Αγαπητή Σταυρούλα,

Είμαι παντρεμένη και έχω έναν γιο 16 χρόνων. Τα τελευταία 3 χρόνια η σχέση του με τον πατέρα του έχει χειροτερέψει. Ξέρω ότι είναι φυσιολογικό, όταν το αγόρι μπει στην εφηβεία, να δημιουργούνται εντάσεις και συγκρούσεις, όμως στη δικιά μας περίπτωση το πρόβλημα το έχει ο άντρας μου. Από τότε που ο γιος μας μπήκε στην εφηβεία η συμπεριφορά του έχει αλλάξει. Του μιλάει πολύ συχνά υποτιμητικά, προσπαθεί να του επιβληθεί με φωνές και απαγορεύσεις με αποτέλεσμα ο γιος μας να αντιδράει επίσης πολύ έντονα και να μην μπορούμε να ηρεμήσουμε στο σπίτι. Το παιδί μου άρχισε να απομονώνεται και να αποφεύγει να περνάει χρόνο μαζί μας. Είναι πραγματικά κρίμα, γιατί ο άντρας μου είναι πολύ καλός άνθρωπος και αγωνίζεται να προσφέρει το καλύτερο στην οικογένειά του. Από την άλλη, ο γιος μας, δεν είναι παιδί που κάνει υπερβολές ή δημιουργεί σοβαρά ζητήματα. Στις φασαρίες δυσκολεύομαι πολύ, γιατί νιώθω ότι ο άντρας μου περιμένει να πάρω το μέρος του και ο γιος μου να τον υπερασπιστώ και εγώ βρίσκομαι στη μέση και αναρωτιέμαι τι πρέπει να κάνω για να ηρεμήσω τα πνεύματα. Προσπάθησα να μιλήσω στον άντρα μου για ψυχολόγο, αλλά δεν θέλει ούτε να το ακούσει. Υπάρχει κάτι άλλο που θα μπορούσα να κάνω για να βοηθήσω την κατάσταση;

Μαίρη

Αγαπητή Μαίρη,

Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται ο άντρας τον ρόλο του πατέρα επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες όπως είναι η σχέση που έχει με τη μητέρα του παιδιού, η κατάσταση στην οποία ο ίδιος βρίσκεται τη δεδομένη στιγμή σε προσωπικό επίπεδο, αλλά κυρίως η σχέση που είχε ο ίδιος με τον δικό του πατέρα. Ενας άντρας που δεν πήρε τρυφερότητα και αποδοχή από τον πατέρα του είναι πολύ πιθανό να κάνει το ίδιο με τον γιο του.

Τα πράγματα δυσκολεύουν περισσότερο, όταν ο γιος μπει στην εφηβεία και ο θαυμασμός που είχε ως παιδί για τον πατέρα του, αρχίζει να καταρρέει, ενώ οι συνομήλικοι έχουν πλέον τη σημαντικότερη θέση στη ζωή του. Ο πατέρας ξαφνικά από «είδωλο» και πρότυπο συμπεριφοράς για τον γιο του, αντιμετωπίζεται πλέον συχνά ως παράδειγμα προς αποφυγή. Μάλιστα δεν αποκλείονται και οι περιπτώσεις που ο γιος επικρίνει έντονα τον πατέρα για τις επιλογές του ή τη συμπεριφορά του, ακόμη και για τον τρόπο που μιλάει ή τρώει.

Τότε είναι πολύ πιθανό ο πατέρας να αντιδράσει εξίσου έντονα, πράγμα που θα χειροτερέψει ακόμη περισσότερο τη σχέση τους, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο συγκρούσεων και αλληλοαμφισβητήσεων.

Ισως κάτι ανάλογο να συμβαίνει και στην δικιά σας οικογένεια. Και πράγματι, θα ωφελούσε πολύ την κατάσταση η επικοινωνία με έναν ειδικό, ίσως και σε οικογενειακό επίπεδο. Αφενός, θα μπορούσε να βοηθήσει το σύζυγό σας να κατανοήσει ότι είναι αναγκαίο για τον νεαρό άντρα που ανατρέφει, να τον ρίξει από το βάθρο του, να τον αμφισβητήσει, να τον επικρίνει, για να μπορέσει εκείνος στη συνέχεια να ανδρωθεί. Ο γιος του έχει ανάγκη να βρει πράγματα που θα τον κάνουν περήφανο για τον εαυτό του, όταν συγκρίνεται με εκείνον. Με άλλα λόγια, ο έφηβος γιος έχει ανάγκη να αποδυναμώσει μέσα του την ισχύ του πατέρα, για να βρει στη συνέχεια ο ίδιος τη δικιά του δύναμη.

Ο πατέρας που καταλαβαίνει πώς νιώθει ο έφηβος γιος του, και δεν ερμηνεύει τη συμπεριφορά του ως αχαριστία, θράσος ή ασέβεια (όταν βέβαια δεν αντιμετωπίζει ακραίες συμπεριφορές του παιδιού, πράγμα που συμβαίνει και στην δικιά σας περίπτωση), μπορεί να βοηθήσει τον γιο του να περάσει πιο ήπια αυτήν την δύσκολη και για τον ίδιο φάση. Μπορεί να συζητάει περισσότερο μαζί με το παιδί του, να παραδέχεται τα λάθη του ως πατέρας, να αναγνωρίζει τον γιο του για όσα καταφέρνει, χωρίς εκείνο το «μπράβο, αλλά…», να του δείχνει αμέριστη αγάπη και αποδοχή.

Αφετέρου, η επικοινωνία με τον ψυχολόγο θα βοηθούσε και εσάς να διαχειριστείτε καλύτερα το ρόλο του μεσάζοντα ή του «πυροσβεστήρα» που αναγκάζεστε πολλές φορές να παίξετε. Ακόμη κι αν ο σύζυγός σας συνεχίσει να είναι αρνητικός, εσείς ζητήστε βοήθεια, αν νιώθετε ότι το χρειάζεστε.

Από τη μεριά σας, καλό θα ήταν να επιδιώξετε μία ήρεμη συζήτηση με τον άνθρωπό σας, χωρίς να τον επικρίνετε, και να του εξηγήσετε πόσο σημαντική είναι η καλή επικοινωνία. Στην περίπτωσή σας, φαίνεται να έχει διαταραχθεί, αλλά μπορεί να αποκατασταθεί σταδιακά με σταθερά βήματα. Ο γιος σας έχει ανάγκη να νιώσει ότι ο πατέρας του ενδιαφέρεται για τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του, ότι κατανοεί και αποδέχεται τα συναισθήματά του, και ότι του επιτρέπει να κάνει τις επιλογές του.

Αυτό που ίσως βοηθήσει πολύ είναι να μοιραστούν πατέρας και γιος ευχάριστες στιγμές οι δυο τους, μέσα από δραστηριότητες που αγαπούν και οι δυο, χωρίς να γίνονται συζητήσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε σύγκρουση. Η θετική και ήρεμη ατμόσφαιρα ενώνει τους ανθρώπους και χαλαρώνει τις αντιστάσεις. Κι αυτή τη στιγμή αυτό φαίνεται πως έχουν ανάγκη ο πατέρας και ο γιος στην οικογένειά σας.