x
 

ΑΠΟΨΕΙΣ

Μια φορά κι έναν καιρό στη Σμύρνη…

04 Μαρτίου 2023
Της Ολγας Λατουσάκη

Γεννήθηκα στις 10 Απριλίου του 1938.

Οι γονείς μου ήταν πρόσφυγες που ήρθαν από την Κωνσταντινούπολη το 1935. Εγκαταστάθηκαν στη Νέα Σμύρνη.

Ο B’ Παγκόσμιος Πόλεμος τους βρήκε με δύο παιδιά, την αδελφή μου κι εμένα. Τα πρώτα γράμματα τα διδαχτήκαμε με πολλή αγάπη στο σπίτι από τη γιαγιά μας Ελένη, που στην Πόλη ήταν δασκάλα. Μας έμαθε ανάγνωση κι ορθογραφία. Σχολείο πήγαμε όταν τελείωσε ο πόλεμος και ήμασταν πολύ καλές μαθήτριες. Αγάπησα τη γλώσσα μας, το διάβασμα, το γράψιμο… Οταν αποφοίτησα από την Ογδόη Γυμνασίου η καθηγήτριά μου με παρότρυνε να σπουδάσω Φιλολογία. Ομως η ζωή αλλιώς οδήγησε τα βήματά μου και είμαι ευγνώμων για όσα μου χάρισε. Μου αρέσει να «ζωγραφίζω» με λέξεις μικρές καθημερινές ιστορίες. Διαβάστε μία από αυτές!

«Καθισμένη σε μια άσπρη πλαστική καρέκλα, βυθισμένη σε σκέψεις και αναμνήσεις ημιτελείς, προσπαθεί να συγκρατήσει το φλιτζανάκι του καφέ στο τρεμάμενο χέρι της και… μια εικόνα πρώτη στη σειρά των αναμνήσεων ζωγραφισμένη με γαλάζιες και μαύρες μπογιές είναι βαθιά ριζωμένη στη ψυχή και στο μυαλό της. Πίσω της οι άλλες προσπαθούν να την προσπεράσουν μα δεν τα καταφέρνουν. …Τέλη του Σεπτέμβρη, μικρό κοριτσάκι μ’ ένα μπόγο στο ένα χέρι και στο άλλο μια πάνινη κουκλίτσα με μπλε μάτια και νυφιάτικο φόρεμα λίγο σκισμένο, λίγο βρώμικο κι ο μεγαλύτερος αδελφός της ο Αναστάσης -παιδί κι αυτό- ‘Ελα, της λέει, ανέβα γρήγορα, τι κρατάς εκεί; δώσε μου το χέρι σου’ και προσπαθώντας να την ανεβάσει, η κουκλίτσα γλιστράει από το μικρό χεράκι και πέφτει μέσα στο νερό… αρχίζει να μουσκεύει. Ενα σπαρακτικό ‘Οχι!’ έφτασε στα βουλωμένα αυτιά όλου του κόσμου! Τρία γράμματα που έκρυβαν όλο τον πόνο της προσφυγιάς, τον πόνο για το άγνωστο!

‘Μην κλαις, της λέει ο βαρκάρης, πάρε την κούκλα σου, λίγο το κεφάλι της βράχηκε, την έπιασα!’. Πόση χαρά ένιωσε! Πόση ευτυχία! Μόνο τα δάκρυα και το ‘ευχαριστώ’ την ξαλάφρωσαν. Εκεί, δίπλα στον Αναστάση και οι δυο μικρότερες αδελφές τους, όλοι μέσα σε μια βάρκα… να πάνε πού; Γιατί; Από τον Βουτζά της Σμύρνης βρέθηκαν στη Νέα Ιωνία στην Ελλάδα… Τότε δεν μπορούσε να εξηγήσει πώς έφυγαν οι γονείς της, πώς τους άφησαν, πού πήγαν… Οταν αργότερα έμαθε πόνεσε πολύ… Πίνει μια γουλιά καφέ και θυμάται… Ηταν λίγο μετά το Πάσχα! Τι όμορφη εποχή! Τι γλυκά τ’ απογεύματα με την φίλη της την Ευλαμπώ! Τους είχε φτιάξει από μια πάνινη κουκλίτσα η μητέρα της. Είχε ζωγραφίσει τη μια με μαύρα μάτια και την άλλη με μπλε. Από κίτρινο μαλλί είχε ράψει για μαλλιά στο κεφάλι της μιας και από καφέ στο κεφάλι της άλλης.

Οι δύο φιληνάδες καθισμένες στην πεζούλα κάτω από την μεγάλη συκιά έπαιζαν τώρα που ο καιρός ήταν πιο ζεστός. Ο χειμώνας, τα χιόνια και οι βροχές είχαν πια τελειώσει και το καλοκαιράκι άρχιζε να τους χαμογελά. Πόσο χαρούμενες ήταν τότε… Δεν φαντάζονταν ότι σε λίγους μήνες θα χώριζαν για πάντα! Οτι η ζωή θα τους στερούσε τα παιχνίδια, τα γέλια, την χαρά και ότι δεν θα ήταν ποτέ ξανά παιδιά!

Ποιος τ’ άλλαξε όλα; Πώς ένα μαύρο σύννεφο σκέπασε αυτά τα όμορφα χρόνια, που ήταν λίγα μα αξέχαστα! Στην γειτονιά μεγάλη αναστάτωση! Θα γίνει γάμος! Παντρεύεται η κόρη της κυρά-Κορνηλίας, της γειτόνισσας! Ολοι είναι καλεσμένοι! Το νυφικό με την δαντελένια ουρά είναι κρεμασμένο στο δωμάτιο της νύφης και η Ευλαμπώ με την Χαρίκλεια χώθηκαν κι αυτές να το δούνε! Πρώτη φορά έβλεπαν ένα τόσο λαμπερό φόρεμα! Οι κρυσταλλένιες χαντρούλες σαν μικρά άστρα μαγνήτιζαν τα μάτια τους και το μακρύ δαντελένιο τελείωμα τους θύμιζε τα παραμύθια της γιαγιάς με τους πρίγκιπες και τις βασιλοπούλες! Η κυρά-Κορνηλία μπήκε φουριόζα στο δωμάτιο να το συγυρίσει, είδε τα δύο κοριτσάκια μέσα και τα παρακάλεσε να μαζέψουν από το πάτωμα καρφίτσες και βελόνες και να τις μπήγουν στο ειδικό μαξιλαράκι. Πρόθυμες εκείνες έκαναν ό,τι τους ζήτησε. Οταν όμως βγήκαν έξω ήταν πολύ συλλογισμένες… Κοίταζαν τις κούκλες τους πόσο φτωχικά και πρόχειρα ήταν ντυμένες και λυπόντουσαν. Οταν μάζευαν τις καρφίτσες και παραμέρισαν την ουρά του νυφικού είδαν ότι είχε πολλές πιέτες και σούρες και πολύ ύφασμα μακρύ και διπλωμένο… Τι θα πείραζε αν έκοβαν λιγάκι για να ντύσουν και τις κούκλες ίδιες με την νύφη; Το σκέφθηκαν κι οι δύο μα δεν τόλμησαν να το πουν η μία στην άλλη. Την Παρασκευή ήταν η τελευταία πρόβα και την Κυριακή ο γάμος! Στην τελευταία πρόβα δεν άφησαν κανέναν να μπει στο δωμάτιο. Ο γαμπρός δεν έπρεπε να δει την νύφη και το νυφικό! Την Κυριακή στην εκκλησιά του Αϊ Γιώργη τα καλάθια με τις μπομπονιέρες, τα λουλούδια και τα χαρούμενα πρόσωπα περίμεναν την νύφη! Ο ήλιος έλαμπε και ο γαμπρός με την ανθοδέσμη περίμενε γελαστός το ταίρι του! Οταν η νύφη ανέβαινε τα σκαλιά καμαρωτή και συγκινημένη οι δύο φιληνάδες που κρατούσαν την ουρά είχαν συμφωνήσει από πια μεριά θα έκοβαν λίγη δαντέλα για να μην παραπονιούνται και τα δικά τους μωρά! Το έβρισκαν λογικό και δίκαιο… Ετσι στην τσέπη της η Χαρίκλεια είχε το ψαλίδι της μάνας της τυλιγμένο σ’ ένα πετσετάκι. Οταν τέλειωσαν οι χαιρετούρες, οι ευχές και τα φιλιά με πολλή προσοχή η Χαρίκλεια έκοψε ένα κομμάτι από το κάτω μέρος της δαντελένιας ουράς. Γρήγορα γρήγορα το τύλιξε μαζί με το ψαλίδι και χαρούμενες κατέβηκαν τα σκαλιά! Στην βιασύνη τους ξέχασαν τις μπομπονιέρες. Κλείστηκαν στο δωμάτιο της Ευλαμπώς και με κλωστές και βελόνες βάλθηκαν να ντύσουν νύφες τις κούκλες τους… Εγινε το βράδυ μεγάλο γλέντι και χορός! Η νύφη έλαμπε από χαρά και οι μουσικοί έβαλαν τα δυνατά τους να ευχαριστήσουν όλους. Μέχρι αργά τα ξημερώματα πια κουρασμένοι όλοι πήγαν για ύπνο!

Αργά το πρωί και ενώ το ζευγάρι κοιμόταν ακόμη, η κυρά-Κορνηλία με ένα θυμιατήρι στο χέρι και με δακρυσμένα μάτια ξόρκιζε το κακό που είχαν κάνει στην κόρη της. ‘Ποιος θέλει να βλάψει το κορίτσι μου, γιατί αυτά είναι μάγια! Κόψανε το νυφικό του παιδιού μου για να του κόψουνε την τύχη του! Εμείς κανέναν δεν έχουμε πειράξει! Ποιος να το ’κανε αυτό;’ Οι γειτόνισσες την παρηγορούσαν, της έλεγαν να περιμένει να ξυπνήσει η νύφη να την ρωτήσουν μήπως μπερδεύτηκε και πάτησε την ουρά και σκίστηκε η δαντέλα… πάνω στον χορό. Αυτά είπε και το ζευγάρι σαν έμαθε τα νέα. Κάπως έτσι θα έγινε, είπαν, πάνω στον χορό… Τα μικρά παιδιά δεν μαθαίνουν τις έννοιες των μεγάλων. Ετσι οι δύο φιληνάδες δεν πήραν είδηση την αναστάτωση που προκάλεσαν. Εκείνες καμάρωναν τις κούκλες τους με τα νυφιάτικα ρούχα και για την ώρα ήταν ευτυχισμένες. Αργότερα τις ανακάλυψαν γιατί τίποτε δεν μένει κρυφό και τιμωρήθηκαν όπως έπρεπε… Τόσα γεγονότα στοιβαγμένα στα ογδόντα χρόνια της Χαρίκλειας τόσα βάσανα και πίκρες κι όμως τούτο το απόγευμα χαμογελάει σαν θυμάται με πόση χαρά έραβαν με την Ευλαμπώ τα νυφικά σ’ εκείνες τις πάνινες κουκλίτσες, στη Σμύρνη, στο Βουτζά, λίγο πριν την καταστροφή…».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Εχετε ποτέ αναρωτηθεί σε ποια χώρα του κόσμου είναι τόσο πολύ υποβαθμισμένος ο θεσμός του Κυπέλλου τόσο με τον τρόπο της διεξαγωγής του που.

Σχόλια

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΠΙΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ

Αντίλογος

Παρενέβη, διαβάζω, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, για να τεθεί σε διαθεσιμότητα ο δημόσιος υπάλληλος που συνελήφθη για εμπλοκή του στην υπόθεση της 12χρονης στα Σεπόλια.

Εκδηλώσεις

ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ. Μέσα σε ιδιαίτερα συγκινητικό κλίμα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 18 Ιουνίου η τελετή αποφοίτησης της 8ης τάξης του Ημερήσιου Ελληνικού Σχολείου “Αργύριος Φάντης” στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Μπρούκλιν.

Πολιτισμός

Η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας Μαρίνα Πλούμπη, μας χάρισε φέτος ένα παιδικό βιβλίο ξεχωριστό και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα.

ΒΙΝΤΕΟ