Ο Daniil Trifonov επανήλθε στη Νέα Υόρκη την εβδομάδα που μας πέρασε με τον σπουδαίο δάσκαλό του Sergei Babayan ενώ το καθιερωμένο πια προσωπικό του ρεσιτάλ στο Carnegie Hall (Κάρνεγκι Χολ) είναι προγραμματισμένο για τις 7 Δεκεμβρίου.

Αν και μόλις τριάντα ετών ο νεαρός πιανίστας έχει ήδη πίσω του πάνω από μία δεκαετία εμφανίσεων στις σημαντικότερες αίθουσες των μουσικών μητροπόλεων της υφηλίου, από τη στιγμή που κέρδισε τον διεθνή διαγωνισμό Τσαϊκόφσκι το 2011. Ηδη από τότε, με δεδομένο ότι ο διευθυντής του Carnegie Hall ήταν παρών στο διαγωνισμό, ο Trifonov «εξασφάλισε» την παρουσία του στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της Νέας Υόρκης. Πρόσφατα σε μια διαδικτυακή παραγωγή του Carnegie Hall, ο συνήθως αρκετά μετρημένος στα λόγια του, σπουδαίος πιανίστας, Emanuel Ax, σε μια διθυραμβική εισαγωγή του νεαρού καλλιτέχνη τον παρουσίασε ως κληρονόμο της μεγάλης ρωσικής παράδοσης, αναφέροντας τις δικές του εμπειρίες από τους Sviatoslav Richter και Emil Gilels.

Πρώτες εντυπώσεις

Από τις πρώτες κιόλας νότες της «Ραψωδίας σε ένα θέμα του Παγκανίνι» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ σε μια σύμπραξή του το 2015 με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης, με την οποία είχε κάνει το ντεμπούτο του ήδη από το 2012, η παρουσία του ήταν επιβλητική. Με μια χαρακτηριστική κινησιολογία ο πολύ αδύνατος νεαρός είχε τον τρόπο να κυριαρχεί στην αίθουσα. Η τεχνική του και οι ταχύτητες που επιτυγχάνει είναι σχεδόν απίστευτες, ήταν σαν να παρακολουθούσε κανείς «σκηνές από το μέλλον του πιάνου». Παρά όμως τις «ιλιγγιώδεις» ταχύτητες και την τάση του να τονίζει τη βιρτουοζική διάσταση, η ερμηνευτική του ματιά κάθε άλλο παρά επιφανειακή είναι. Η συγκεκριμένη συναυλία συνεχίστηκε με μια αξιομνημόνευτη ερμηνεία στο Δεύτερο Κοντσέρτο επίσης του Ραχμάνινοφ.

Το …«Πέμπτο» του Ραχμάνινοφ

Το Νοέμβριο του 2017, με υψηλούς προσκεκλημένους την Ορχήστρα Mariinsky της Αγίας Πετρούπολης υπό τη διεύθυνση του  Valery Gergiev, o Trifonov παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη και ως συνθέτης, αφού ερμήνευσε το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα που έχει γράψει ο ίδιος. Εχοντας προφανώς υπ’ όψιν του τις δεξιοτεχνικές ικανότητές του το έργο αυτό θα έλεγε κανείς ότι είχε επηρεαστεί από τους συνθέτες του τέλους του 19ου αιώνα, έντονα λυρικό και, θα λέγαμε ρομαντικά, με εκτεταμένα μέρη που αναδεικνύουν τις σολιστικές αρετές του πιανίστα. Αυτό προσπάθησε να «εκφράσει» και ένα αστειάκι που διαχύθηκε αρχικά στην αίθουσα στο διάλειμμα της συναυλίας και αργότερα βρήκε το δρόμο του προς το Νεοϋορκέζικο ειδικό τύπο: «Αυτό ήταν το …Πέμπτο του Ραχμάνινοφ..!».

«Σκοτεινές» επιλογές – Ονειρική Συναυλία

Σε μια ακόμα ασυνήθιστη για τη μέχρι τώρα πορεία του καλλιτέχνη συναυλία, ο Trifonov συνόδευσε στο πιάνο τον πολύ εκφραστικό Γερμανό βαρύτονο Matthias Goerne, με τους δύο καλλιτέχνες σε αγαστή συνεργασία και, κυρίως, ερμηνευτική «συμφωνία χαρακτήρων», η οποία μάλλον ενέπνευσε και την επιλογή των έργων, να καθηλώνουν, σε έργα μεταξύ άλλων Berg, Brahms και Schumann, με κορυφαίες ίσως στιγμές μιας πραγματικά μοναδικής βραδιάς την απόδοση της «σκοτεινής» ατμόσφαιρας των «Τριών ποιημάτων του Michelangelo» του Hugo Wolf και των αντίστοιχων, «αναγεννησιακών» και «σκοτεινών», τριών επιλογών «Dante», «Death», «Night» από τη «Σουίτα (145) πάνω σε ποιήματα του Michelangelo» του Σοστακόβιτς.

Sergei Babayan

Το Φεβρουάριο του 2016 ο Valerie Gergiev σε μια επίδειξη εργασιομανίας, θέλησε να παρουσιάσει με την ορχήστρα Mariinsky της Αγίας Πετρούπολης στη Μουσική Ακαδημία του Μπρούκλιν (BAM) έναν τρίωρο μαραθώνιο με όλα τα Κοντσέρτα για Πιάνο του Σεργκέι Προκόφιεφ. Σε εκείνη τη συναυλία είχε συμμετάσχει και ο αρμενικής καταγωγής πιανίστας, δίπλα στον οποίο μαθήτευσε ο Trifonov, Sergei Babayan.  Στα πλαίσια της ιδιότητας του προσκεκλημένου «Perspective Artist», ο μαθητής και ο δάσκαλος συναντήθηκαν ξανά, αυτή τη φορά για να παίξουν μαζί στη σκηνή του Carnegie Hall σε μια πιανιστική πανδαισία.

Chopin Evocations

Στο ίδιο πλαίσιο τον Απρίλη του 2018 ο Trifonov συνέπραξε με τον καταξιωμένο Λετονό βιολονίστα Gibon Kremer και την ορχήστρα δωματίου Kremerata Baltica, σε δύο προγράμματα αφιερωμένα εξ ολοκλήρου στο έργο του Frederic Chopin.  Στη μουσική του ίδιου του Chopin αλλά και σε άλλους εμπνευσμένους από αυτόν συνθέτες, (ο Trifonov έχει ηχογραφήσει ένα διπλό άλμπουμ με αυτά τα έργα, με τον τίτλο «Chopin Evocations») ήταν αφιερωμένο και το σολιστικό ρεσιτάλ του Trifonov στην αρχή εκείνης της σαιζόν.

Απλώς… Ρεσιτάλ

Η πρόσκληση για ένα προσωπικό ρεσιτάλ στο Carnegie Hall αποτελεί πάντα μια ιδιαίτερη τιμή και ορόσημο στην καριέρα κάθε πιανίστα. Ο Daniil Trifonov εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον κορυφαίο θεσμό σε ηλικία μόλις 22 ετών, στις 5 Φεβρουαρίου του 2013 (η ζωντανή ηχογράφηση της συναυλίας αυτής είναι διαθέσιμη σε CD). Από τότε και κάθε χρόνο το κοινό κατακλύζει το Stern Auditorium. Η πιανιστική δεινότητα και η απαράμιλλη τεχνική του, δείχνει να είναι απόρροια μιας αδήριτης ανάγκης,  που με σχεδόν μεταφυσικό, διονυσιακό τρόπο οδηγεί σε αυτή την εκρηκτική, ολοκληρωτική προσέγγιση.

Και αν τα προηγούμενα έργα ήταν σχετικά άγνωστα, στο τέλος αυτού του ρεσιτάλ, στη Δεύτερη Σονάτα του Chopin ο Trifonov κατάφερε να ξεπεράσει κάθε προσδοκία και επιβάλει την προσωπική του προσέγγιση στο κατάμεστο Carnegie Hall. Μετά το εκρηκτικό ξεκίνημα στο πρώτο μέρος της σονάτας, σε ένα εξαιρετικά, για το ίδιο αλλά και γενικά για το έργο, αργό τέμπο, το βάθος, η μυσταγωγία του Marche funèbre καθήλωσε την κατάμεστη αίθουσα σε μία πραγματικά σπάνια στιγμή!