ΛΕΥΚΩΣΙΑ. Τα ανοικτά πολεμικά μέτωπα της κατοχικής Τουρκίας και οι παράλληλες διπλωματικές κινήσεις εξομάλυνσης των σχέσεων με κράτη της περιοχής, στέλνουν μηνύματα με αποδέκτες τόσο την Αθήνα όσο και τη Λευκωσία. Μηνύματα, που παραπέμπουν στις πρακτικές που υιοθετεί η Άγκυρα, σε μια προσπάθεια επιβολής των σχεδιασμών της, στα διάφορα δόγματα επεκτατισμού, όπως είναι το όραμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις σε βάρος των Κούρδων, σε Συρία και Βόρειο Ιράκ, έγιναν σε γνώση βασικών διεθνών παικτών όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία, που επέδειξαν ανοχή σε πρόδηλες παραβιάσεις. Με αυτό η Άγκυρα μέτρησε την ανοχή της διεθνούς κοινότητας σε τέτοιες παράνομες ενέργειες και καθόρισε τα επόμενα βήματα.

Συνδέονται αυτές οι επιθέσεις με τους σχεδιασμούς της κατοχικής δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Αιγαίο ενάντια της Ελλάδος και της Κύπρου; Το κλίμα έντασης, το οποίο συντηρεί, οι συνεχείς παραβιάσεις, η προετοιμασία για αποστολή γεωτρύπανου στην περιοχή, κάθε άλλο παρά ως μεμονωμένα γεγονότα μπορούν να αντιμετωπιστούν σε σχέση με τα όσα διαδραματίζονται με τους Κούρδους. Αυτό δεν σημαίνει πως θα επιτεθεί κατά της Κύπρου και της Ελλάδας, αλλά προφανώς θα τεντώσει το σχοινί θέλοντας να εξασφαλίσει τις επεκτατικές επιδιώξεις της, αφήνοντας το ενδεχόμενο της σύγκρουσης στο γήπεδο της ελληνικής πλευράς. Δηλαδή, να εξαρτηθεί το σενάριο ενός επεισοδίου από τον τρόπο και τον βαθμό αντίδρασης της ελληνικής πλευράς. Να μην γίνει, δηλαδή, το πρώτο βήμα από την ίδια την Τουρκία. Κι όλα αυτά ενώ γνωρίζει πως μέχρι σήμερα τουλάχιστον, η Αθήνα, η οποία  διαθέτει δυνάμεις, απέφευγε να αντιδράσει σε κατ’ εξακολούθηση τουρκικές προκλήσεις στο βαθμό, που η κατοχική δύναμη να αισθανόταν τις δυνατότητες της σε ό,τι αφορά την αποτροπή.

Στη μεγάλη γεωπολιτική εικόνα της ευρύτερης περιοχής, η Άγκυρα έχει καθορίσει το παιχνίδι. Η Τουρκία προωθεί μια επεκτατική πολιτική και στην προσπάθεια να την υλοποιήσει προβαίνει σε διάφορες κινήσεις. Δεν είναι τυχαίο, που η Άγκυρα προβαίνει σε ανοίγματα σε χώρες της ευρύτερης περιοχής, επιχειρεί να μεσολαβήσει μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, κρατώντας όλες τις άκρες του διπλωματικού παιχνιδιού και παράλληλα προβαίνει σε στρατιωτικές επιθέσεις, παραβιάζοντας σύνορα άλλων, γειτονικών της κρατών.

Η πρόσφατη χειραψία των ηγετών της Τουρκίας και της Αιγύπτου στο Κατάρ έγινε στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας. Σημειώνεται δε πως προηγήθηκαν ανεπίσημες συναντήσεις των υπουργών Εξωτερικών, που έγιναν στο περιθώριο διεθνών συναντήσεων. Περαιτέρω, είχαν προηγηθεί οι κινήσεις προσέγγισης με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τη Σαουδική Αραβία όπως και με το Ισραήλ, με το οποίο ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο παρελθόν είχε επιλέξει την οδό της σύγκρουσης και της διακοπής των σχέσεων. Είναι σαφές πως η επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ προχωρά μέχρι τώρα, σε βαθμό που δεν προκαλεί ανησυχία στη Λευκωσία και την Αθήνα. Το Τελ Αβίβ εξακολουθεί να θεωρεί χρήσιμη τη συμμαχία με Ελλάδα και Κύπρο καθώς εξασφαλίζει στρατηγικό βάθος προς την Ευρώπη. Με την Τουρκία θεωρεί ότι μπορεί να παίξει σε άλλα πεδία, όπου αναπτύσσει η Άγκυρα πρωτοβουλίες και σχέσεις.

Αναφορικά με την Αίγυπτο είναι προφανές πως τους χωρίζει η Λιβύη, εξ ου και οι διερευνητικές συνομιλίες διακόπηκαν καθώς παρέμειναν οι διαφορές στο λιβυκό, όπως συναφώς είχε δηλώσει ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ, Samih Shoukry. Ο αρθρογράφος της εφημερίδας Ηurriyet,  Σεντάτ Εργκίν, παρατηρεί πως «η πολιτική και οικονομική συμμαχία που δημιούργησαν η Αίγυπτος και το Ισραήλ οδήγησε σε προσέγγιση με την Ελλάδα και την Κύπρο και η Τουρκία βρήκε αυτό το μέτωπο στην Ανατολική Μεσόγειο κάτω από κάθε πέτρα που την αφορά». Αυτά οδήγησαν τον Ερντογάν, σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, να κάνει στροφή και να προσεγγίσει τα δεδομένα από μια διαφορετική οπτική γωνία, χωρίς ωστόσο να διαφοροποιεί τις επιδιώξεις του. Άλλωστε γνωρίζει πως η επαναπροσέγγιση δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα καθώς η έλλειψη εμπιστοσύνης παραμένει.

Η στρατηγική έναντι Ελλάδας και Κύπρου

Είναι σαφές πως ο ηγέτης της κατοχικής δύναμης, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θέτει εκτός της ατζέντας «εξομάλυνσης» των σχέσεων της με άλλες χώρες, την Ελλάδα και την Κύπρο. Είναι προφανείς οι λόγοι που δεν επιχειρεί την ομαλοποίηση των σχέσεων με τα δύο αυτά κράτη. Ο πρώτος και βασικός λόγος είναι πως διαχρονικά η Άγκυρα θεωρεί πως έχει να παίρνει από Αθήνα και Λευκωσία και πως μόνο εάν προσαρμοστούν σε αυτή τη λογική μπορεί να υπάρξει διέξοδος και συνεννόηση. Διαφορετικά, όπως είναι η τουρκική θέση, θα βρίσκεται μονίμως σε επιθετική διάταξη έναντι τους.