ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο Δρ Δημήτρης Βάββας, καθηγητής Οφθαλμολογίας του κορυφαίου Πανεπιστημίου Harvard της Βοστώνης, είναι κι ο ίδιος κορυφαίος ως επιστήμονας αλλά το σπουδαιότερο ως άνθρωπος ένθεος και με ήθος.

Είναι επικεφαλής του Τμήματος Αμφιβληστροειδούς στο MassEye and Ear/ Harvard Medical School. Το βιογραφικό αποτελείται από δεκάδες σελίδες και επιστημονικά επιτεύγματα. Διδάσκει περιοδικώς και στα πανεπιστήμια της Ελλάδος, ενώ συμμετέχει σε συνέδρια και κάνει διαλέξεις σε πλείστες χώρες της υφηλίου.

Ο «Εθνικός Κήρυκας» είχε με τον Δρα Δημήτρη Βάββα την ακόλουθη συνέντευξη:

«Εθνικός Κήρυκας»: Ας ξεκινήσουμε με την καταγωγή σας, τα πρώτα χρόνια της ζωής και μαθητείας σας.

Δρ Βάββας: Ο πατέρας μου είναι από το Σούλι (Ηπειρος/Ιωάννινα) και η μητέρα μου από το Νεοχώρι Χίου. Γεννήθηκα στην Αθήνα (Μοσχάτο) και μεγάλωσα στον Αγ. Ιωάννη Ρέντη στον Πειραιά. Πήγα στο Δημόσιο σχολείο, Πρώτο Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Για Πανεπιστήμιο πέρασα τον Ατλαντικό και πήρα το πρώτο πτυχίο με First Class Honors στις Νευροεπιστήμες από το Πανεπιστήμιο McGill University Μόντρεαλ Καναδά και το διπλό πτυχίο Ιατρικής και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης (Boston University). Την Οφθαλμολογία και τη χειρουργική αμφιβληστροειδούς από το Mass Eye and Ear/ Harvard Medical School. Εκτοτε είμαι πανεπιστημιακός ιατρός έχοντας φτάσει στη βαθμίδα του τακτικού καθηγητή με μονιμότητα (full professor with tenure and endowment at Harvard Medical School) και διευθυντής του τμήματος του αμφιβληστροειδούς στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Mass General Brigham/ Mass Eye and Ear.

«Ε.Κ.»: Τι σας προσέλκυσε στην Ιατρική και συγκεκριμένα στην Οφθαλμολογία;

Δρ Βάββας: Μία συνομιλία με τον πατέρα μου όταν ήμουν στη δευτέρα Λυκείου. Μου εξήγησε ότι στην κοινωνία τρία «επαγγέλματα» δεν είναι επαγγέλματα αλλά λειτουργήματα: του ιερέα, του δασκάλου και του ιατρού.

Μου είπε ότι μέσω της Ιατρικής μπορώ να προσφέρω στον συνάνθρωπο και στην επιστήμη και εφόσον έχω τις δυνατότητες να το σκεφτώ καλά και εάν μου αρέσει να το ακολουθήσω αυτό το μονοπάτι. Αυτή η εξήγηση του πατέρα μου είχε πολύ νόημα και είπα ακούγεται καλό και σωστό, αυτό να κάνω.

Κατά τη διάρκεια της Ιατρικής σχολής, μου άρεσαν όλες οι ειδικότητες. Αλλά λόγω του γεγονότος ότι ο πατέρας μου είχε συγγενή καταρράκτη ήθελα να δω και την Οφθαλμολογία. Μετά το rotation στο Mass Eye and Ear εντυπωσιάστηκα με το τι μπορεί να κάνει ο ιατρός σε αυτόν τον τομέα στον άνθρωπο, την υψηλή τεχνολογία που έχει, τη λεπτεπίλεπτη χειρουργική, το άμεσο αποτέλεσμα αλλά και το πόσα πολλά ακόμα δεν ξέρουμε και έτσι ερωτεύτηκα αυτόν τον τομέα. Είχα την ευλογία να χειρουργήσω τον πατέρα μου το 2005 και ευχαριστώ τον Θεό κάθε ημέρα για την καθοδήγηση που πήρα και παίρνω από αυτόν καθημερινώς.

«Ε.Κ.»: Ποιες είναι μερικές από τις πλέον κοινές ασθένειες των οφθαλμών;

Δρ Βάββας: Ξηροφθαλμία, Καταρράκτης, Γλαύκωμα, Εκφύλιση ωχράς κηλίδας, διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.

«Ε.Κ.»: Ποια προστατευτικά και προληπτικά μέτρα θα συστήνατε για την υγεία των οφθαλμών;

Δρ Βάββας: Την πραγματικά καλή και υγιεινή ζωή και διατροφή. Την προληπτική εξέταση.

«Ε.Κ.»: Σας παρακαλούμε, ει δυνατόν, να μας εξηγήσετε με απλές διατυπώσεις προς κατανόηση από όλους, πώς λειτουργεί ένα ανθρώπινο μάτι;

Δρ Βάββας: Το ανθρώπινο μάτι εστιάζει μέσω του κερατοειδούς κατά 2/3 και του φακού κατά το υπόλοιπο 1/3 το φως στο πίσω μέρος του ματιού, που υπάρχει ένα ειδικό μέρος του εγκεφάλου, ναι ο εγκέφαλος εκτείνεται μπροστά μέχρι το μάτι, που λέγεται αμφιβληστροειδής χιτώνας. Αυτός ο χιτώνας, έχει διάφορα στρώματα. Το πρώτο στρώμα των 120 εκατομμυρίων φωτοϋποδοχέων, «πιάνει» το φως όπως το φιλμ μιας κάμερας (120 million pixels). Μετά αυτό το σήμα επεξεργάζεται από τα άλλα στρώματα του αμφιβληστροειδούς χιτώνος, και επεξεργασμένο στέλνεται μέσω του οπτικού νεύρου σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου και ιδιαιτέρως στον ινιακό λοβό (το πιο πίσω μέρος του εγκεφάλου) πριν πάει στα ανώτερα συνειδησιακά κέντρα του εγκεφάλου.

Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας μαζί με το οπτικό νεύρο είναι το πιο σημαντικό μέρος του ματιού και είναι σαν ένας πολύ πολύπλοκος επεξεργαστής/υπολογιστής με εκατοντάδες εκατομμύρια νευρώνες και πολύπλοκο κύκλωμα επεξεργασίας. Δεν αντικαθίσταται και δεν αναγεννιέται όπως και ο υπόλοιπος εγκέφαλος.

«Ε.Κ.»: Πόσο επηρεάζουν την όραση και τα μάτια εν γένει εξωτερικές συνθήκες, όπως ο ήλιος, τα δυνατά φώτα, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι τηλεοράσεις και πώς μπορεί να προστατευθεί κάποιος;

Δρ Βάββας: Η έκθεση σε πολύ δυνατό φως δεν συνιστάται και μπορεί να οδηγήσει από απλές ενοχλήσεις σε σημαντικά προβλήματα εάν η ένταση και ο χρονισμός είναι πολύς. Φυσικά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν εκτίθενται σε τόσο δυνατό φως (π.χ. να κοιτάνε κατάματα τον ήλιο για λεπτά) που προκαλεί οξεία προβλήματα, αλλά συνήθως ο περισσότερος κόσμος εκτίθεται σε επίπεδα φωτός που ναι μεν δεν προκαλούν οξεία βλάβη, αλλά λόγω χρόνιας έκθεσης σιγά – σιγά οδηγούν σε αργές παρενέργειες. Η πιο συνήθης παρενέργεια που έχουμε δει στον σύγχρονο τρόπο ζωής είναι η έκθεση σε φως και μάλιστα πλούσιο σε μπλε χρώμα τις βραδινές ώρες (λόγω υπολογιστών κ.λπ.) που επηρεάζει τον Κιρκάδιο ρυθμό και έτσι στη συνέχεια επηρεάζει αρνητικά τον ύπνο μας. Επίσης, η έντονη προσήλωση σε οθόνες για παιχνίδια κ.λπ. επηρεάζει και τη συχνότητα βλεφαρισμού που εντείνει την ξηροφθαλμία. Επειδή τα περισσότερα άτομα που το κάνουν αυτό είναι νέα, έχουν αρκετά εφεδρικά αποθέματα αλλά σιγά σιγά κάθε μικρό πρόβλημα που δημιουργούμε αθροίζεται σε βάθος χρόνου.

«Ε.Κ.»: Για ποιες παθήσεις δεν απαιτείται πλέον σήμερα η συμβατική οδός της εγχείρησης, αλλά γίνονται με σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα και μεθόδους;

Δρ Βάββας: Ολα τα χειρουργεία χρειάζεται να γίνουν με χειρουργό και με τα χέρια, απλά όλα υποβοηθούνται από υψηλής τεχνολογίας μηχανήματα και από ηλεκτρονικούς υπολογιστές τα οποία έχουν εξελιχθεί πολύ και εξελίσσονται συνεχώς καθιστώντας τα χειρουργεία όλο και πιο ασφαλή, όλο και πιο ανώδυνα και γρήγορα στην αποκατάσταση. Κάποια χειρουργεία όπως το LASIK είναι πιο αυτοματοποιημένα, αλλά ακόμα και αυτό χρειάζεται να ξεκινήσει χειροκίνητα.

Γενικώς όλα τα χειρουργεία είναι ένα κράμα χειρουργού και τεχνολογίας και όλα έχουν εξελιχθεί προς το καλύτερο.

«Ε.Κ.»: Πώς αισθάνεστε κάθε φορά που αποκαθιστάτε την υγεία των οφθαλμών σε κάποιον ασθενή σας;

Δρ Βάββας: Θείο δώρο! Εμείς απλά βάζουμε τα χέρια.