x
 

Πολιτισμός

Η συγγραφέας Πόλυ Σάμσον μιλά στον «Ε.Κ.» για το «Θέατρο των Ονειροπόλων»

Είναι δύσκολο να μην προσελκύσει την προσοχή και το ενδιαφέρον σου ένα μυθιστόρημα το οποίο είναι γραμμένο από συγγραφέα διεθνούς βεληνεκούς και μιλάει για την Ελλάδα, για την ακρίβεια υμνεί την Υδρα. Στην περίπτωση ωστόσο του «Α Theatre For Dreamers» («Θέατρο για Ονειροπόλους») της Πόλυ Σάμσον διαπιστώνεις ότι η αξία του δεν περιορίζεται μόνο στη συγκινητική αναφορά στο μικρό αυτό νησί του Αργοσαρωνικού. Μυθοπλασία και πραγματικότητα δένουν αρμονικά με μια γραφή που σε συνεπαίρνει και σε μεταφέρει στην Υδρα της δεκαετίας του 1960, εκεί που οι ήρωες του βιβλίου συγγραφείς, ζωγράφοι και μουσικοί ζουν κατά τρόπο τυχοδιωκτικό μακριά από τις συμβάσεις του αστικού τρόπου ζωής.

Οι ονειροπόλοι αυτού του θεάτρου είναι το εμβληματικό μποέμ ζευγάρι εκείνης της εποχής των Τζορτζ Τζόνσον και της Τσάρμιαν Κλιφτ, ο ποιητής Γκρέγκορι Κόρσο, ο συγγραφέας Αλεξ Γένσεν, η σύζυγός του, Μαριάνε Ιλεν, ο ηθοποιός και συγγραφέας Γκόρντον Μέρικ και ο (άγνωστος ακόμα τότε) Λέοναρντ Κόεν.

Αφηγήτρια είναι η 18χρονη Ερρικα που είχε φτάσει στο νησί θέλοντας να ξεφύγει από τον αυταρχικό πατέρα της και παράλληλα για να ξεπεράσει το θάνατο της μητέρας της.

Το βιβλίο συνοδεύεται και από ένα CD το «Υes, I Have Ghosts» με τις υπέροχες ερμηνείες του θρυλικού μέλους (κιθαρίστα και τραγουδιστή) των Pink Floyd, Ντέιβιντ Γκίλμουρ (συζύγου και στενού συνεργάτη της Πόλυ Σάμσον) και της Ρομάνι Γκίλμουρ, κόρης του ζεύγους.

Η Πόλυ Σάμσον με τον σύζυγό της Ντέιβιντ Γκίλμουρ στην Υδρα. Φωτογραφία: Sarah Lee

Το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν από δύο περίπου χρόνια αλλά πρόσφατα μεταφράστηκε και κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Πατάκη» υπό τον τίτλο «Θέατρο για Ονειροπόλους» και με αφορμή την κυκλοφορία του στα ελληνικά η Πόλυ Σάμσον μας έκανε την τιμή να μιλήσει στο «Περιοδικό».

Πριν από 16 χρόνια ήταν στο «On an Island» και τώρα το «A Theater for Dreamers». Φαίνεται ότι η Πόλυ Σάμσον και ο Ντέιβιντ Γκίλμουρ αγαπούν την Ελλάδα. Είναι αλήθεια αυτό;

Βεβαίως και αγαπάμε την Ελλάδα. Πιθανόν να ξέρετε ότι ο Ντέιβιντ είχε ένα σπίτι στη Ρόδο τη δεκαετία του ’70 και μαζί ταξιδεύαμε πάντα τόσο στη Ρόδο όσο και σε πολλά άλλα νησιά. Για πολύ καιρό το Καστελόριζο ήταν το απόλυτο αγαπημένο μας μέρος. Μετά το 2014 αρχίσαμε να πηγαίνουμε στην Υδρα και ερωτευτήκαμε τον νέο τρόπο ζωής εκεί.

Πείτε μου για την ιδέα της συγγραφής αυτού του βιβλίου. Ξέρω ότι βρήκατε αντίγραφο των απομνημονευμάτων της Τσάρμιαν Κλιφτ στο σπίτι που νοικιάσατε στην Υδρα. Ηταν όμως αυτή η μόνη έμπνευση;

Οχι, δεν ήταν η μοναδική έμπνευση. Ηταν όμως η νούμερο ένα έμπνευση. Οταν διάβασα το βιβλίο της Τσάρμιαν, το οποίο εκδόθηκε το 1959, ένιωσα ότι την ήξερα. Και μετά άρχισα να την εξερευνώ. Στην αρχή επρόκειτο να ήταν ένα μυθιστόρημα για εκείνη και μετά έπεσα πάνω σε αυτές τις πολύ διάσημες φωτογραφίες, τώρα πολύ διάσημες φωτογραφίες, που τράβηξε ο Τζέιμς Μπερκ και ο λόγος που υπάρχουν αυτές οι φωτογραφίες είναι επειδή ο Λέοναρντ Κόεν είναι μέσα σε αυτές και σε αυτές είναι όλη τα κοινότητα Υδρας τη δεκαετία του ’60. Ολα αυτά μου κίνησαν τόσο το ενδιαφέρον, όλοι οι άνθρωποι στις φωτογραφίες, και ξόδεψα πάνω από ένα χρόνο προσπαθώντας να μάθω ποιοι ήταν, διαβάζοντας γι’ αυτούς βιβλία, γράμματα, ημερολόγια. Και τότε μου ήρθε η ιδέα αυτού του μυθιστορήματος, καθώς δηλαδή άρχισα να σκέφτομαι πώς σχετίζονταν αυτοί οι άνθρωποι μεταξύ τους. Ηταν πολύ ενδιαφέρουσα στιγμή στην ιστορία, στην ιστορία των νέων, ιδιαίτερα στην ιστορία των νέων γυναικών, της Τσάρμιαν, της Μάριαν και της Ερρικα, του χαρακτήρα που αφηγείται το μυθιστόρημα. Ετσι ξεκίνησε να είναι ένα μυθιστόρημα για την Τσάρμιαν αλλά κατέληξε να είναι ένα μυθιστόρημα για ολόκληρη την κοινότητα.

Η Πόλυ Σάμσον στην Υδρα κρατώντας το βιβλίο «Θέατρο των Ονειροπόλων». Φωτογραφία: Gavin Elder

Ηταν αυτό το βιβλίο μια ευκαιρία να ανακαλύψετε την Ύδρα γενικότερα;

Το βιβλίο ήταν μια υπέροχη ευκαιρία να περάσω πολύ χρόνο στο νησί. Ηταν μια μεγάλη κινητήρια δύναμη και για τους δυο μας, για εμένα και τον Ντέιβιντ, γιατί μας αρέσει να περνάμε χρόνο στην Ελλάδα. Το βιβλίο μας έδωσε μια δικαιολογία, έναν λόγο για να είμαστε εκεί. Ετσι, αντί να είμαστε απλώς στην Υδρα για να απολαύσουμε το κολύμπι και το όμορφο ελληνικό φαγητό, είχαμε μια αποστολή. Και ο Ντέιβιντ, επειδή συνεργαζόμαστε τόσο στενά, είχε το ίδιο ενδιαφέρον με εμένα. Ετσι κάναμε έρευνα για χρόνια. Μείναμε εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα γιατί έπρεπε να ζήσω όλες τις εποχές, έπρεπε να είμαι εκεί τον χειμώνα, έπρεπε να είμαι εκεί την άνοιξη. Με αυτά τα χρόνια που εξερευνούσα και έγραφα κάθε μήνα του χρόνου νιώθουμε πλέον ότι γνωρίζουμε την Ύδρα από πολύ κοντά τώρα. Ηταν ένα πραγματικό δώρο η συγγραφή αυτού του βιβλίου, το δώρο είναι η Υδρα. Συνολικά από το 2014 περάσαμε πολύ χρόνο στην Υδρα. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν την επισκεφθήκαμε. Φέτος πήγαμε μόνο Μάρτιο και Ιούνιο.

Εχετε σχέδια να έρθετε στην Ελλάδα για να προωθήσετε το βιβλίο; Διότι ξέρω ότι ο Covid σας χάλασε τα σχέδια την εποχή που κυκλοφόρησε το βιβλίο.

Εχει κυκλοφορήσει πλέον τώρα εδώ και δύο χρόνια το βιβλίο, αλλά πάντα θέλω να βρίσκω τους Ελληνες αναγνώστες. Ο Πατάκης (σ.σ. ο εκδοτικός Οίκος που εξέδωσε το βιβλίο στην Ελλάδα) είναι τόσο καλός εκδότης. Αλλά δεν ξέρω ακριβώς τι θα μπορούσα να κάνω δύο χρόνια αργότερα. Εννοώ ότι αν δεν ήταν η πανδημία θα είχαμε κάνει σίγουρα μια εκδήλωση, ένα πάρτι. Τώρα, δύο χρόνια αφότου νομίζω ότι το σκάφος είχε αποπλεύσει, πρέπει απλώς να βρει τον δρόμο του από στόμα σε στόμα γιατί δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι θα ενδιαφέρονταν για ένα πάρτι τρία χρόνια αργότερα.

Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να συνεργάζεστε με τον σύζυγό σας; Χρησιμοποιείτε ο ένας τον άλλον ως έμπνευση; ’Η μήπως διαφωνείτε για το τι πρέπει να γίνει;

(γέλια) Δεν είμαστε σαν τον Τζορτζ Τζόνστον και την Τσάρμιαν Κλιφτ. Είμαι πολύ χαρούμενη που λέω ότι ο Ντέιβιντ και εγώ δεν διαφωνούμε και ο λόγος που δεν διαφωνούμε είναι ότι αυτός κάνει τη μουσική και εγώ τους στίχους, δουλεύουμε πολύ καλά μαζί, το κάνουμε αυτό για σχεδόν 30 χρόνια. Οποιαδήποτε διαφωνία μπορεί να είχαμε ανήκει στο πολύ μακρινό στο παρελθόν. Εννοώ ότι μιλάμε για πράγματα, αλλά τελικά η μουσική, τα άλμπουμ και τα τραγούδια είναι δική του δουλειά, οπότε δεν μπορώ να διαφωνώ για αυτά. Αν δεν θέλει τους στίχους δεν θα διαφωνήσω γιατί είναι ο άνθρωπος που πρέπει να τους τραγουδήσει. Είναι πολύ διαφορετικό πράγμα να βάζεις λόγια στο στόμα ενός πραγματικού ανθρώπου παρά σε ένα φανταστικό. Η δουλειά μου είναι να ερμηνεύσω αυτό που θα ήθελε να τραγουδήσει.

Η Πόλυ Σάμσον. Φωτογραφία: Harry Borden

Σας είχαν ρωτήσει στο παρελθόν εάν θα σκεφτόσασταν να συμπεριλάβετε τον Ντέιβιντ σε ένα από τα βιβλία σας ως χαρακτήρα και είπατε «μα, ο Ντέιβιντ είναι σε όλα τα βιβλία μου». Μου άρεσε η απάντηση. Με ποια έννοια είναι ο Ντέιβιντ σε όλα τα βιβλία σας;

Είναι το άτομο με το οποίο μιλάω. Επηρεάζει όλες τις σκέψεις των ανδρικών χαρακτήρων στα βιβλία μου. Υπάρχουν ιστορίες που μου έχει πει. Σε όλα τα σημεία των βιβλίων μου υπάρχουν πράγματα που έλεγε ή θυμόταν από τότε που ήταν μικρό αγόρι. Αυτά τα πράγματα γίνονται μέρος του συνόλου που συνθέτει έναν φανταστικό χαρακτήρα.

Το «Yes I have ghosts» γράφτηκε από αυτό το βιβλίο. Βγήκε εύκολα;

Ναι, βγήκε απίστευτα εύκολα. Ξεκίνησε από την Υδρα, ξεκίνησε όταν τελείωσα το βιβλίο. Είχαμε πάει μια βόλτα στο νεκροταφείο και καθώς στεκόμουν και κοιτούσα έναν τάφο, άκουσα τη φωνή της Τσάρμιαν στα αυτιά μου να λέει «Yes, I have ghosts, not all of them dead» («Εχω φαντάσματα, δεν είναι όλα νεκρά»). Και μετά έγινε το τραγούδι. Αισθάνθηκε ένα ρίγος γιατί περιστασιακά ένιωθα ότι είναι τόσο αληθινή και αυτή ήταν μια από αυτές τις στιγμές. Και το έγραψα σε ένα post-it δίπλα στο γραφείο μου όπου δούλευα και την ημέρα που τελείωσε το βιβλίο έγραψα τον στίχο.

Υπάρχουν Ελληνες συγγραφείς που θαυμάζετε;

Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη και η Μαργαρίτα Καραπάνου, μητέρα και κόρη, είναι οι αγαπημένες μου Ελληνίδες συγγραφείς. Εγραψα την εισαγωγή στο «Τhree Summers» της Μαργαρίτας Λυμπεράκη που κυκλοφόρησε φέτος από το Penguin Books – μου άρεσε τόσο πολύ. Το αγαπημένο μου βιβλίο της Καραπάνου είναι «Ο υπνοβάτης».

το βιβλίο «Θέατρο των Ονειροπόλων».

Πιστεύετε ότι η Πόλυ Σάμσον και ο Ντέβιντ Γκίλμουρ θα μπορούσαν να ήταν μέρος αυτής της παρέας στην Υδρα τη δεκαετία του ’60;

Λοιπόν, δεν είχα γεννηθεί ακόμα τότε (γέλια). Νομίζω, όμως, ότι θα το είχαμε απολαύσει τόσο πολύ αν μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει να πίνουμε τόσο πολύ όσο εκείνοι (ξανά γέλια).

Θέλω να μου πείτε το αγαπημένο σας τραγούδι του Λέοναρντ Κόεν και το αγαπημένο σας τραγούδι των Pink Floyd.

Το αγαπημένο μου τραγούδι του Λέοναρντ Κόεν αλλάζει καθημερινά. Αν πρόκειται να πω το αγαπημένο μου για σήμερα θα έλεγα «The Smokey Life» και «The Window». Τον θεωρώ τον καλύτερο τραγουδοποιό που έχει ζήσει ποτέ. Νομίζω ότι έπρεπε να του δοθεί το βραβείο Νόμπελ. Τον ακούμε ακόμα και τώρα. Οταν έγραφα αυτό το βιβλίο όλα αυτά τα χρόνια τον άκουγα πάντα και ακόμη και τώρα. Και το αγαπημένο μου τραγούδι των Pink Floyd είναι το «Echoes» – αυτή η μουσική συνομιλία μεταξύ του Ρίτσαρντ Ράιτ και του Ντέιβιντ Γκίλμουρ νομίζω ότι είναι απολύτως υπέροχη.

Τέλος, τι υπάρχει μετά για εσάς;

Αυτή τη στιγμή γράφω τραγούδια για τον Ντέιβιντ και όταν τελειώσουν τότε ξεκινάω ένα νέο μυθιστόρημα, το οποίο αυτή τη στιγμή εξερευνώ αλλά στην παρούσα φάση δεν μπορώ να σας πω τι είναι.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΑΘΗΝΑ. «Προσέρχομαι στη σημερινή συζήτηση θεωρώντας την τραγωδία των Τεμπών ένα ζήτημα πολύ μεγαλύτερο από απλή αφορμή για κατάθεση πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης.

ΠΙΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ

Αντίλογος

Παρενέβη, διαβάζω, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, για να τεθεί σε διαθεσιμότητα ο δημόσιος υπάλληλος που συνελήφθη για εμπλοκή του στην υπόθεση της 12χρονης στα Σεπόλια.

Εκδηλώσεις

ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ. Μέσα σε ιδιαίτερα συγκινητικό κλίμα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 18 Ιουνίου η τελετή αποφοίτησης της 8ης τάξης του Ημερήσιου Ελληνικού Σχολείου “Αργύριος Φάντης” στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Μπρούκλιν.

Πολιτισμός

Η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας Μαρίνα Πλούμπη, μας χάρισε φέτος ένα παιδικό βιβλίο ξεχωριστό και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα.

ΒΙΝΤΕΟ