x
 

ΑΠΟΨΕΙΣ

Οι τρεις μεγάλοι Ιεράρχες, πατέρες της Εκκλησίας μας

Μετά τη διάδοση και επικράτηση του Χριστιανισμού η διδασκαλία του Χριστού έγινε το θεμέλιο για κάθε αληθινή διδασκαλία και σιγά σιγά γεννήθηκε η ανάγκη για αγωγή επάνω στη βάση αυτή. Κρίθηκε όμως απαραίτητο να διδάσκεται στα νέα σχολεία, εκτός από τα δογματικά και τις αλήθειες της νέας θρησκείας, και η ελληνική φιλοσοφία και τα ελληνικά γράμματα. Έτσι δημιουργήθηκαν τα νέα Θεολογικά Σχολεία, ένα είδος σημερινών Πανεπιστημίων, όπου δίδασκαν άνδρες διακεκριμένοι για τη σοφία τους, επίσκοποι και πατέρες της Εκκλησίας. Παράλληλα, λειτουργούσαν και οι Φιλοσοφικές Σχολές της Αθήνας, και άλλων πόλεων όπου μορφώθηκαν πολλοί χριστιανοί με το καθαρά ελληνικό πνεύμα, ώσπου το έτος 529 μ.Χ. τις έκλεισε με διάταγμά του ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός.

Ας σταθούμε στους τρεις μέγιστους φωστήρες της τρισηλίου θεότητας. Οι τρεις ιεράρχες της Εκκλησίας μας, ο Βασίλειος, ο Ιωάννης και ο Γρηγόριος, δικαίως θεωρούνται σήμερα ως οι θεμελιωτές του Ελληνοχριστιανικου πολιτισμού. Γιατί με τη θερμή χριστιανική τους πίστη και με τη μεγάλη φιλοσοφική μόρφωση και ρητορική δεινότητα, που απέκτησαν στις διάφορες φιλοσοφικές Σχολές, κατόρθωσαν να συμφιλιώσουν τον Ελληνισμό, με τον Χριστιανισμό. Ιδιαιτέρως προσέφεραν ανυπολόγιστες υπηρεσίες στην ελληνική παιδεία και δίκαια χαρακτηρίστηκαν προστάτες των Ελληνικών Γραμμάτων και της ελληνικής διανόησης.

Ο Βασίλειος ο Μέγας (330-379 μ.Χ.) από την Καισάρεια της Καππαδοκίας, σπούδασε στην Αθήνα, στις μεγάλες Σχολές, ρητορική, φιλοσοφία, αστρονομία κ.ά. Αργότερα, έγινε επίσκοπος. Αξιόλογη είναι η παιδαγωγική δράση του. Στο λόγο του προς τους νέους, «όπως αν εξ’ ελληνικών ωφελοίντο λόγων» δίνει συμβουλές και τονίζει πώς να γίνεται η ανάγνωση των αρχαίων κειμένων. Ηταν γνωστός και ως Βασίλειος Καισαρείας ή απλώς Άγιος Βασίλειος, ήταν Έλληνας, Καππαδόκης, επίσκοπος της Καισαρείας στην Καππαδοκία της χερσονήσου της Μικράς Ασίας, θεολόγος και Πατέρας της Εκκλησίας. Υποστήριξε το Σύμβολο της Πίστεως και αντιτάχθηκε στις αιρέσεις των πρωτοχριστιανικών χρόνων, μεταξύ των οποίων και του Αρειανισμού (Αρειανική διαμάχη). Είναι ένας από τους Τρεις Ιεράρχες, που θεωρούνται προστάτες της παιδείας, μαζί με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο και τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο.

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος (344-407 μ.Χ.) από την Αντιόχεια, σπούδασε στις Φιλοσοφικές Σχολές της Αθήνας, όπου συνδέθηκε με τον Βασίλειο. Χαρακτηρίστηκε ο Δημοσθένης της Εκκλησίας και ονομάστηκε Χρυσόστομος. Σαν παιδαγωγός ρίχνει την ευθύνη για την άρτια αγωγή των παιδιών στους γονείς και ιδιαίτερα στις μητέρες. Επιμένει στη διάπλαση του χαρακτήρα του παιδιού από μικρή ηλικία. Το έργο του διδασκάλου το θεωρεί ως το ανώτερο απ’ όλα.

Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος (329-390 μ.Χ.) σπούδασε στις μεγάλες Φιλοσοφικές Σχολές της Αθήνας. Αναδείχτηκε δεινός ρήτορας και συγγραφέας σπουδαίων εκκλησιαστικών συγγραμμάτων. Πήρε την προσωνυμία του «Θεολόγου».

Μετά το κλείσιμο των διαφόρων Φιλοσοφικών Σχολών το 529 μ.Χ. από τον Ιουστινιανό, άρχισε στο Βυζάντιο η παρακμή της φιλοσοφικής σκέψης και εξαφανίστηκε κάθε ίχνος φιλοσοφικής αυτοτέλειας και δημιουργικότητας. Η φιλοσοφία περιορίζεται στην εφαρμογή ορισμένων θεωριών της θεολογίας στη δογματική της χριστιανικής διδασκαλίας.

Τα πολυάριθμα μοναστήρια διατηρούν σχολεία για τα παιδιά των γύρω χωριών. στην Κωνσταντινούπολη ο Θεοδόσιος ίδρυσε το Πανδιδακτήριο και ο Ηράκλειος τη Θεολογική ή Πατριαρχική Σχολή. Οι Βυζαντινοί διδάσκαλοι και σοφοί διαφύλαξαν και μεταβίβασαν την αρχαία κληρονομιά και μάθηση με τις βιβλιοθήκες και τα μουσεία τους.

Η Εκκλησία μας κάθε χρόνο γιορτάζει την γιορτή των Τριών Ιεραρχών η οποία θεωρείται αποκλειστικά γιορτή της Παιδείας, των δασκάλων και της Ελληνοχριστιανικής μας πίστης. Τα τελευταία 55 χρόνια τουλάχιστον που βρίσκομαι στις ΗΠΑ, όλα τα σχολεία γιορτάζουν με ποιήματα και εκκλησιασμό την ημέρα των Τριών Ιεραρχών. Η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής τα χρόνια του ’80 και του ’90 και ιδιαίτερα την εποχή του μακαριστού αρχιεπισκόπου Ιακώβου, τελεί μεγαλοπρεπείς ιεροτελεστίες αλλά και επίσημα γεύματα προς τιμή των Ελληνικών Γραμμάτων όπως μας τα διέσωσαν και δίδαξαν οι Τρεις Ιεράρχες.

Αλλά και τα τελευταία χρόνια πάλι γιορτάζεται μεγαλοπρεπώς και με ευλάβεια η γιορτή των Τριών Ιεραρχών. Ακόμα και λόγω πανδημίας σήμερα έχει προγραμματιστεί από τον μεγάλο ιεράρχη της Εκκλησίας μας τον χαρισματικό αρχιεπίσκοπο κ. Ελπιδοφόρο η ημέρα των Τριών Ιεραρχών στις 31 Ιανουαρίου 2022 με αντιπροσωπεία εκπαιδευτικών και μαθητών στον Καθεδρικό Ναό Αγίας Τριάδος Νέας Υόρκης. Εγώ προσωπικά πιστεύω ακράδαντα ότι το έργο, η φιλοσοφία και η διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας μας πρέπει να διδάσκεται από όλους τους εκπαιδευτικούς στα παιδιά με απλό ή και αναλυτικό τρόπο ανάλογα με τη σύνθεση των τάξεων, της ηλικίας και της γνώσης των παιδιών που κάθε εκπαιδευτικός αντιμετωπίζει.

* Η Στέλλα Κοκόλη είναι πρόεδρος Ομοσπονδίας Ελλήνων Εκπαιδευτικών.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Καλημέρα από την Αθήνα που σηκώθηκε το πρωί με έναν υπέροχο ήλιο να την ζεσταίνει με 73-75 βαθμούς, αλλά και τις πρώτες ρίπες του έτους από αφρικανική σκόνη.

ΠΙΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ

Αντίλογος

Παρενέβη, διαβάζω, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, για να τεθεί σε διαθεσιμότητα ο δημόσιος υπάλληλος που συνελήφθη για εμπλοκή του στην υπόθεση της 12χρονης στα Σεπόλια.

Εκδηλώσεις

ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ. Μέσα σε ιδιαίτερα συγκινητικό κλίμα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 18 Ιουνίου η τελετή αποφοίτησης της 8ης τάξης του Ημερήσιου Ελληνικού Σχολείου “Αργύριος Φάντης” στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Μπρούκλιν.

Πολιτισμός

Η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας Μαρίνα Πλούμπη, μας χάρισε φέτος ένα παιδικό βιβλίο ξεχωριστό και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα.

ΒΙΝΤΕΟ