ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος αναμένεται να μεταβεί στο Φανάρι για να συμμετάσχει στη Θρονική Γιορτή της Πρωτόθρονης Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως την Τρίτη 30 Νοεμβρίου επί τη μνήμη του Αγίου Ανδρέα του Πρωτοκλήτου, μαθητή του Χριστού. Αναχωρεί την Κυριακή 28 Νοεμβρίου.

Θα τελεστεί Πατριαρχική και πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ενώ θα παρευρεθεί κατά την επικρατούσα παράδοση και αντιπροσωπεία από μέρους της Εκκλησίας της πρεσβυτέρας Ρώμης. Υπενθυμίζεται πως έχει καθιερωθεί να γίνεται ανταλλαγή αντιπροσωπειών ανάμεσα στην Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως και την Εκκλησία της Ρώμης κατά τις Θρονικές τους εορτές εκατέρωθεν.

Επισημαίνεται πως πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού πολλοί ιεράρχες των Επαρχιών του Θρόνου εν τω Εξωτερικώ συνήθιζαν να μεταβαίνουν στο Φανάρι για τη Θρονική Γιορτή.

Με την ευκαιρία της Θρονικής Γιορτής ενδείκνυται η παρούσα σύντομη ιστορική αναφορά στην ίδρυση, εξέλιξη και ζωή της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως διά μέσου των αιώνων. Σύμφωνα με το κείμενο της «Διδασκαλίας των  Αποστόλων», το οποίο γράφτηκε γύρω στο 200 μ. Χ., η τοπική Εκκλησία του Βυζαντίου ιδρύθηκε από τον Αγιο Ανδρέα τον Πρωτόκλητο Μαθητή του Χριστού, ο οποίος διακόνησε εκεί από το 38 μέχρι το 54 μ.Χ., ενώ τον διαδέχθηκε ο Απόστολος Στάχυς από το έτος 54 μέχρι το 68, κατόπιν ο Ονήσιμος από το 69 μέχρι το 89, και έπεται η συνέχεια ανά τους αιώνες, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Αγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, κι έτσι φθάνουμε στον σημερινό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος είναι ο 270ος διάδοχος του Απ. Ανδρέα, δηλαδή πριν 270 Πατριάρχες στον θρόνο της Κωνσταντινούπολης ήταν ο Απ. Ανδρέας. Είναι όντως ασύλληπτο βάθος και η βαρύτητα της ιστορίας και της τιμής που σηκώνει στους ώμους του ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος σήμερα.

Με τη Δεύτερη Οικουμενική Σύνοδο το 381 μ. Χ., κατά την οποία Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως ήταν ο Αγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, κατοχυρώθηκε το κύρος της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως και της δόθηκαν «τα πρωτεία τιμής» και ο Επίσκοπός της τοποθετήθηκε στη σειρά αμέσως μετά τον Επίσκοπο της πρεσβυτέρας Ρώμης, «δια το είναι αυτήν (την Κωνσταντινούπολη) Νέαν Ρώμην». Στην Τέταρτη Οικουμενική Σύνοδο που συνήλθε στη Χαλκηδόνα το έτος 451 θεσμοθετήθηκε το λεγόμενο σύστημα της εκκλησιαστικής πενταρχίας, των πέντε, δηλαδή, Πατριαρχείων, τα οποία και ονομάσθηκαν πρεσβυγενή, συγκεκριμένα: της Ρώμης, της Κωνσταντινουπόλεως, της Αλεξανδρείας, της Αντιοχείας και των Ιεροσολύμων. Στην ίδια Σύνοδο κατοχυρώθηκε η αυξημένη αυθεντία του Θρόνου της Κωνσταντινούπολης. Συγκεκριμένα: Με τον 28ο κανόνα, θεσπίσθηκε η ισότητα των πρεσβείων τιμής, της πρεσβυτέρας και της νέας Ρώμης. Αναγνωρίσθηκε η αυθεντία της Κωνσταντινούπολης στις Επαρχίες της Ασίας, του Πόντου και της Θράκης, καθώς και το προνόμιο της χειροτονίας Επισκόπων στα «βαρβαρικά» έθνη, δηλαδή στις περιοχές που βρίσκονταν εκτός των φυσικών ορίων της Κωνσταντινουπόλεως.

Η Ρώμη αντέδρασε, ο Επίσκοπός της επέμενε ότι εκείνος μόνος κατά την Πέτρειο Αποστολικότητα, είναι ο Πρώτος και ο μόνος κυρίαρχος της Εκκλησίας, ενώ οι Σύνοδοι είχαν ήδη αποφανθεί για το κύρος του Επισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος εν τω μεταξύ αναδεικνύεται σε Αρχιεπίσκοπο και τον έκτο αιώνα χρησιμοποιείται για πρώτη φορά ο όρος «Οικουμενικός Πατριάρχης».

Η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως έγινε Μητέρα Εκκλησία, από την οποία γεννιόταν άλλες τοπικές Εκκλησίες. Επήλθε η Ορθοδοξοποίηση των Σλάβων λαών, συμπεριλαμβανομένων και των Ρώσων το 988, κατά την οποία τεράστιες περιοχές γύρω από το Κίεβο και το Νόβγκοροντ, ασπάσθηκαν την Ορθοδοξία και υιοθέτησαν την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά του Βυζαντίου. Στις αρχές του εβδόμου αιώνα, στη Δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου ανήκαν 33 Μητροπόλεις, 34 Αρχιεπισκοπές, και περί τις 352 Επισκοπές. Περί τα μέσα του ογδόου αιώνα υπάγονταν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο 51 Μητροπόλεις, 40 Αρχιεπισκοπές και πάνω από 600 Επισκοπές. Η επέκταση της διοικητικής του δικαιοδοσίας συνεχίσθηκε με τη συμμετοχή των νεόφυτων Εκκλησιών Κιέβου, Βουλγαρίας, Σερβίας και Ρωσίας. Στις αρχές του ενδέκατου αιώνα, η δικαιοδοσία του Πατριαρχείου επεκτεινόταν σε όλες τις τοπικές Εκκλησίες που καταλάμβαναν ολόκληρη την έκταση της Ανατολικής Ευρώπης.

Η ύφεση του Πατριαρχείου άρχισε με τις Σταυροφορίες των Ρωμαίων και την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους Ρωμαίους το 1204, οπότε και οριστικοποιήθηκε το σχίσμα του 1054, ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή, δηλαδή ανάμεσα στη Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη, στον Ρωμαιοκαθολικισμό και την Ελληνοορθοδοξία.

Οι ιστορικές εξελίξεις και η πτώση της Κωνσταντινούπολης στους Τούρκους τον Μάιο του 1453 είχαν ως αποτέλεσμα την αρχή του μαρτυρίου της Μητέρας Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, αφού συρρικνώθηκε το ποίμνιό της δραματικά και αργότερα το 1922-1923 η αιμορραγία έγινε εφιαλτική με τη Γενοκτονία που κατάφεραν οι Τούρκοι σε βάρος του Μικρασιατικού Ελληνισμού και του Ελληνισμού του Πόντου. Ακολούθησαν τα γεγονότα του 1955, τα λεγόμενα και Σεπτεμβριανά τα οποία ματοκύλισαν τον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης. Εννιά χρόνια αργότερα, το 1964, με το Κυπριακό υπήρξε νέο κύμα βίας και απελάσεων από την Πόλη ακόμα και κληρικών, ενώ στάθηκαν αφορμή να φύγουν οι Έλληνες από την Κωνσταντινούπολη και την Τουρκία γενικότερα, φτάνοντας σήμερα σε οριακό σημείο καθότι έχουν απομείνει σήμερα στην Κωνσταντινούπολη ελάχιστες χιλιάδες μόνο και στα νησιά την Ίμβρο και την Τένεδο περί τους τετρακόσιους συνολικά.