ΑΘΗΝΑ. Σε έναν ελαιώνα στα περίχωρα της Αθήνας, ο καλλιεργητής Κωνσταντίνος Μάρκου παραμερίζει τους βλαστούς των δέντρων του για να αποκαλύψει το κούτσουρο ενός δέντρου – ένα δείγμα περίπου 150 ετών, είπε, που ήταν μεταξύ των 15 που κόπηκαν στη γη του γείτονά του από κλέφτες που ήθελαν να τα μετατρέψουν σε χρήματα.

Η άνοδος των τιμών του ελαιολάδου, εν μέρει λόγω της ξηρασίας δύο ετών στην Ισπανία, σήμανε ευκαιρία για τους εγκληματίες σε όλη τη Μεσόγειο. Οι διαρρήξεις σε αποθήκες, η αραίωση λαδιού υψηλής ποιότητας με προϊόν κατώτερης ποιότητας και η παραποίηση δεδομένων αποστολής αυξάνονται στις ελαιοκαλλιεργητικές εστίες της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Και ίσως το χειρότερο από όλα: Συμμορίες που χρησιμοποιούν αλυσοπρίονα για να κλέψουν βαριά φορτωμένα κλαδιά και ακόμη και ολόκληρα δέντρα από αφύλακτα άλση.

«Οι ληστές της ελιάς μπορεί μερικές φορές να παράγουν περισσότερο λάδι από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες – σοβαρά», είπε ο Μάρκου, πριν ξεκινήσει να περιπολεί το δικό του ελαιώνα το βράδυ.

Τα εγκλήματα σημαίνουν λιγότερες ελιές για τους καλλιεργητές που ήδη αντιμετωπίζουν το υψηλό κόστος παραγωγής και την κλιματική αλλαγή που έχει φέρει θερμότερους χειμώνες, μεγάλες πλημμύρες και πιο έντονες δασικές πυρκαγιές. Στη νότια περιφέρεια της Απουλίας της Ιταλίας, οι καλλιεργητές παρακαλούν την Αστυνομία να σχηματίσει ένα τμήμα για τη γεωργία. Οι Ελληνες αγρότες θέλουν να επαναφέρουν ένα αγροτικό τμήμα της αστυνομίας που καταργήθηκε σταδιακά το 2010. Στην Ισπανία, μια εταιρεία έχει αναπτύξει συσκευές παρακολούθησης που μοιάζουν με ελιές για να προσπαθήσει να πιάσει κλέφτες.

Οι ελαιώνες έξω από την Αθήνα αποτελούν μέρος μιας παράδοσης που εκτείνεται από την αρχαιότητα, σε πεδιάδες που πλέον περιβάλλουν το διεθνές αεροδρόμιο της πόλης. Μερικά δέντρα είναι αιωνόβια.

Όταν κόβεται ένα ολόκληρο δέντρο, οι κλέφτες το κόβουν συνήθως και φορτώνουν τα κομμάτια σε ένα φορτηγό, πουλώντας τα ξύλα σε εμπόρους ξυλείας ή σε πωλητές καυσόξυλων και πηγαίνοντας τις ελιές σε ένα ελαιουργείο.

«Οι (ληστές) ψάχνουν για βαριά φορτωμένα κλαδιά και τα κόβουν», είπε ο Νείλος Παπαχρήστου, ο οποίος διατηρεί ένα ελαιοτριβείο και ελαιώνα σε μια οικογενειακή επιχείρηση τέταρτης γενιάς. «Ετσι, όχι μόνο κλέβουν τις ελιές μας, αλλά προκαλούν σοβαρή ζημιά στο δέντρο. Χρειάζονται 4-5 χρόνια για να επανέλθει στο φυσιολογικό», είπε.

Οι κλοπές οδηγούν ορισμένους καλλιεργητές στη συγκομιδή νωρίς, πράγμα που σημαίνει ότι αποδέχονται χαμηλότερες αποδόσεις για να αποφύγουν τη μακροπρόθεσμη ζημιά στα δέντρα τους. Αυτό περιλαμβάνει τον Χρήστο Μπέκα.

Ο τελευταίος, ο οποίος έχει 5.000 ελαιόδεντρα, δέχτηκε επανειλημμένες επιδρομές από κλέφτες προτού αποφασίσει να πάρει πρώιμη συγκομιδή. Αυτό απαιτούσε περισσότερες από 2,5 φορές περισσότερες ελιές κατά βάρος για να παραχθεί ένα κιλό λάδι από πέρυσι, είπε.

«Και όλα αυτά αφού περάσαμε νύχτες φρουρώντας τα χωράφια μας», είπε. «Η κατάσταση είναι φρικτή».

Μετά από δεκαετίες ανάπτυξης, η παγκόσμια αγορά ελαιολάδου έχει διαταραχθεί από μια σχεδόν διετή ξηρασία στην Ισπανία, η οποία συνήθως αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της παγκόσμιας προσφοράς. Αναμένεται να συρρικνωθεί η παγκόσμια παραγωγή σε 2,5 εκατομμύρια μετρικούς τόνους αυτό το καλλιεργητικό έτος, από 3,4 εκατομμύρια ένα χρόνο νωρίτερα.

Οι τιμές αναφοράς στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Ιταλία για το εξαιρετικό παρθένο λάδι έφτασαν τα 9 ευρώ (4,35 δολάρια ανά λίβρα) τον Σεπτέμβριο, υπερτριπλασιάζοντας το επίπεδό τους το 2019.

Αυτό μεταφράζεται σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές. Στην Ελλάδα, ένα μπουκάλι έξτρα παρθένου λαδιού 1 λίτρου εκτινάχθηκε από τα 8 στα 9 δολάρια πέρυσι στα 15 δολάρια φέτος.

Η ισπανική αστυνομία δήλωσε τον Οκτώβριο ότι είχε ανακτήσει 91 τόνους κλεμμένες ελιές τις τελευταίες εβδομάδες. Τον Φεβρουάριο, έξι άτομα συνελήφθησαν στη νότια Ελλάδα για κλοπή 8 τόνων ελαιολάδου σε μια σειρά διαρρήξεων σε αποθήκες σε διάστημα αρκετών εβδομάδων.

Οι αγρότες γύρω από το Μπάρι, στη νοτιοδυτική Ιταλία, λένε ότι οι κλέφτες γίνονται όλο και πιο θρασείς αρπάζοντας τρακτέρ και ακριβό εξοπλισμό μαζί με ελιές.

Πηγή: «Associated Press»