Με σχεδόν τριάντα χρόνια πείρας στη Μαιευτική και Γυναικολογία και είκοσι πέντε χρόνια ως ειδικός στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, ο Κωνσταντίνος Πάντος, Επιστημονικός Διευθυντής της Κλινικής ΓΕΝΕΣΙΣ ΑΘΗΝΩΝ αλλά και ως Γενικός Γραμματέας της Εθνικής Ιατρικής Εταιρείας Αναπαραγωγής, είναι ίσως από τους πιο κατάλληλους ανθρώπους στην Ελλάδα να μιλήσουν για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Στην πολύχρονη καριέρα του ο ίδιος έχει βοηθήσει πάνω από 40.000 ζευγάρια να αποκτήσουν παιδιά και έχει συμβάλει ώστε η Ελλάδα να θεωρείται πλέον ως σημαντικός προορισμός στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Εχουν εξοικειωθεί οι Ελληνες με το θέμα της εξωσωματικής;

Πλέον οι Ελληνες, και οι άνδρες και οι γυναίκες, είναι εξοικειωμένοι, είναι ενήμεροι και μάλιστα έρχονται αρκετά νωρίς στις προσπάθειές τους να αποκτήσουν παιδί, εφόσον βλέπουν ότι η φυσική προσπάθεια δεν αποδίδει. Και βέβαια αυτό που μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση είναι ότι και οι άνδρες πλέον το αποδέχονται πολύ εύκολα, και έρχονται και λένε «ξέρετε γιατρέ, φταίω εγώ, εγώ έχω το πρόβλημα, δεν το έχει η γυναίκα μου». Είναι κάτι το οποίο παλιά δεν γινότανε. Παλιά έφταιγε πάντα η γυναίκα. Τώρα όμως το γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει και το έχουν αποδεχθεί. Δεν είναι μόνο η γυναίκα, είναι και ο άντρας.

Ποιοι χρήζουν περισσότερο βοήθειας; Οι άνδρες ή οι γυναίκες;

Eίναι 50%-50%. Σε μια υπογονιμότητα στο 50 ευθύνεται ο άνδρας και στο 50% η γυναίκα. Στο 40% ο άνδρας, στο 40% η γυναίκα και στο 20% το ζευγάρι.

Ποιοι είναι οι κυριότεροι λόγοι της υπογονιμότητας;

Οταν πρόκειται για τις γυναίκες οι κυριότεροι λόγοι είναι οι σάλπιγγες, οι ορμόνες και τα τελευταία χρόνια βέβαια μεγάλο ρόλο παίζει η ηλικία της γυναίκας. Ολο και περισσότερες γυναίκες αφήνονται στην καριέρα τους, στις επιδιώξεις τους, στο επάγγελμά τους με αποτέλεσμα να φτάνουν σε ηλικίες άνω των 40 ετών, όπου εκεί τα πράγματα είναι αρκετά δύσκολα. Βέβαια προσπαθούμε με διάφορους τρόπους να ευαισθητοποιήσουμε τα ζευγάρια όσον αφορά την ηλικία τεκνοποίησης. Θέλουμε να γνωρίζουν οι γυναίκες ότι αφήνοντας την τεκνοποίηση για ηλικίες μεγαλύτερες ενδεχομένως να υπάρχουν προβλήματα.

Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να έρχεται ένα ζευγάρι σε εσάς;

Είναι σημαντικό να γίνεται έγκαιρα η διάγνωση του προβλήματος για να υπάρχει και η κατάλληλη αντιμετώπιση. Οταν ένα ζευγάρι θέλει να αποκτήσει παιδί καλό είναι να προσπαθήσει όσο μπορεί σε πιο νεαρή ηλικία παρά να βλέπω αυτό που βλέπω πολλές φορές να είναι παντρεμένοι για 15-20 χρόνια, να προσπαθούν για ένα-δύο χρόνια και μετά να έρχονται στον γιατρό και ο γιατρός να τους λέει ότι η γυναίκα βρίσκεται σε εμμηνόπαυση. Οταν ένα ζευγάρι θέλει να αποκτήσει παιδί θα πρέπει να επιδιώκει όταν η γυναίκα είναι όσο το δυνατόν πιο νέα και σε κάθε περίπτωση όταν είναι κάτω από 40 χρόνων.

Πρόσφατα στην Ελλάδα έγινε για πρώτη φορά μεταμόσχευση ωοθηκικού ιστού. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για τις γυναίκες σε σχέση με τη γονιμότητά τους;

Πράγματι, πρόσφατα, η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής πραγματοποίησε με επιτυχία μεταμοσχεύσεις ωοθηκικού ιστού σε τρεις γυναίκες, που στο παρελθόν νόσησαν από καρκίνο και επέλεξαν να καταψύξουν τον φλοιό των ωοθηκών τους, ώστε να προσπαθήσουν να ανακτήσουν τη γονιμότητά τους, όταν αποθεραπευτούν.
Μία ακόμη πρωτοπορία της σημαντικής αυτής προσπάθειας είναι ότι μεταδόθηκε σε ζωντανή διαδικτυακή σύνδεση από την αίθουσα του χειρουργείου, την οποία παρακολούθησαν, σε πραγματικό χρόνο, κορυφαίοι γιατροί από τις Μαιευτικές – Γυναικολογικές Κλινικές 13 δημόσιων νοσοκομείων της χώρας μας! Σε όλη τη διάρκεια της ζωντανής μετάδοσης οι σύνεδροι είχαν τη δυνατότητα να συμμετέχουν με σχόλια και παρεμβάσεις, συζητώντας διαδραστικά με την επιστημονική ομάδα που είχε την ευθύνη της μεταμόσχευσης, αλλά και της διοργάνωσης. Αυτός ήταν, εξάλλου, και ένας βασικός στόχος της πρωτοβουλίας: η εκπαίδευση των Ελλήνων γιατρών και η εισαγωγή στην καθημερινή ιατρική πρακτική πολύ εξειδικευμένων επεμβάσεων στην Ελλάδα, μέσω της αγαστής συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Τρεις γυναίκες, οι οποίες πριν από οκτώ, επτά και πέντε χρόνια αντίστοιχα διαγνώστηκαν με καρκίνο (οι δύο εξ αυτών με καρκίνο του μαστού), αποφάσισαν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους τότε, με τη μέθοδο κρυοσυντήρησης ωοθηκικού ιστού, έτσι ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν άμεσα στις θεραπείες τους για την καταπολέμηση του καρκίνου (χειρουργεία, χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες). Σήμερα, και μετά την αποθεραπεία τους, οι γυναίκες αυτές επέστρεψαν για τη μεταμόσχευση του φλοιού των ωοθηκών τους, ώστε να προχωρήσουν κατ’ αρχάς σε προσπάθεια φυσικής σύλληψης και σε περίπτωση που αυτό δεν καταστεί εφικτό, να καταφύγουν σε μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Η μία εξ αυτών βρίσκεται σε εμμηνόπαυση, ενώ οι άλλες δύο έχουν διαταραχές κύκλου.
Οι τρεις λαπαροσκοπικές, πρωτοποριακές επεμβάσεις έγιναν από ομάδα γιατρών και βιολόγων της κλινικής ΓΕΝΕΣΙΣ ΑΘΗΝΩΝ, με την τιμητική παρουσία ομάδας εξειδικευμένων γιατρών και βιολόγων από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Νορβηγίας.

Λέγεται ότι τα φάρμακα της εξωσωματικής αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Η επιστήμη τι λέει;

Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, τον Ιούλιο του 2021, από το Kings College, δεν έχει καμιά απολύτως επίπτωση η θεραπευτική αγωγή. Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη ανέλυσε τα δεδομένα 1,7 εκατομμυρίων γυναικών από 15 χώρες, σε διάστημα 27,1 ετών μετά από τις θεραπείες που έλαβαν. Είναι η μεγαλύτερη μετά-ανάλυση μελετών που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ σε αυτόν τον τομέα, τόσο σε διάρκεια παρακολούθησης, όσο και σε δείγμα γυναικών που συμμετείχαν. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνα, η εμφάνιση καρκίνου του μαστού στην κατηγορία των γυναικών που είχαν λάβει αγωγή δε διαφέρει από αυτή του γενικού πληθυσμού. Ολες οι γυναίκες λοιπόν θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν διατρέχουν κάποιον ιδιαίτερο κίνδυνο από τα φάρμακα της εξωσωματικής και ότι όλα αυτά που φοβόντουσαν ήταν ένας μύθος.
Εγινε δε μια ημερίδα στην Κρήτη πριν από μερικές ημέρες προκειμένου να το αναδείξουμε όλο αυτό και να το γνωστοποιήσουμε και η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής της οποίας είμαι γενικός γραμματέας θα οργανώσει συνέδριο του χρόνου ώστε να αναδεχθεί τι είναι μύθος και τι πραγματικότητα σε σχέση με τα φάρμακα της εξωσωματικής και τις κακοήθειες στην γυναίκα.

Στη κλινική σας, τη Γένεσις Αθηνών, δέχεστε ζευγάρια από πόσες χώρες του κόσμου;

Στην κλινική μας δεχόμαστε ζευγάρια από 67 χώρες του Κόσμου και πολλά προέρχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, από τις περισσότερες αμερικανικές πολιτείες.

Πόσα ζευγάρια συνολικά έχουν καταφέρει να φέρουν παιδιά στον κόσμο χάρη στη βοήθειά σας; Τι σημαίνει αυτό για σας;

Είναι πάνω από 40.000 ζευγάρια, τα οποία όπως είπα και πριν προέρχονται από 67 χώρες του Κόσμου, μάλιστα έρχονται από τη μακρινή Μογγολία, από το Χονγκ Κονγκ, από Σιγκαπούρη. Η Ελλάδα έχει αναγνωριστεί πλέον ως σημαντικός προορισμός στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Παρέχουμε άριστες υπηρεσίες στον τομέα αυτό, προσφέρουμε ό,τι είναι δυνατόν επιστημονικά μέσα στο πλαίσιο των κανόνων της ηθικής και της επιστήμης και βέβαια έχουμε το προτέρημα της ευελιξίας. Με ευέλικτους τρόπους προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τις ιδιαίτερες γνώσεις μας στα προβλήματα του κάθε ζευγαριού. Πιστεύω ότι πρόκειται για λειτούργημα που μας δίνει ηθική ικανοποίηση και χαρά. Παράλληλα, προσφέρουμε και στην εκπαίδευση, και αυτό φάνηκε, μεταξύ άλλων, με τη μεταμόσχευση που κάναμε πρόσφατα με τη σύνδεση των 13 νοσοκομείων που παρακολουθούσαν οι ειδικευόμενοι.