ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. («AP»). Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο, η Ευρωπαϊκή Ενωση προχώρησε στον αποκλεισμό των «RT» και «Sputnik», δύο από τα κορυφαία ρωσικά κανάλια για τη διάδοση προπαγάνδας και παραπληροφόρησης σχετικά με τον πόλεμο.

Σχεδόν έξι μήνες αργότερα, ο αριθμός των ιστοσελίδων που προωθούν παρόμοιο περιεχόμενο έχει εκτοξευθεί, καθώς η Ρωσία βρήκε τρόπους να άρει τις απαγορεύσεις. Αρκετά μέσα έχουν αλλάξει το όνομά τους για να συγκαλύψουν το έργο τους. Μεταβίβασαν ορισμένα καθήκοντα για την μετάδοση προπαγανδιστικών ειδήσεων σε διπλωμάτες. Και αντέγραψαν μεγάλο μέρος του περιεχομένου σε νέους ιστότοπους, οι οποίοι μέχρι τώρα δεν είχαν προφανείς δεσμούς με τη Ρωσία.

Η «News Guard», μια εταιρεία με έδρα τη Νέα Υόρκη που μελετά και παρακολουθεί την παραπληροφόρηση στο Διαδίκτυο, έχει εντοπίσει πλέον 250 ιστοσελίδες που διαδίδουν ενεργά τη ρωσική παραπληροφόρηση για τον πόλεμο, ενώ δεκάδες καινούριες προστέθηκαν τους τελευταίους μήνες.

Δημοσιεύσεις σε αυτά τα σάιτς περιλαμβάνουν ισχυρισμούς ότι ο Στρατός της Ουκρανίας έχει σκηνοθετήσει ορισμένες πολύνεκρες ρωσικές επιθέσεις για να αποσπάσει την υποστήριξη της παγκόσμιας κοινής γνώμης, ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προσποιείται πως εμφανίζεται δημοσίως ή ότι Ουκρανοί πρόσφυγες διαπράττουν εγκλήματα στη Γερμανία και την Πολωνία.

Ορισμένοι από τους ιστότοπους παρουσιάζονται ως ανεξάρτητες πηγές πληροφόρησης ή ειδησεογραφικά πρακτορεία. Περίπου οι μισές είναι αγγλόφωνες, ενώ άλλες είναι στα γαλλικά, γερμανικά ή ιταλικά. Πολλές δημιουργήθηκαν πολύ πριν από τον πόλεμο και δεν ήταν εμφανώς συνδεδεμένες με τη ρωσική κυβέρνηση, μέχρι που ξαφνικά άρχισαν να αναμεταδίδουν τα δελτία Τύπου του Κρεμλίου.

«Μπορεί να δημιουργούν κρυφές τοποθεσίες», δήλωσε ο συν-διευθύνων σύμβουλος της «News Guard», Γκόρντον Κρόβιτζ. Οι κρυφοί ιστότοποι είναι σελίδες που δημιουργούνται με σκοπό την παραπληροφόρηση και βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό σε αδράνεια, δημιουργώντας σιγά-σιγά ένα κοινό μέσω αθώων ή άσχετων αναρτήσεων, και στη συνέχεια το «γυρίζουν» σε προπαγάνδα ή παραπληροφόρηση σε ανύποπτο χρόνο.

Ενώ μία ανάλυση της «News Guard» διαπίστωσε ότι μεγάλο μέρος της παραπληροφόρησης σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία προέρχεται από τη Ρωσία, ανακάλυψε και περιπτώσεις ψευδών ισχυρισμών με φιλοουκρανική κατεύθυνση. Ενας από αυτούς είχε να κάνει με ένα υπερσύγχρονο μαχητικό αεροσκάφος, γνωστό ως το φάντασμα του Κιέβου, τον οποίο αξιωματούχοι παραδέχθηκαν αργότερα ότι ήταν ψέμα.

Το YouTube, το TikTok και η Meta, στην οποία ανήκουν το Facebook και το Instagram, δεσμεύτηκαν να αφαιρέσουν το «RT» και το «Sputnik» από τις πλατφόρμες τους εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αλλά οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις πως η Ρωσία δεν χρειαζόταν παρά να δημοσιεύσει βίντεο από διαφορετικό λογαριασμό για να αποφύγει την απαγόρευση.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παραπληροφόρησης, ένας οργανισμός ερευνητών με σκοπό τον έλεγχο της παραπληροφόρησης, διαπίστωσε ότι κάποια βίντεο του «RT» εμφανιζόταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με νέο εμπορικό σήμα και λογότυπο. Στην περίπτωση ορισμένων βίντεο, το εμπορικό σήμα του «RT» απλώς αφαιρέθηκε από το βίντεο και αναρτήθηκε σε ένα νέο κανάλι στο YouTube που δεν υπόκειται στους κανονισμούς απαγόρευσης της ΕΕ.

Ο πολλαπλασιασμός των ιστότοπων που διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία δείχνει ότι η Ρωσία είχε ένα σχέδιο σε περίπτωση που η Δύση προσπαθούσε να περιορίσει το «RT» και το «Sputnik». Αυτό σημαίνει ότι οι δυτικοί θα πρέπει να κάνουν περισσότερα από το να κλείσουν μερικούς ιστότοπους, στην προσπάθειά τους να περιορίσουν την ρωσική προπαγάνδα.