ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αποσύρθηκε από την κούρσα για τον Λευκό Οίκο το 2024 την Κυριακή, τερματίζοντας την υποψηφιότητά του για επανεκλογή μετά από ένα καταστροφικό ντιμπέιτ με τον Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο δημιούργησε αμφιβολίες για την καταλληλότητά του για το αξίωμα μόλις τέσσερις μήνες πριν από τις εκλογές.

Η απόφαση αυτή έρχεται μετά από κλιμακούμενες πιέσεις από τους Δημοκρατικούς συμμάχους του Μπάιντεν να αποχωρήσει μετά το ντιμπέιτ της 27ης Ιουνίου, στο οποίο ο 81χρονος πρόεδρος έμεινε πίσω, έδωσε συχνά ανούσιες απαντήσεις και απέτυχε να αναδείξει τα πολλά ψέματα του πρώην προέδρου.

Ο Μπάιντεν σκοπεύει να υπηρετήσει το υπόλοιπο της θητείας του, η οποία λήγει το μεσημέρι της 20ής Ιανουαρίου 2025.

«Ήταν η μεγαλύτερη τιμή της ζωής μου να υπηρετήσω ως πρόεδρός σας. Και ενώ ήταν πρόθεσή μου να διεκδικήσω την επανεκλογή μου, πιστεύω ότι είναι προς το συμφέρον του κόμματός μου και της χώρας να παραιτηθώ και να επικεντρωθώ αποκλειστικά στην εκπλήρωση των καθηκόντων μου ως Πρόεδρος για το υπόλοιπο της θητείας μου», έγραψε ο Μπάιντεν σε επιστολή που αναρτήθηκε στον λογαριασμό του στο Χ.

Δεν έδειξε αμέσως την υποστήριξή του στην αντιπρόεδρο Καμάλα Χάρις, το άμεσο φαβορί του κόμματος για το χρίσμα στο συνέδριο του Αυγούστου στο Σικάγο. Ωστόσο, το έπραξε σχεδόν 30 λεπτά αργότερα, με νέα ανάρτησή του στο Χ.

«Σήμερα θέλω να προσφέρω την πλήρη υποστήριξή μου στην Κάμαλα για να είναι η υποψήφια του κόμματός μας φέτος», ανέφερε. “Δημοκρατικοί – είναι καιρός να ενωθούμε και να νικήσουμε τον Τραμπ”, πρόσθεσε.

Η απόφαση του Μπάιντεν ήρθε καθώς έχει απομονωθεί στο σπίτι του στην παραλία του Ντέλαγουερ μετά τη διάγνωση της νόσου COVID-19 την περασμένη εβδομάδα, με έναν συρρικνωμένο κύκλο στενών έμπιστων και μελών της οικογένειάς του. Ο Μπάιντεν δήλωσε ότι θα απευθυνθεί στο έθνος αργότερα αυτή την εβδομάδα για να δώσει «λεπτομέρειες» σχετικά με την απόφασή του.

Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε τη γνησιότητα της επιστολής.

Η ανακοίνωση αποτελεί το τελευταίο «ταρακούνημα» σε μια εκστρατεία για τον Λευκό Οίκο που και τα δύο πολιτικά κόμματα θεωρούν ως την πιο σημαντική εκλογική αναμέτρηση των τελευταίων γενεών, ενώ έρχεται μόλις λίγες ημέρες μετά την απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ σε συγκέντρωση στην Πενσιλβάνια.

Ο πιθανός υποψήφιος πρόεδρος ενός κόμματος δεν έχει αποχωρήσει ποτέ από την κούρσα τόσο κοντά στις εκλογές. Ο πλησιέστερος παραλληλισμός θα μπορούσε να είναι ο πρόεδρος Λίντον Τζόνσον, ο οποίος, πολιορκημένος από τον πόλεμο του Βιετνάμ, ανακοίνωσε τον Μάρτιο του 1968 ότι δεν θα διεκδικήσει άλλη θητεία.

Τώρα, οι Δημοκρατικοί πρέπει επειγόντως να προσπαθήσουν να φέρουν συνοχή στη διαδικασία ανάδειξης υποψηφίου μέσα σε λίγες εβδομάδες και να πείσουν τους ψηφοφόρους σε εκπληκτικά σύντομο χρονικό διάστημα ότι ο υποψήφιός τους είναι ικανός να χειριστεί σωστά τη δουλειά και να νικήσει τον Τραμπ. Και από την πλευρά του, ο Τραμπ πρέπει να στρέψει την προσοχή του σε έναν νέο αντίπαλο, αφού επί χρόνια έστρεφε την προσοχή του στον Μπάιντεν.

Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί ένα γρήγορο και εντυπωσιακό τέλος στα 52 χρόνια του Μπάιντεν στην εκλογική πολιτική, καθώς δωρητές, νομοθέτες, ακόμη και βοηθοί του εξέφραζαν τις αμφιβολίες τους ότι θα μπορούσε να πείσει τους ψηφοφόρους ότι θα μπορούσε εύλογα να χειριστεί τη θέση για άλλα τέσσερα χρόνια.

Ο Μπάιντεν κέρδισε τη συντριπτική πλειονότητα των αντιπροσώπων και κάθε διαγωνισμό υποψηφιότητας εκτός από έναν, γεγονός που θα καθιστούσε την υποψηφιότητά του τυπική. Τώρα που αποσύρθηκε, οι αντιπρόσωποι αυτοί θα είναι ελεύθεροι να υποστηρίξουν άλλον υποψήφιο.

Η Χάρις, 59 ετών, φάνηκε να είναι ο φυσικός διάδοχος, σε μεγάλο βαθμό επειδή είναι η μόνη υποψήφια που μπορεί να αξιοποιήσει άμεσα το ταμείο της εκστρατείας του Μπάιντεν, σύμφωνα με τους ομοσπονδιακούς κανόνες χρηματοδότησης της εκστρατείας.

Η υποστήριξη του Μπάιντεν βοηθά να ανοίξει ο δρόμος για τη Χάρις, αλλά η ομαλή μετάβαση δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη.

Το Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί από τις 19 έως τις 22 Αυγούστου στο Σικάγο, αλλά το κόμμα είχε ανακοινώσει ότι θα πραγματοποιήσει εικονική ονομαστική ψηφοφορία για την επίσημη ανάδειξη του Μπάιντεν πριν από την έναρξη των προσωπικών διαδικασιών.

Πλέον, μένει να φανεί αν άλλοι υποψήφιοι θα αμφισβητήσουν τη Χάρις για το χρίσμα ή πώς το κόμμα μπορεί να χρειαστεί να προσαρμόσει εκ νέου τους κανόνες του για να εξομαλύνει την υποψηφιότητα της Χάρις.

Το 2020, ο Μπάιντεν παρουσιάστηκε ως μια μεταβατική προσωπικότητα που ήθελε να αποτελέσει γέφυρα προς μια νέα γενιά ηγετών. Αλλά μόλις εξασφάλισε τη θέση για την οποία αγωνίστηκε επί δεκαετίες, δεν ήθελε να την αποχωριστεί.

Ο Μπάιντεν ρωτήθηκε κάποτε αν κάποιος άλλος Δημοκρατικός θα μπορούσε να νικήσει τον Τραμπ.

«Πιθανώς 50 από αυτούς», απάντησε ο Μπάιντεν. «Όχι, δεν είμαι ο μόνος που μπορεί να τον νικήσει, αλλά θα τον νικήσω».

Ο Μπάιντεν είναι ήδη ο γηραιότερος πρόεδρος της χώρας και είχε επιμείνει επανειλημμένα ότι ήταν έτοιμος για την πρόκληση μιας ακόμη προεκλογικής εκστρατείας και μιας ακόμη θητείας, λέγοντας στους ψηφοφόρους ότι το μόνο που έπρεπε να κάνουν ήταν «να με παρακολουθούν».

Και τον παρακολούθησαν. Η κακή του απόδοση στο ντιμπέιτ προκάλεσε έναν καταιγισμό ανησυχιών από τους Δημοκρατικούς και τους δωρητές που είπαν δημοσίως αυτό που κάποιοι έλεγαν ιδιωτικά εδώ και μήνες, ότι δεν πιστεύουν ότι ήταν ικανός να αναλάβει τη δουλειά για τέσσερα ακόμη χρόνια.

Οι ανησυχίες σχετικά με την ηλικία του Μπάιντεν τον κυνηγούσαν από τότε που ανακοίνωσε ότι θα έθετε υποψηφιότητα για επανεκλογή, αν και ο Τραμπ είναι μόλις τρία χρόνια νεότερος, στα 78 του. Οι περισσότεροι Αμερικανοί θεωρούν ότι ο πρόεδρος είναι πολύ μεγάλος για μια δεύτερη θητεία, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Αυγούστου 2023 από το Κέντρο Έρευνας Δημοσίων Υποθέσεων Associated Press-NORC. Η πλειοψηφία αμφιβάλλει επίσης για την πνευματική του ικανότητα να είναι πρόεδρος, αν και αυτό αποτελεί και αδυναμία του Τραμπ εξίσου.

Ο Μπάιντεν σημείωνε συχνά ότι δεν είναι πια τόσο νέος όσο ήταν, ότι δεν περπατάει τόσο εύκολα και δεν μιλάει τόσο άνετα, αλλά ότι διαθέτει σοφία και εμπειρία δεκαετιών, που αξίζουν πολλά.

«Σας δίνω τον λόγο μου ως Μπάιντεν. Δεν θα έβαζα ξανά υποψηφιότητα αν δεν πίστευα με όλη μου την καρδιά και την ψυχή ότι μπορώ να κάνω αυτή τη δουλειά», είπε στους υποστηρικτές του σε μια συγκέντρωση στη Βόρεια Καρολίνα μια ημέρα μετά το ντιμπέιτ. «Επειδή, ειλικρινά, το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο».

Αλλά οι ψηφοφόροι είχαν και άλλα προβλήματα μαζί του – ήταν βαθιά αντιδημοφιλής ως ηγέτης, ακόμη και όταν η κυβέρνησή του οδήγησε το έθνος στην ανάκαμψη από μια παγκόσμια πανδημία, προήδρευσε μιας οικονομίας που γνώρισε άνθηση και ψήφισε σημαντικά κομμάτια διακομματικής νομοθεσίας που θα επηρεάσουν το έθνος για τα επόμενα χρόνια. Η πλειονότητα των Αμερικανών αποδοκιμάζει τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τη δουλειά του και αντιμετωπίζει σταθερά χαμηλά ποσοστά αποδοχής σε βασικά ζητήματα, όπως η οικονομία και η μετανάστευση. Η ηλικία του Μπάιντεν εμφανίστηκε ως σημαντικός παράγοντας κατά τη διάρκεια έρευνας για το χειρισμό απόρρητων εγγράφων από τον ίδιο.

Ο ειδικός εισαγγελέας Ρόμπερτ Χουρ δήλωσε τον Φεβρουάριο ότι ο πρόεδρος εμφανίστηκε στις συνεντεύξεις με τους ερευνητές ως «ένας συμπαθής, καλοπροαίρετος, ηλικιωμένος άνθρωπος με κακή μνήμη». Οι σύμμαχοι του προέδρου επιλήφθηκαν της δήλωσης αυτής ως αχρείαστης και επέκριναν τον Χουρ επειδή την συμπεριέλαβε στην έκθεσή του, ενώ ο ίδιος ο Μπάιντεν αντέδρασε οργισμένα στις περιγραφές του τρόπου με τον οποίο μιλούσε για τον εκλιπόντα γιο του.

Το κίνητρο του Μπάιντεν για να θέσει υποψηφιότητα ήταν βαθιά συνυφασμένο με τον Τραμπ. Είχε αποσυρθεί από τη δημόσια υπηρεσία μετά από οκτώ χρόνια υπηρεσίας ως αντιπρόεδρος υπό τον Μπαράκ Ομπάμα και τον θάνατο του γιου του Μπο, αλλά αποφάσισε να θέσει υποψηφιότητα μετά τα σχόλια του Τραμπ μετά τη συγκέντρωση «Unite the Right» στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια το 2017, όταν λευκοί ρατσιστές κατέβηκαν στην πόλη για να διαμαρτυρηθούν για την απομάκρυνση των μνημείων της Συνομοσπονδίας.

Ο Τραμπ είχε πει τότε: «Είχατε μερικούς πολύ κακούς ανθρώπους στην ομάδα, αλλά είχατε επίσης ανθρώπους που ήταν πολύ καλοί άνθρωποι και στις δύο πλευρές. Και στις δύο πλευρές».

Το γεγονός ότι ένας εν ενεργεία πρόεδρος δεν καταδίκασε απερίφραστα τον ρατσισμό και τη λευκή υπεροχή, προσέβαλε βαθιά τον Μπάιντεν. Στη συνέχεια, ο Μπάιντεν κέρδισε τις εκλογές του 2020 και ο Τραμπ αρνήθηκε να παραδεχτεί την ήττα του και παρέμεινε επί ώρες, ενώ οι υποστηρικτές του εισέβαλαν στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου 2021, χτυπώντας και αιματοκυλίζοντας τις αστυνομικές αρχές σε μια αποτυχημένη προσπάθεια να ανατρέψουν την πιστοποίηση της νίκης του Μπάιντεν.

«Αν ο Τραμπ δεν ήταν υποψήφιος, δεν είμαι σίγουρος ότι θα έβαζα υποψηφιότητα», είπε κάποτε ο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια προεκλογικής εκδήλωσης.

Η εκστρατεία του Τραμπ δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό της απόφασης του Μπάιντεν να εγκαταλείψει την κούρσα, αλλά ο ίδιος και η ομάδα του είχαν καταστήσει σαφές ότι προτιμούν να αντιμετωπίσουν τον Μπάιντεν.

Πηγή: «Associated Press»