ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Καθώς η Μεγάλη Βρετανία γίνεται η πρώτη χώρα που ξεκινά εμβολιασμούς εναντίον της Covid-19 με το εμβόλιο BNT162b2 των Pfizer/BioNTech, και καθώς ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων αναμένεται ευρέως να εγκρίνει αυτή την εβδομάδα τη χρήση του εμβολίου, ο «Εθνικός Κήρυκας» απευθύνθηκε στον CEO της Pfizer, Αλβέρτο Μπουρλά, με ερωτήσεις για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, τη διαδικασία των κλινικών δοκιμών και την παγκόσμια προσπάθεια ανοσοποίησης.

«Εθνικός Κήρυκας»: Το BNT162b2 απαιτεί δύο λήψεις μεταξύ 21 ημερών. Ποια είναι η αντίστοιχη αύξηση στην παραγωγή αντισωμάτων από τη μία δόση στην άλλη; Μπορεί να αναμένεται κάποιος βαθμός προστασίας μετά την αρχική δόση;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Αυτή τη στιγμή μελετήσαμε το εμβόλιο σε ένα πρωτόκολλο δύο δόσεων. Εναντι του ψευδοφαρμάκου, είδαμε αρχική αποτελεσματικότητα μετά την πρώτη δόση. Ωστόσο, το επίπεδο προστασίας που επεξηγούμε βασίζεται σε δύο δόσεις. Θα μοιραστούμε το πλήρες σύνολο δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων εξουδετερωτικών αντισωμάτων, σε επερχόμενο τεύχος επιστημονικού περιοδικού.

«Ε.Κ.»: Τι προστασία προσφέρει το BNT162b2 ενάντια σε βαρύτερες εκδηλώσεις νόσου από τον SARS-CoV-2 και ενάντια σε επανανόσηση αυτών που εμβολιάστηκαν μετά από προηγούμενη λοίμωξη, αν υποθέσουμε πως χρειάζεται να εμβολιαστούν και αυτοί; Επίσης, αποδεικνύεται πως ο εμβολιασμός εμποδίζει την απευθείας μετάδοση της νόσου; Πόσο καιρό αναμένετε να διαρκέσει κάθε ένα από αυτά τα αποτελέσματα;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Η ανάλυση των δεδομένων από τη δοκιμή φάσης 3 έδειξε ότι το εμβόλιό μας ήταν 95% αποτελεσματικό στην πρόληψη την Covid-19 τουλάχιστον 28 ημέρες μετά τη δεύτερη δόση. Κατά τη διάρκεια της δοκιμής μας, παρατηρήσαμε 170 περιπτώσεις Covid-19 σε συμμετέχοντες χωρίς προηγούμενη μόλυνση. Από αυτές τις 170 περιπτώσεις, 162 έλαβαν ψευδοφάρμακο και 8 εντάσσοντας στο μέρος της δοκιμής όπου χορηγήθηκε το εμβόλιο. Στη μελέτη παρατηρήθηκαν 10 σοβαρές περιπτώσεις Covid-19: οι εννέα από τις περιπτώσεις εμφανίστηκαν στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου και μία εμφανίστηκε στην ομάδα εμβολιασμένων με BNT162b2. Η ανοσία μετά τον εμβολιασμό είναι κάτι που συνεχίζουμε να διερευνούμε. Η διάρκεια της ανοσίας μετά την Covid-19 απαιτεί την παρακολούθηση ενός μεγάλου αριθμού ατόμων που ανέπτυξαν την ασθένεια μία φορά, μέχρι κάποιοι να νοσήσουν για δεύτερη φορά. Επειδή οι πρώτες γνωστές περιπτώσεις Covid-19 εμφανίστηκαν μόλις τον Δεκέμβριο του 2019, δεν έχει περάσει αρκετός χρόνος για να παρατηρηθεί ένας σημαντικός αριθμός επανανοσήσεων για να μάθουμε τη διάρκεια της φυσικής προστασίας. Παρομοίως, ο προσδιορισμός της διάρκειας της ανοσίας μετά την ανοσοποίηση θα απαιτήσει την παρακολούθηση ενός μεγάλου αριθμού ατόμων που θα έχουν εμβολιαστεί με ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, για να δούμε εάν ή πότε το πλήθος των καταγραφόμενων νόσων Covid-19 θα αρχίσει να αυξάνεται σε σχέση με το χρόνο της ανοσοποίησης. Θα κατανοήσουμε καλύτερα τη μετάδοση όταν θα έχουμε δεδομένα σχετικά με την προστασία όσων είχαν προηγουμένως εκτεθεί σε SARS-CoV-2 ή είχαν μολυνθεί με Covid-19, ασυμπτωματική νόσο και σοβαρότητα της νόσου. Η δοκιμή μας θα συνεχίσει να ερευνά αυτούς τους τομείς για να προσδιορίσει την πλήρη προστασία και τις δυνατότητες του εμβολίου. 

«Ε.Κ.»: Περισσότεροι από το 40% των συμμετεχόντων είναι ηλικίας 56-85 ετών. Τι γίνεται με τις νεότερες ηλικίες; Αυτή τη στιγμή, όπου επιτρέπεται, εγγράφετε στις έρευνές σας συμμετέχοντες ηλικίας έως 12 ετών, αλλά ποιο ήταν το αρχικό μέγεθος του δείγματος γι’ αυτές τις ηλικίες, και τι είδους ανεπιθύμητες αντιδράσεις παρατηρήθηκαν; Ανακοινώσατε ότι μεγαλύτεροι ενήλικες αναφέρουν λιγότερες και ηπιότερες τέτοιες αντιδράσεις, γεγονός που αυξάνει το ενδιαφέρον για τέτοιου είδους αντιδράσεις μεταξύ των συμμετεχόντων κάτω των 56 ετών.

Αλβέρτος Μπουρλάς: Συμφωνούμε ότι είναι σημαντικό να μελετηθεί η επίδραση του εμβολίου σε νεότερους εφήβους και παιδιά, καθώς η ευρεία χρήση ενός πιθανού εμβολίου SARS-CoV-2 είναι εξαιρετικά σημαντική για την ουσιαστική καταπολέμηση της πανδημίας. Χάριν ιστορικού, τον Σεπτέμβριο επεκτείναμε την αρχική, προσχεδιασμένη εγγραφή συμμετεχόντων στη μελέτη μας από 30.000 άτομα σε περίπου 44.000 άτομα. Αυτό μας επέτρεψε να συμπεριλάβουμε επιπλέον πληθυσμούς, συμπεριλαμβανομένων ατόμων ηλικίας έως 16 ετών και ατόμων με χρόνιο, σταθερό HIV (ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας), HCV (ιός της ηπατίτιδας C) ή HBV (ιός της ηπατίτιδας Β). Η πρόσθετη τροποποίηση τον Οκτώβριο μάς έδωσε τη δυνατότητα να μελετήσουμε εφήβους μέχρι και 12 χρονών. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι νεότεροι έφηβοι μπορούν να μεταδώσουν την ασθένεια σε άλλους.

Σύμφωνα με έκθεση του CDC, από τον Μάρτιο έχουν αναφερθεί 277.285 περιπτώσεις Covid-19 σε παιδιά. Η συχνότητα εμφάνισης Covid-19 μεταξύ εφήβων ηλικίας 12-17 ετών ήταν σχεδόν διπλάσια από εκείνη σε παιδιά ηλικίας 5-11 ετών. Οι υποκείμενες συνθήκες ήταν πιο συχνές στα παιδιά σχολικής ηλικίας με σοβαρές συνέπειες, σχετιζόμενες με την Covid-19. Το πλήθος εβδομαδιαίως αναφερόμενων κρουσμάτων, το πλήθος των διαγνωστικών ελέγχων, και το ποσοστό των θετικών αποτελεσμάτων σε παιδιά σχολικής ηλικίας ποικίλλουν ανά χρονική περίοδο και ανά περιοχή των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε οποιαδήποτε ηλικία μπορεί να προκληθεί σοβαρή ασθένεια από τον SARS-CoV-2, και οι πρώτες μελέτες μάς δείχνουν ότι υπάρχει ανάγκη για μια στρατηγική εφηβικών και παιδιατρικών εμβολιασμών προκειμένου κατανοήσουμε καλύτερα τη σοβαρότητα ή το βάρος της νόσου. Την Παρασκευή, 20 Νοεμβρίου, υποβάλαμε αίτηση έκτακτης ανάγκης για άδεια χρήσης στο FDA. Αυτή η περιελάμβανε αίτημα συλλογής δεδομένων για περίπου 100 παιδιά ηλικίας 12-15 ετών.

«Ε.Κ.»: Σε τι βαθμό συμμετείχαν στο δείγμα των συμμετεχόντων σας άτομα που εντάσσονται στις λεγόμενες ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή Covid-19 (π.χ. άτομα με προϋπάρχουσες ασθένειες όπως υπέρταση, διαβήτης, πνευμονική νόσος, ανοσοκατεσταλμένα άτομα, ή άτομα θετικά στον ιό HIV);

Αλβέρτος Μπουρλάς: Ηταν σημαντικό για εμάς να αξιολογήσουμε το εμβόλιο σε όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα με διαφορετικές συνθήκες υγείας. Πιστεύω ότι το καταφέραμε καλά. Πάνω από το 50% των εγγεγραμμένων ατόμων είχαν τουλάχιστον μία συν-νοσηρότητα, συμπεριλαμβανομένων ατόμων με χρόνιο, σταθερό HIV, ηπατίτιδα C και ηπατίτιδα Β. Με αυτόν τον τρόπο, είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε καλύτερα την πιθανή ασφάλεια και αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε άτομα από περισσότερες ηλικίες και υπόβαθρα, κάτι που είναι πολύ σημαντικό όταν αντιμετωπίζουμε μια παγκόσμια πανδημία.

«Ε.Κ.»: Εχουν ειπωθεί πολλά για τις προκλήσεις που δημιουργεί το εμβόλιο της Pfizer στην αλυσίδα παράδοσης, και έχετε αναπτύξει πολλούς τρόπους για να τις αντιμετωπίσετε. Αυτές οι προκλήσεις παραμένουν βασικό μέρος της ισορροπίας μεταξύ των εναλλακτικών εμβολίων που αναμένεται να λάβουν άδεια – για παράδειγμα, από τη Moderna και την AstraZeneca. Ωστόσο, αυτές οι εναλλακτικές είναι απίθανο να διατεθούν ως επιλογές στον γενικό πληθυσμό, με τις κυβερνήσεις να τονίζουν ότι οι άνθρωποι δεν θα είναι σε θέση να επιλέξουν ποιο εμβόλιο θα λάβουν. Δεδομένης της καθιερωμένης διστακτικότητας έναντι των εμβολιασμών, γενικώς, κατά πόσο νομίζετε πως η μη παροχή επιλογής εμβολίου θα επηρεάσει την οικοδόμηση της ανοσίας αγέλης, ειδικώς όταν δεν υπάρχει υποχρέωση μαζικού εμβολιασμού;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Είναι κατανοητό ότι ορισμένα άτομα μπορεί να έχουν ανησυχίες σχετικά με τα εμβόλια εναντίον της Covid, επομένως έχουμε την ευθύνη να συνεργαστούμε με τις κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουμε ερωτήσεις και παρανοήσεις του κόσμου, και να οικοδομήσουμε την εμπιστοσύνη στα εμβόλια. Οχι μόνο έχουμε ανάγκη να κατανοήσει το κοινό τη σημασία του εμβολιασμού, αλλά θέλουμε και οι άνθρωποι να κατανοήσουν τα αυστηρά πρότυπα ασφαλείας που έχουμε υιοθετήσει κατά την ανάπτυξη των εμβολίων μας.

«Ε.Κ.»: Επιδιώκει η Pfizer την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών του εμβολίου της ώστε να αντικαταστήσει την αλυσίδα διανομής βαθείας ψύξεως;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Στην Pfizer πάντα καινοτομούμε. Ενδεχόμενη απόφαση έναρξης εργασιών ανάπτυξης πιθανού εμβολίου επόμενης γενιάς θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως, ανάμεσα σε άλλους, η απόδοση του τρέχοντος υποψηφίου, η εξέλιξη του ιού, η όποια ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη θα απομένει, και οι εξελίξεις που μπορεί να γίνουν στην έρευνα. Εξετάζουμε, επίσης, πολλούς τομείς συνεχιζόμενης καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων βελτιώσεων στη πιθανώς μέσω της λυοφιλίωσης. Αυτό θα μπορούσε να ακυρώσει την ανάγκη για τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες αποθήκευσης που παρατηρούνται σήμερα και να βελτιώσει την αλυσίδα εφοδιασμού. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε να διευρύνει περαιτέρω τα πιθανά σημεία εμβολιασμού, και θα μπορούσε επίσης να ωφελήσει τα τελευταία στάδια μεταφοράς και αποθήκευσης σε αναδυόμενες αγορές που δεν διαθέτουν πάντα αλυσίδα εφοδιασμού με ψυκτική αποθήκευση.

«Ε.Κ.»: Προτίθεται η Pfizer να μοιραστεί τα δεδομένα από τις κλινικές δοκιμές της προς αξιολόγηση από την επιστημονική κοινότητα;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Μαζί με την συνεργάτιδά μας εταιρεία, BioNTech, σκοπεύουμε να υποβάλουμε τα πλήρη δεδομένα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας από τη δοκιμή φάσης 3 για επιθεώρηση σε ένα επιστημονικό περιοδικό μόλις τα δεδομένα αναλυθούν τις επόμενες εβδομάδες.

«Ε.Κ.»: Φαίνεται πως, αρχικώς, περίπου 40 εκατομμύρια δόσεις θα είναι διαθέσιμες έως το τέλος του 2020. Πώς θα διανεμηθούν μεταξύ διαφορετικών χωρών και ποιο είναι το σχέδιο παράδοσής σας για τους επόμενους μήνες;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ακούραστα για να διασφαλίσουμε ότι η παραγωγή του εμβολίου μας μπορεί να ενταθεί γρήγορα, να αναπτυχθεί και να διανεμηθεί σε όλο τον κόσμο για να τερματιστεί αυτή η πανδημία. Βάσει των προβλέψεων επί του παρόντος, αναμένουμε να παράξουμε έως και 50 εκατομμύρια δόσεις μέχρι το τέλος του 2020 και 1,3 δισεκατομμύρια δόσεις το 2021.

«Ε.Κ.»: Στα μέσα Μαρτίου, στις αρχές της διαδικασίας ανάπτυξης εμβολίου της Pfizer, παρουσιάσατε ένα σχέδιο πέντε σημείων, όπου αναφέρατε ως ένα από αυτά τα σημεία την πιθανότητα να «προσφέρετε (τις) δυνατότητες παραγωγής σας». Συγκεκριμένα, γράψατε για «πιθανή μετατόπιση της παραγωγής για να υποστηρίξετε άλλους να κατευθύνουν (…) ανακαλύψεις στα χέρια των ασθενών το συντομότερο δυνατό». Η Pfizer δεν είναι πλέον μόνο ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές εμβολίων, αλλά και η εταιρεία της οποίας το εμβόλιο δείχνει τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Με την παλαιότερη πρότασή σας να αντιστραφεί και την αρχική ανάγκη να ισχύει ακόμη, θα απευθυνθείτε ή θα επικοινωνήσατε με άλλους για να υποστηρίξετε την παραγωγή σας, έτσι ώστε το εμβόλιο σας να φτάσει σε περισσότερους ασθενείς «το συντομότερο δυνατό», δεδομένου ότι, από μόνες τους, οι δυνατότητες της Pfizer/BioNTech συνθέτουν ένα χρονοδιάγραμμα που εκτείνεται στο τελευταίο τρίμηνο του 2021;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Χρειάστηκαν μόλις 248 ημέρες από την ημέρα που ανακοινώσαμε τα σχέδιά μας για συνεργασία με την BioNTech έως την ημερομηνία υποβολής στην Ομοσπονδιακή Διοίκηση Φαρμάκων. Από την αρχική σύλληψη έως το αίτημά μας στις ρυθμιστικές Αρχές, δράσαμε με εξαιρετική ταχύτητα στο πρόγραμμα κλινικής ανάπτυξης, ενώ παραμένουμε πάντα επικεντρωμένοι στην ασφάλεια. Είμαστε πολύ περήφανοι για τα επιτεύγματά μας. Στόχος μας τώρα είναι η επέκταση της παραγωγικής μας ικανότητας για να διασφαλίσουμε θα λάβουν το εμβόλιό μας όσο περισσότεροι άνθρωποι γίνεται.

«Ε.Κ.»: Επικεντρωνόμενη στα αντιγριπικά εμβόλια, η συνεργασία Pfizer/BioNTech ξεκίνησε μόλις πριν από δύο χρόνια. Τώρα αποδεικνύεται μνημειώδης υπό κάθε έννοια. Βλέπετε μεγαλύτερες δυνατότητες για την κατηγορία φαρμάκων mRNA; Ποιες ασθένειες μπορεί να στοχεύσει κυρίως;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Η συνεργασία μας με τη BioNΤech αξιοποιεί δεκαετίες επιστημονικής εξειδικευμένης τεχνογνωσίας στην πρωτοποριακή ανακάλυψη και ανάπτυξη εμβολίων για την αντιμετώπιση παγκόσμιας κρίσεων υγείας. Στην τεχνολογία mRNA βλέπουμε μεγάλες δυνατότητες, καθώς το mRNA είναι η προτιμώμενη μέθοδος ανάπτυξης εμβολίων, δεδομένης της δυνατότητας ταχείας παραγωγής, της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας, των προδιαγραφών ασφαλείας και της ευελιξίας της.

«Ε.Κ.»: Σχολιάζοντας τις τιμολογιακές πολιτικές, γενικώς, αναφέρατε ότι πρέπει να βασίζονται στην αξία τού τι προσφέρει στην κοινωνία ένα προϊόν της Pfizer. Δεδομένου ότι το κόστος παρασκευής ενός φαρμάκου μπορεί να εκτιμηθεί πιο αντικειμενικά από ό,τι η αξία της ανθρώπινης ζωής και η βελτίωσή της, μήπως θα ήταν εγκυρότερο να βασίζεται η τιμολόγηση φαρμάκων στο κόστος αυτό;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Αυτό που ζούμε δεν ταυτίζεται με τις καθιερωμένες επιχειρηματικές πρακτικές. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αντί να χρησιμοποιήσουμε μια παραδοσιακή προσέγγιση κόστους-αποτελεσματικότητας, θα τιμολογήσουμε το εμβόλιο με τρόπο που θα μπορεί να βοηθήσει τις κυβερνήσεις να διασφαλίσουν ότι υπάρχει ελάχιστο ή μηδενικό κόστος για τους πολίτες τους. Η ευρεία πρόσβαση στο εμβόλιο είναι σημαντική – η ταχύτητα, η ασφάλεια και η διαθεσιμότητα μας οδηγούν.

«Ε.Κ.»: Υπάρχουν σχέδια συμμετοχής της Pfizer στην ανάπτυξη της COVAX, και πόσο στενά συνεργάζεστε με το CEPI*;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Είμαι περήφανος που ηγούμαι μιας παγκόσμιας εταιρείας που δίνει προτεραιότητα στους ασθενείς σε όλο τον Κόσμο. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε ενεργές συνομιλίες με την Gavi για πιθανή παροχή στη μονάδα COVAX, και αμφότερες οι πλευρές είναι πρόθυμες να υπογράψουν ένα συμβόλαιο.

«Ε.Κ.»: Η Pfizer σχεδιάζει ένα ερευνητικό κέντρο στη Θεσσαλονίκη. Εχετε συναντηθεί με διάφορες προσωπικότητες, όπως ο Ελληνας Πρωθυπουργός, μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου του, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής της Ε.Ε. Μαργαρίτης Σχοινάς, και ο πρέσβης Πάιατ – με τους τελευταίους δύο στη Θεσσαλονίκη. Πώς προχωρά αυτό το έργο; Πώς έχετε δει την Pfizer να αλλάζει τη Θεσσαλονίκη μέχρι τώρα – και αντιστρόφως;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Στην Pfizer, έχουμε θέσει ως προτεραιότητα την κάλυψη των εξελισσόμενων αναγκών της βιομηχανίας υγειονομικής περίθαλψης, αυξάνοντας τις επενδύσεις μας σε τεχνολογία, δεδομένα και ψηφιακές δυνατότητες. Ως αποτέλεσμα, επεκτείνουμε το παγκόσμιο δίκτυο Κέντρων Ψηφιακών Εφαρμογών και Τεχνολογίας. Αυτό περιλαμβάνει την εγκατάστασή μας στη Θεσσαλονίκη. Ο κόμβος μας στη Θεσσαλονίκη θα φιλοξενήσει εξαιρετικά τεχνικές και εξειδικευμένες ψηφιακές δυνατότητες, όπως AI, Advanced Analytics και Agile Software Development – όλα αυτά, τελικά, έχουν τη δυνατότητα να επιταχύνουν τις επιστημονικές μας ανακαλύψεις και να προσφέρουν πιο γρήγορα καινοτομίες στους ασθενείς. Η απόφασή μας να δημιουργήσουμε ένα Κέντρο Ψηφιακών Εφαρμογών και Καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη αντικατοπτρίζει την πεποίθησή μας ότι τόσο η χώρα, όσο και η πόλη, πληρούν αυτές τις απαιτήσεις. Η Θεσσαλονίκη κέρδισε την επένδυση για το κέντρο… αλλά αυτό δεν με εξέπληξε. Ηξερα ότι αυτός ο κόμβος θα ήταν εξαιρετικά επιτυχημένος – ξέρω την ποιότητα των επιστημόνων που παράγουν τα ελληνικά πανεπιστήμια και τη ζεστασιά, με την οποία εργάζονται και θέλουν να μάθουν οι Ελληνες, και ιδίως οι νέοι. Ετσι, δεν ήταν καθόλου έκπληξη που κέρδισαν.

«Ε.Κ.»: Πόσο Ελληνας αισθάνεστε, έχοντας φύγει πολλά χρόνια από την χώρα σας; Ποια είναι τα πιο ανθεκτικά χαρακτηριστικά της καταγωγής σας, ποια τα χρησιμότερα, και ποια αποχωριστήκατε ευκολότερα;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Η καριέρα μου στην Pfizer μου έδωσε την ευκαιρία να δω τον Κόσμο. Στο ταξίδι μου έχω ζήσει σε οκτώ διαφορετικές πόλεις σε πέντε διαφορετικές χώρες πριν η οικογένειά μου εγκατασταθεί στη Νέα Υόρκη, αλλά ανεξάρτητα από το πόσες φορές έχω μετακομίσει, ή το πού μένω, η Ελλάδα θα είναι πάντα το σπίτι μου. Ας μην ξεχνάμε ότι έζησα στην Ελλάδα μέχρι και τη δεκαετία των τριάντα μου, έτσι είχα μια ολόκληρη ζωή στην Ελλάδα. Εχω ακόμα όλους τους Ελληνες φίλους μου και κάθε καλοκαίρι επιστρέφω και μου αρέσει να τους συναντώ όλους. Εχω την τιμή να είμαι Ελληνας και είναι πολύ μεγάλο μέρος αυτού που είμαι. Είναι προνόμιο να ηγούμαι της Pfizer σε μια τόσο σημαντική στιγμή στην Ιστορία της εταιρείας μας – και στην Ιστορία της Παγκόσμιας Υγείας γενικά. Ελπίζω, με έναν μικρό τρόπο, να εμπνεύσει και άλλους να καταλάβουν ότι μπορούν να κινούνται σε διαφορετικά μέρη και να ηγούνται, εξακολουθώντας να είναι αυτοί που είναι.

«Ε.Κ.»: Πιστεύετε ότι η Ελλάδα τα πάει καλά στο χειρισμό του παρόντος κύματος της πανδημίας;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Ο τρόπος με τον οποίο η Ελλάδα αντιμετώπισε την πανδημία και το γεγονός ότι πραγματικά ξεχωρίζει ως μία από τις πιο επιτυχημένες χώρες στην αντιμετώπισή της, είναι κάτι που με κάνει εξαιρετικά υπερήφανο. Αυτή η προσπάθεια έχει συζητηθεί πολύ διεθνώς – κατά τη διάρκεια αυτής της σκοτεινής περιόδου, μου φέρνει μεγάλη χαρά να διαβάζω στον Τύπο για το πόσο καλά έχει πετύχει το Εθνος μου. Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο είναι πως όλοι οι άνθρωποι, η κυβέρνηση, οι επαγγελματίες Υγείας συσπειρώθηκαν προς το μεγαλύτερο όφελος. Τα μέτρα εφαρμόστηκαν εγκαίρως μετά από σύσταση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων επιστημόνων. Οι επαγγελματίες Υγείας στα Νοσοκομεία πολέμησαν στην πρώτη γραμμή της «μάχης» ενάντια στην Covid-19, σώζοντας τις ζωές πολλών ανθρώπων. Επίσης, η πλειονότητα των πολιτών έδειξε υπεύθυνη κοινωνική στάση και συμμορφώθηκε με τα μέτρα από την πρώτη ημέρα.

«Ε.Κ.»: Ο Μάρσαλ Γκόλντσμιθ (Marshall Goldsmith)** λέει ότι το να πετύχεις απαιτεί διαφορετικές δεξιότητες από αυτές που απαιτούνται για να αξιοποιήσεις την επιτυχία σου. Πώς σας βοηθάει η πανδημία να εξελίξετε το διοικητικό σας στυλ, και ποιες πρωτοβουλίες που δεν είχατε σκεφθεί στο παρελθόν θα εφαρμόσετε μετά από αυτήν;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Η καθοδήγηση των προσπαθειών για την ανάπτυξη αυτού του εμβολίου με έχει διδάξει πολλά σημαντικά πράγματα που θα μεταφέρω μαζί μου στο ταξίδι μου. Με δίδαξε ότι είναι δυνατόν να αλλάξω το αδύνατο. Ξεκινήσαμε με έναν θαρραλέο, υπεραισιόδοξο στόχο – να έχουμε εκατομμύρια δόσεις εμβολίου στα χέρια ευάλωτων πληθυσμών πριν από το τέλος του έτους. Αυτό ήταν άνευ προηγουμένου και δεν ήμασταν καν σίγουροι ότι ήταν δυνατό, αλλά να που μόλις 10 μήνες αργότερα βρισκόμαστε σήμερα στο σημείο όπου μόλις λάβαμε την πρώτη μας έγκριση από τους αξιωματούχους του Ηνωμένου Βασιλείου, και τις επόμενες ημέρες οι ασθενείς πρόκειται να λάβουν τις αρχικές δόσεις του εμβολίου. Ο Μάρσαλ Γκόλντσμιθ είπε επίσης ότι «το να θέσετε για τον εαυτό σας έναν σκοπό προσθέτει σαφήνεια σε όλες τις ενέργειες και τις αποφάσεις που ακολουθούν». Στην Pfizer ο σκοπός μας είναι ξεκάθαρος – είμαστε εδώ για να παραδώσουμε πρωτοποριακά φάρμακα που αλλάζουν τη ζωή των ασθενών. Αυτός ο σκοπός ήταν καθοριστικός για την επιτυχία μας.

«Ε.Κ.»: Ποιες είναι οι τρεις ερωτήσεις που κάνετε στον εαυτό σας στο τέλος κάθε ημέρας σχετικά με την απόδοσή σας την μέρα εκείνη; Εχουν αλλάξει πολύ τους τελευταίους μήνες;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Το βασικό ερώτημα που σκέφτομαι πάντα είναι «τι έχουμε κάνει σήμερα για τους ασθενείς;». Τώρα περισσότερο από ποτέ, οι άνθρωποι βασίζονται σε εμάς για να προσφέρουμε αυτές τις ιατρικές ανακαλύψεις. Αυτή η ερώτηση ήταν σημαντική για μένα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ο κόσμος χρειαζόταν λύσεις και σκέφτηκα… αν όχι εμείς, τότε ποιος;

«Ε.Κ.»: Εκτός της εξέχουσας θέσης σας στον επιχειρηματικό και τον επιστημονικό κόσμο, η ανάπτυξη αυτού του εμβολίου σας καθιστά ιστορική προσωπικότητα υπό ευρύτερη έννοια. Πώς νιώθετε μπαίνοντας στα βιβλία Ιστορίας με αυτόν τον τρόπο;

Αλβέρτος Μπουρλάς: Αυτά που έχουμε επιτύχει τους τελευταίους μήνες είναι μνημειώδη έναντι των προσωπικών μου διαστάσεων. Επιτρέψτε μου να είμαι σαφής ότι αυτή είναι μια συνεργατική προσπάθεια που κατέστη δυνατή από την Pfizer και από τη BioNTech, εξίσου, καθώς και από τους πολλούς επιστήμονες και επαγγελματίες Υγείας σε όλο τον Κόσμο που δούλεψαν μαζί μας. Είναι σημαντικό επίσης να ευχαριστήσουμε τους συμμετέχοντες στην κλινική μελέτη, οι οποίοι έκαναν εφικτό όλο το εγχείρημα. Θα θυμάμαι πάντα τη στιγμή που λάβαμε την πρώτα μας πορίσματα αποτελεσματικότητας – ήταν η πιο απίστευτη μέρα και είναι σίγουρα μια ιστορική μέρα για την επιστήμη.

* O COVAX θεσπίσθηκε τον Απρίλιο του 2020 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και συνεργάζεται με κυβερνήσεις, Παγκόσμιους Οργανισμούς Υγείας, κατασκευαστές, επιστήμονες, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών με στόχο την παγκόσμια διανομή εμβολίων. Υποστηρίζει την έρευνα, την ανάπτυξη και την κατασκευή ενός ευρέος φάσματος υποψήφιων εμβολίων εναντίον της Covid-19 και διαπραγματεύεται την τιμολόγησή τους. Η Εγκατάσταση COVAX, είναι ένας παγκόσμιος μηχανισμός επιμερισμού επισφαλειών για την συγκέντρωση προμηθειών και για την δίκαιη διανομή εμβολίων εναντίον της Covid-19. Ο COVAX διευθύνεται από την Gavi, τον Συνασπισμό για Καινοτομίες Επιδημικής Προετοιμασίας (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations-CEPI) και τον ΠΟΥ. Η Gavi-Global Vaccine Alliance είναι μια παγκόσμια σύμπραξη δημοσίων και ιδιωτικών φορέων, η οποία στοχεύει στην αύξηση της πρόσβασης των φτωχών χωρών στα εμβόλια και τον εμβολιασμό. Το CEPI θεσπίσθηκε στο Νταβός το 2017 ως παγκόσμια σύμπραξη δημοσίων, ιδιωτικών, φιλανθρωπικών οργανώσεων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, με στόχο την επιτάχυνση της ανάπτυξης εμβολίων κατά των αναδυόμενων μολυσματικών ασθενειών και τη δίκαιη πρόσβαση σε αυτά τα εμβόλια κατά τη διάρκεια έξαρσης κρουσμάτων.

** Αναφερόμενος συχνά από τον Αλβέρτο Μπουρλά, ο Μάρσαλ Γκόλντσμιθ είναι «προπονητής» διοικητικών στελεχών και συγγραφέας, ο οποίος έχει συνεργαστεί με κορυφαίους CEOs πολλών κλάδων. Ανάμεσα σε πολλά άλλα πράγματα, ο Goldsmith προτείνει στους ανθρώπους να διατηρούν μια λίστα με τις ερωτήσεις που κάνουν για να αξιολογήσουν την δράση τους την κάθε μέρα.