ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. Με την είδηση για την έγκριση της αποκατάστασης του εμβληματικού Ελληνορθόδοξου Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου να έχει προκαλέσει την έντονη ικανοποίηση της τοπικής -και όχι μόνο- κοινωνίας, ο «Ε.Κ.» μίλησε με τον κ. Λάκη Βίγκα, συντονιστή της εν λόγω πρωτοβουλίας. Η ιστορία του εμβληματικού κτιρίου, η πορεία των εργασιών για την αποκατάσταση και οι εφεξής στόχοι βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνομιλίας μας.

«Είναι ένα κτίριο εμβληματικό σχεδιασμένο από έναν σπουδαίο αρχιτέκτονα Γάλλο, τον Αλεξάντρ Βαλορί (Alexandre Vallaury). Αρχικά οι Γάλλοι το έχτισαν για να γίνει ξενοδοχείο, όμως ο σουλτάνος εκείνης της εποχής, o Αμπντούλ Χαμίτ Β’ δεν έδωσε τη σχετική άδεια και ο ιδιοκτήτης αποφάσισε να το πουλήσει. Το αγόρασε η κα Ελένη Ζαρίφη η χήρα του μεγάλου τραπεζίτη Ζαρίφη και το χάρισε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να φιλοξενήσει τα άπορα και κυρίως τα ορφανά παιδιά επί της Πατριαρχείας του Ιωακείμ του Γ’», εξιστόρησε στον «Ε.Κ.» ο κ. Βίγκας.

«Το 1903 έγιναν τα εγκαίνια από τον Πατριάρχη και το κτίριο άρχισε να λειτουργεί ως Ορφανοτροφείο, ενώ παράλληλα φιλοξενούσε και Δημοτικό σχολείο. Μετά υπήρχαν άλλες πολιτικές δυσκολίες της εποχής. Ηταν ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, μπήκαν μετανάστες από τη Ρωσία, μετανάστες από τη Μικρά Ασία και κατά διαστήματα έμπαιναν και έβγαιναν άνθρωποι εκεί, αλλά στο τέλος πάλι κατέληξε να λειτουργήσει ως ένα ορφανοτροφείο για την ομογένεια μέχρι το 1964 στεγάζοντας περίπου 6000 παιδιά». Το 1964, λόγω κινδύνου πυρκαγιάς και έλλειψης ασφάλειας για τα παιδιά, καθώς και προβλημάτων σχετικά με τη συντήρηση του κτιρίου, το κράτος το εκκένωσε.

«Υπήρξαν θέματα δικαιοσύνης μέχρι το 2010 οπότε και ξεκαθάρισε το τοπίο και πήρε το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον τίτλο ιδιοκτησίας», είπε ο κ. Βίγκας, τονίζοντας ιδιαιτέρως τη μακρά και εν εξελίξει διαδικασία για την αποκατάσταση του ιστορικού κτιρίου.

«Μετά από μερικά χρόνια ξεκινήσαμε να δούμε αν μπορούμε σιγά σιγά να αναπτύξουμε αυτή την ιδέα διότι είναι μία διαδικασία που είναι και επίπονη και χρονοβόρα. Και προχωράμε. Είμαστε σε μία φάση στην οποία είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι γιατί πήραμε την άδεια για την αποκατάσταση του σχολείου (όχι του κεντρικού κτιρίου). Το σχολείο είναι ένα κτίριο πλάι στο κεντρικό το οποίο είχε σχεδιαστεί για να γίνει το διοικητικό κτίριο του ξενοδοχείου. Εγινε το σχολείο των παιδιών που στεγαζόντουσαν στο ορφανοτροφείο. Λειτούργησε μέχρι το 1964 ως ένα σχολείο Δημοτικό. Εμείς σήμερα έχουμε κάνει όλα τα σχέδια και είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι διότι θα μας δοθεί η ευκαιρία να κάνουμε έναν διαγωνισμό και να προχωρήσουμε με την αποκατάσταση πρώτα του κτιρίου αυτού το οποίο είναι περίπου 1000 τ.μ.. Θα μας δοθεί η ευκαιρία να δημιουργήσουμε εκεί ένα σημείο αναφοράς, ένα κύτταρο ζωντανό», εξήγησε.

Ο κ. Βίγκας στη συνέχεια της κουβέντας μας αναφέρθηκε βεβαίως και στο κυρίως κτίριο και τα εφεξής σχετικά πλάνα. «Οσο για το μεγάλο κτίριο, ήδη προχωράμε και έχουμε προχωρήσει αρκετά και σύντομα φαντάζομαι θα έχουμε και εκεί τα τελικά αποτελέσματα. Πρώτα τελείωσαν η ψηφιακή και η γραφική αποτύπωση και είμαστε στο δεύτερο στάδιο το οποίο ήδη εμείς έχουμε συμπληρώσει. Θα καταθέσουμε τα σχέδια και τις προτάσεις μας για την άμεση υποστήλωση κάποιων σημείων που σώζονται και θέλουμε να διαφυλάξουμε στο ορφανοτροφείο. Υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα που ορθολογικά προσπαθούμε να το συντονίσουμε, να το προχωρήσουμε, να το αναπτύξουμε» είπε ο ίδιος στον «Ε.Κ.».

Υπενθυμίζεται παρενθετικά στο σημείο αυτό ότι το 2018, η Europa Nostra, μια πανευρωπαϊκή ομοσπονδία για την πολιτιστική κληρονομιά, τοποθέτησε το ιστορικό αυτό ξύλινο οικοδόμημα στον κατάλογο των επτά πιο απειλούμενων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη.

«Και βέβαια υφίσταται ένα συμβούλιο επιστημόνων που απαρτίζεται και από καθηγητές της Τουρκίας ενώ έχουμε και τη συνεργασία του Μετσοβίου Πολυτεχνείου» πρόσθεσε ο συντονιστής της αποκατάστασης του εμβληματικού ορφανοτροφείου αναφερόμενος στο πρακτικό κομμάτι των σχετικών διεργασιών. Είπε ακόμη, ότι «υπάρχουν πολλοί εθελοντές στην Τουρκία, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον στην κοινή γνώμη, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και ευαισθησία και στην τοπική κοινωνία και είμαστε ιδιαίτερα ευχαριστημένοι που υπεράνω των πολιτικών αντιλήψεων για την ώρα προχωράμε δίχως το έργο να επηρεάζεται από τις πολιτικές, είτε τις διακρατικές είτε στο εσωτερικό της Τουρκίας. Υπάρχει ένα ‘consensus’. Υπάρχει μία αποδοχή κοινωνική και πολιτική ώστε να αποκατασταθεί αυτό το εμβληματικό κτίριο που δεσπόζει εκεί πάνω, στο λόφο της Πριγκήπου, αλλά και που είναι ένα μεγάλο μνημείο το οποίο μεταλαμπαδεύει την πολυπολιτισμικότητα της Κωνσταντινούπολης εκείνης της εποχής, την αρχιτεκτονική ευαισθησία της εποχής και δείχνει βέβαια και την ιστορία και τον πολιτισμό τη ρωμαίικης κοινότητας» κατέληξε ο κ. Βίγκας.