συνιστώ να αναζητήσετε κρασιά που φέρνουν αξιόπιστοι εισαγωγείς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ίσως γνωρίζετε ήδη, καθώς και ειδικών στα ελληνικά κρασιά, όπως οι DNS Wines, Eklektikon και Diamond Wine Importers.

Αν δοκιμάσετε περισσότερα ελληνικά κρασιά, είτε κόκκινα είτε λευκά, και σας κινήσουν το ενδιαφέρον, σας συνιστώ ανεπιφύλακτα το βιβλίο «Τα κρασιά της Ελλάδας» (Infinite Ideas, 2018) του Κωνσταντίνου Λαζαράκη, για να μάθετε περισσότερα για τα σταφύλια, τη γεωγραφία, τους ανθρώπους και τον πολιτισμό που είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή τους.

Αξίζει να πειραματίζεσαι σε εστιατόρια και να μαθαίνεις από σομελιέ, αλλά μερικές φορές πρέπει να πάρεις την κατάσταση στα χέρια σου.