ΑΘΗΝΑ. Ημερίδα για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία πραγματοποιείται αυτή την ώρα στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), στο πλαίσιο της 3ης Δεκέμβρη-Εθνικής Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία. Η ημερίδα, με τίτλο «Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία: Εθνική Στρατηγική 2024-2030» τελεί υπό την αιγίδα της προεδρίας της κυβέρνησης και του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.

Μιλώντας στην ημερίδα, ο πρόεδρος της Ε.Σ.Α.μεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης επεσήμανε πως οι απαραίτητες ενέργειες πρέπει να γίνουν «προς όφελος των πλέον αόρατων και αδικημένων πολιτών της μεγαλύτερης μειονότητας της κοινωνίας που είναι τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους. Είναι αληθές ότι αγωνιστήκαμε πάρα πολλά χρόνια με το σύνθημα “τίποτα για μας, χωρίς εμάς”, ενώ τώρα το έχουμε αναβαθμίσει και λέμε “τίποτα χωρίς εμάς”. Θεωρούμε ότι είναι ζήτημα δημοκρατίας, ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας να αποδοθούν τα δικαιώματα στα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις κατά τον τρόπο που έχουν αποδοθεί και ασκούνται από το μέσο πολίτη».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ε.Σ.Α.μεΑ, «οι πολιτικές στις οποίες αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Επικρατείας είναι προς την θετική κατεύθυνση. Πάνω σε αυτές πρέπει να κτίσουμε και να οικοδομήσουμε μια μεγάλη – θα χρησιμοποιήσω την ορολογία σας – πολυδύναμη μεταρρυθμιστική εκσυγχρονιστική πρωτοβουλία, η οποία θα λειτουργήσει ως τομή ιστορική, κοινωνική και πολιτική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην Ελλάδα. Είμαστε σε μία περίοδο ιστορική η οποία, κατά τη γνώμη μας, χαρακτηρίζεται από την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια και καμιά φορά οδηγεί τις κοινωνίες να είναι κοινωνίες χαμηλότερων προσδοκιών. Εμείς, το αναπηρικό κίνημα της χώρας, παραμένουμε σκληρά προσηλωμένοι στις υψηλές προσδοκίες γιατί ερχόμαστε από πίσω, από χαμηλά, και πρέπει να ανακτήσουμε, να κερδίσουμε χαμένο δρόμο γρήγορα, γιατί ο κάθε άνθρωπος έχει μία ζωή να ζήσει και πρέπει να τη ζήσει όσο το δυνατό με περισσότερη ισότητα, με περισσότερη συμπερίληψη, με περισσότερη δυνατότητα της προσωπικής επιλογής».

Κατά την ομιλία του, ο κ. Βαρδακαστάνης επεσήμανε πως «πρέπει να δημιουργηθούν περιβάλλοντα τέτοια που να μπορεί, για παράδειγμα, το παιδάκι της γειτονιάς με αναπηρία να παίζει στην προσβάσιμη παιδική χαρά της γειτονιάς του και να μην χρειάζεται να μεταναστεύει μέσα στην πόλη του για να βρει την προσβάσιμη γειτονιά, να πηγαίνει στο σχολείο της γειτονιάς του που πρέπει να είναι προσβάσιμο. Και αν δεν είναι προσβάσιμο, δεν θα πρέπει καν να χρησιμοποιείται για σχολείο δημόσιας εκπαίδευσης, και να μη μεταναστεύει σε μια άλλη γειτονιά μέσα στον δήμο του ή σε ένα άλλο σχολείο εάν ο δήμος του δεν είναι τόσο μεγάλος για να βρει το ειδικό σχολείο και τμήμα ένταξης, για να μπορεί να βρει την επαγγελματική εκπαίδευση, την κατάρτιση που απαιτείται κλπ. Χρειαζόμαστε μία βαθιά μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση, πρέπει να ορίσουμε τι εννοούμε ειδικό σχολείο του 2030. Πρέπει να τελειώνουμε με τα τμήματα ένταξης, πρέπει να πιστέψουμε και να στρέψουμε καθολικά την προσοχή μας στη συμπερίληψη στην εκπαίδευση. Πρέπει να δούμε για ποιο λόγο δεν έχουμε τη θέση που θα θέλαμε όλοι στη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στον ενεργό πληθυσμό της χώρας, πρέπει να μεταρρυθμίσουμε την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, τις δεξιότητες οι οποίες πρέπει να αποκτηθούν και να αναβαθμίζονται για τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις. Πρέπει να δούμε, στον χώρο της υγείας, η επένδυση που θα γίνει από το ταμείο Ανάκαμψης είτε στα Κέντρα Υγείας είτε στα νοσοκομεία να δώσουν στον ελληνικό λαό προσβάσιμα Κέντρα Υγείας, προσβάσιμα νοσοκομεία, όχι μόνο φυσικά κτίρια του δομημένου περιβάλλοντος δηλαδή, αλλά και στον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό προσβάσιμα δωμάτια, και στα άτομα με κινητική αναπηρία προσβάσιμες υπηρεσίες υποδοχής. Είναι χρυσή ευκαιρία και δεν πρέπει να χαθεί.».

«Το ζήτημα της αναπηρίας», όπως τόνισε ο κ. Βαρδακαστάνης, «είναι βαθιά πολιτικό, κοινωνικό, ανθρώπινο, δικαιωματικό ζήτημα. Αφορά το σύνολο της κοινωνίας και το σύνολο του πολιτικού κόσμου, των κοινωνικών και οικονομικών φορέων, της εκκλησίας αλλά και σε ατομικό επίπεδο η αναπηρία είναι μέρος της ανθρώπινης ποικιλομορφίας. Σχεδιάζουμε πολιτικές που θα μας βάλουν, στη χώρα μας, στο 2030 και πέρα. Αυτός είναι άλλωστε και ο στόχος της εθνικής στρατηγικής».

Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Στεφανίδης, πρόεδρος Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας, αναφέρθηκε στη δράση της, η οποία έχει συσταθεί και λειτουργεί εδώ και δυόμισι χρόνια ως συμβουλευτικό όργανο της πολιτείας υπαγόμενο στον πρωθυπουργό και στην προεδρία της κυβέρνησης: «Έχει ως αποστολή, μεταξύ άλλων, τη διαρκή παρακολούθηση των θεμάτων που σχετίζονται με το δικαίωμα πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στον φυσικό και ψηφιακό χώρο. Τη διαμόρφωση προτάσεων για τη χάραξη δημόσιων πολιτικών σε θέματα καθολικής προσβασιμότητας. Τη συμβολή στον ψηφιακό μετασχηματισμό που συντελείται την εποχή αυτή στη χώρα μας, προωθώντας την καθολική ψηφιακή προσβασιμότητα. Στο σύντομο χρονικό διάστημα της λειτουργίας της, η αρχή προσβασιμότητας έχει να επιδείξει αξιοσημείωτο έργο το οποίο έχει αποτυπωθεί μεταξύ άλλων σε γνωμοδοτήσεις και στις σχετικές ετήσιες εκθέσεις που έχουν υποβληθεί στη Βουλή».

Σύμφωνα με τον κ. Στεφανίδη, «καθολική προσβασιμότητα είναι η επί ίσοις όροις πρόσβαση όλων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, στις μεταφορές, στις επικοινωνίες, στην ενημέρωση και στις ψηφιακές υπηρεσίες και εφαρμογές που λαμβάνει υπόψη κάθε αναπηρία και εγγυάται σε όλους το αυτονόητο δικαίωμα συμμετοχής σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής. Σύμφωνα με μια τελευταία έρευνα, το 96% των ιστοτόπων δεν είναι προσβάσιμο, παρόλο που η προσβασιμότητα τους αποτελεί υποχρέωση στο πλαίσιο της υφιστάμενης εθνικής νομοθεσίας η οποία απορρέει από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές οδηγίες καθώς και από τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Το ζήτημα αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία και ενδιαφέρον αν λάβουμε υπόψη τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και ειδικότερα την ανάπτυξη εφαρμογών και υπηρεσιών τεχνικής νοημοσύνης οι οποίες δημιουργούν νέες προκλήσεις για την επίτευξη καθολικής ψηφιακής προσβασιμότητας».

Στην ομιλία του ο πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας επεσήμανε πως «το ζητούμενο είναι η εφαρμογή μιας νέας προσέγγισης, της ανθρωποκεντρικής καθολικής σχεδίασης τεχνητής νοημοσύνης, που προάγει τη συμπεριληπτικότητα, που υιοθετεί τις αρχές και οδηγίες ψηφιακής προσβασιμότητας και που μεριμνά για την ακεραιότητα των αλγοριθμικών αποφάσεων. Τη δικαιοσύνη και τη διαφάνεια ενός συστήματος τεχνητής νοημοσύνης προς όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία. Για να αντιμετωπιστεί ουσιαστικά και αποτελεσματικά η ανάγκη για ένα καθολικά προσβάσιμο ψηφιακό περιβάλλον, είτε αυτό αφορά στις σημερινές τεχνολογίες είτε στις νεότερες που θα εμφανιστούν στο προσεχές μέλλον, θα πρέπει η συμπερίληψη να μην αποτελεί μια εκ των υστέρων προσπάθεια συμμόρφωσης σε νομικές επιταγές, η οποία άλλωστε καταλήγει πολλές φορές να είναι ατελέσφορη. Αντιθέτως, απαιτούνται κατάλληλες θεσμικές εκπαιδευτικές και τεχνολογικές παρεμβάσεις που αφορούν πρόνοιες ήδη από την αρχή αρχική φάση της σχεδίασης όλων των ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών».