ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. («WP»). Μια νέα μελέτη σε περισσότερους από 29.000 ηλικιωμένους εντόπισε έξι συνήθειες -από την κατανάλωση ποικιλίας τροφών έως το τακτικό διάβασμα ή το παιχνίδι τράπουλας- που συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας και βραδύτερο ρυθμό μείωσης της μνήμης.

Η κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής, η τακτική άσκηση του μυαλού και του σώματος, η τακτική επαφή με άλλους και η αποφυγή του ποτού ή του καπνίσματος – αυτοί οι έξι «παράγοντες υγιεινού τρόπου ζωής» συνδέθηκαν με καλύτερα γνωστικά αποτελέσματα στους ηλικιωμένους, σε μια μεγάλη κινεζική μελέτη που διεξήχθη εδώ και μια δεκαετία και δημοσιεύτηκε στο «BMJ» την Τετάρτη.

Ενώ οι ερευνητές γνώριζαν εδώ και καιρό ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ της άνοιας και παραγόντων όπως η κοινωνική απομόνωση και η παχυσαρκία, το μέγεθος και το εύρος της νέας μελέτης προσθέτουν ουσιαστικά στοιχεία σε ένα παγκόσμιο σύνολο ερευνών που υποδηλώνουν ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλο να γερνάει καλύτερα.

Υποδηλώνει επίσης ότι τα αποτελέσματα ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι ευεργετικά ακόμη και για άτομα που είναι γενετικά πιο ευαίσθητα στην εξασθένιση της μνήμης – ένα εύρημα «πολύ ελπιδοφόρο» για τα εκατομμύρια των ατόμων σε όλο τον κόσμο που φέρουν το γονίδιο «APOEε4», έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τη νόσο του Αλτσχάιμερ, δήλωσε ο Εφ Χόγκερβορστ (Eef Hogervorst), πρόεδρος Βιολογικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο «Loughborough», ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Η μνήμη φυσικά μειώνεται σταδιακά καθώς οι άνθρωποι γερνούν. Μερικοί ηλικιωμένοι μπορεί να αναπτύξουν άνοια, έναν γενικό όρο που μπορεί να περιλαμβάνει Αλτσχάιμερ, και γενικά περιγράφει μια επιδείνωση της γνωστικής λειτουργίας που υπερβαίνει τις φυσιολογικές επιπτώσεις της γήρανσης. Αλλά για πολλούς, «η απώλεια μνήμης μπορεί να είναι απλώς μια γερασμένη λήθη», γράφουν οι συντάκτες της μελέτης «BMJ» – όπως να ξεχάσετε το όνομα αυτού του τηλεοπτικού προγράμματος που αγαπούσατε παλιά ή αυτό το ενοχλητικό γεγονός που θέλατε να αναζητήσετε. Η απώλεια μνήμης δεν είναι λιγότερο επιζήμια επειδή είναι σταδιακή και η μείωση της μνήμης που σχετίζεται με την ηλικία μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα άνοιας. Αλλά τα καλά νέα, λένε οι ερευνητές, είναι ότι «μπορεί να αντιστραφεί ή να γίνει σταθερό αντί να προχωρήσει σε μια παθολογική κατάσταση».

Η μνήμη φυσικά μειώνεται σταδιακά καθώς οι άνθρωποι γερνούν. Μερικοί ηλικιωμένοι μπορεί να αναπτύξουν άνοια, έναν γενικό όρο που μπορεί να περιλαμβάνει Αλτσχάιμερ, και γενικά περιγράφει μια επιδείνωση της γνωστικής λειτουργίας που υπερβαίνει τις φυσιολογικές επιπτώσεις της γήρανσης. Αλλά για πολλούς, «η απώλεια μνήμης μπορεί να είναι απλώς μια γερασμένη λήθη», γράφουν οι συντάκτες της μελέτης «BMJ» – όπως να ξεχάσετε το όνομα αυτού του τηλεοπτικού προγράμματος που αγαπούσατε παλιά ή αυτό το ενοχλητικό γεγονός που θέλατε να αναζητήσετε.

Η μελέτη «BMJ» διεξήχθη στην Κίνα μεταξύ 2009 και 2019. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν δοκιμές σε πάνω από 29.000 άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω και στη συνέχεια παρακολούθησαν την πρόοδο ή την πτώση τους με την πάροδο του χρόνου – αυτό που είναι γνωστό ως μελέτη κοόρτης με βάση τον πληθυσμό. Αν και περισσότεροι από 10.500 συμμετέχοντες εγκατέλειψαν τη μελέτη κατά την επόμενη δεκαετία -ορισμένοι συμμετέχοντες πέθαναν ή σταμάτησαν να συμμετέχουν- οι ερευνητές εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούν τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από αυτά τα άτομα στην ανάλυσή τους. Στην αρχή της μελέτης, οι ερευνητές διεξήγαγαν βασικές δοκιμές μνήμης καθώς και δοκιμές για το γονίδιο «APOE». Επίσης, ερεύνησαν τους συμμετέχοντες σχετικά με τις καθημερινές τους συνήθειες. Οι συμμετέχοντες ταξινομήθηκαν σε μία από τις τρεις ομάδες -ευνοϊκές, μέσες και δυσμενείς- με βάση τον τρόπο ζωής τους.

Οι έξι τροποποιήσιμοι παράγοντες του τρόπου ζωής στους οποίους εστίασαν οι ερευνητές περιελάμβαναν:

• Σωματική άσκηση: Κάνοντας τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας ή 75 λεπτά έντονης δραστηριότητας την εβδομάδα.
• Διατροφή: Κατανάλωση κατάλληλων ημερήσιων ποσοτήτων τουλάχιστον επτά από τα 12 τρόφιμα (φρούτα, λαχανικά, ψάρια, κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, αλάτι, λάδι, αυγά, δημητριακά, όσπρια, ξηροί καρποί και τσάι).
• Αλκοόλ: Ποτέ δεν έπινα ή έπινε περιστασιακά.
• Κάπνισμα: Δεν έχετε καπνίσει ποτέ ή δεν είστε πρώην καπνιστής.
• Γνωστική δραστηριότητα: Άσκηση του εγκεφάλου τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα (για παράδειγμα, διαβάζοντας και παίζοντας χαρτιά ή mah-jongg).
• Κοινωνική επαφή: Αλληλεπίδραση με άλλους τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα (για παράδειγμα, παρακολουθώντας συναντήσεις της κοινότητας ή επισκεπτόμενοι φίλους ή συγγενείς).

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα στην ευνοϊκή ομάδα (τέσσερις έως έξι υγιείς παράγοντες) και η μέση ομάδα (δύο έως τρεις) είχαν πιο αργό ρυθμό μείωσης της μνήμης με την πάροδο του χρόνου από τα άτομα με δυσμενή τρόπο ζωής (μηδέν έως έναν υγιή παράγοντα).