Ο Παναγιώτης Περάκης, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Χανιά, κατέχει το αξίωμα του προέδρου του CCBE, του πανευρωπαϊκού φορέα των δικηγόρων. Παράλληλα, είναι ενεργός δικηγόρος στην Ελλάδα, ασχολούμενος κυρίως με υποθέσεις οικονομικού δικαίου και προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Συστήστε μας την οικογένειά σας.

Η οικογένεια της μητέρας μου είχε έναν κινηματογράφο, ακριβώς δίπλα στο σπίτι μας. Το πρωί όταν δεν είχαμε σχολείο παίζαμε εκεί, τα βράδια έβλεπα τις ταινίες, όλες σχεδόν, μέχρι να γίνω 18 χρονών είχα δει χιλιάδες ταινίες. Μια ταινία, «Ο Πεταλούδας» με τον Steve McQueen (Στιβ ΜακΚουίν), μ’ έκανε να θέλω να γίνω δικηγόρος. Πέρασα στη Νομική Αθηνών κι έκανα μεταπτυχιακά στη Γαλλία, στο Δίκαιο της Πληροφορικής και τη Νομική Πληροφορική, αντικείμενα τότε εντελώς νέα.

Με βοήθησαν να παρακολουθήσω -για μια δεκαετία μάλιστα ενεργά, ως μέλος του Legal Advisory Board της Commission- και να καταλάβω όλη αυτή την τεχνολογική επανάσταση που καθορίζει την εποχή μας.

Ποια είναι η προσφορά της εργασίας σας στην κοινωνία;

Η δικηγορία είναι περισσότερο από ένα επάγγελμα, είναι συστατικό της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

Σήμερα αλλάζει δραστικά. Πρέπει διαρκώς να εκπαιδευόμαστε, ώστε να ανταποκρινόμαστε στις σύγχρονες ανάγκες, αλλιώς θα πάψουμε να υπάρχουμε. Το ερώτημά σας πρέπει να το θέτουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας, φροντίζοντας να έχουμε κάθε στιγμή πειστική απάντηση.

Πώς ήταν η συνάντηση που είχατε πρόσφατα με τον Πάπα στο Βατικανό;

Είναι σημαντικό που ο Πάπας μιλά για την ανάγκη σεβασμού του κράτους δικαίου χωρίς εκπτώσεις, αυτό ήταν το θέμα, καθώς και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ιδίως των πιο ταπεινών. Μ’ εντυπωσίασαν οι γνώσεις του για σύγχρονα ζητήματα, όπως το περιβάλλον ή η τεχνητή νοημοσύνη. Ηταν απλός και προσιτός, με χαμόγελο και χιούμορ. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που είναι τόσο δημοφιλής.

Τι λείπει από την κοινωνία μας;

Παιδεία. Και στα μεγάλα κοινωνικά θέματα και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι φοβίες, ο ρατσισμός, οι εθνικισμοί, ο φανατισμός οφείλονται κυρίως στην έλλειψη Παιδείας. Η Παιδεία βέβαια θέλει χρόνο, ιδίως όταν πρόκειται για βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις. Το πρώτο που πρέπει να μάθουμε είναι ν’ ακούμε. Ν’ ακούμε τον άλλο, τη δική του αλήθεια, όχι απαραίτητα σωστή, απαραίτητη όμως για να τον καταλάβουμε. Μόνο όταν τον καταλάβουμε μπορούμε να συνεννοηθούμε μαζί του. Να μάθουμε ν’ ακούμε τον άλλο, αυτό νομίζω ότι χρειάζεται πιο πολύ απ’ όλα.

Τι αποκομίσατε από το ταξίδι ζωής που κάνατε πρόσφατα στην Αμερική;

Ηξερα μόνο τη Νέα Υόρκη, τώρα έκανα ένα road trip που από μικρός ονειρευόμουν, όντας λάτρης των γουέστερν (western) και της αμερικανικής λογοτεχνίας. Ξεκινώντας από το Κολοράντο διέσχισα όλο σχεδόν το wild west φτάνοντας στο Σαν Φρανσίσκο και το Λος Αντζελες. Οι ΗΠΑ είναι μια μεγάλη εύρωστη χώρα, με πολλές εσωτερικές αντιθέσεις και απίστευτες φυσικές ομορφιές. Αυτά που κυρίως αποκόμισα είναι το μεγαλείο της φύσης και μια αίσθηση στιβαρότητας που τη νιώθεις παντού, όπως και την επιβολή του νόμου. Όταν τη διασχίζεις καταλαβαίνεις καλύτερα γιατί αυτή η χώρα είναι η ισχυρότερη στον πλανήτη, παραμένοντας η πιο μεγάλη δημοκρατία του κόσμου, παρά τις αντιθέσεις της.

Ποια είναι η συνεργασία για την οποία συζητήσατε στο Ντένβερ;

Αρχές Αυγούστου πραγματοποιήθηκε εκεί το συνέδριο του American Bar Association, στο οποίο ήμουν προσκεκλημένος. Είπα στην νεοεκλεγείσα πρόεδρο Μέρι Σμιθ (Mary Smith) ότι, παρά τις διαφορές στα νομικά μας συστήματα, τώρα που τα προβλήματα είναι λίγο πολύ ίδια, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί δικηγόροι πρέπει να συνεργαστούμε, έχουμε μάλιστα ήδη καθυστερήσει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τεχνητή νοημοσύνη, όπου οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και δεν γνωρίζουν σύνορα. Οφείλουμε να βρούμε τις καλύτερες λύσεις και να παρέμβουμε μαζί, υπερασπιζόμενοι τις κοινές μας αξίες.

Συμφώνησε. Αποφασίσαμε να συνεργαστούμε αρχικά σε ζητήματα τεχνολογίας και νέων δικηγόρων. Ορίσαμε επίσης τακτική επικοινωνία και συναντήσεις με στόχο την ανάπτυξη σύντομα κοινών δράσεων. Πιστεύω ότι είναι ένα σημαντικό βήμα, για τη διεθνή νομική κοινότητα, αλλά και ευρύτερα, διότι βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή του δημοκρατικού κόσμου, με παγκόσμιο ακροατήριο και επιρροή. Οι φωνές μας ενωμένες δεν μπορούν να αγνοηθούν από κανέναν.

Ποιες διακρίσεις έχετε λάβει μέχρι τώρα στην καριέρα σας;

H πιο σημαντική ήταν ασφαλώς η εκλογή μου για το 2023 στο υψηλότερο δικηγορικό αξίωμα στην Ευρώπη, του Προέδρου του CCBE, εκπροσωπώντας 1,1 εκ. δικηγόρους από 46 χώρες.

Πολύ τιμητική θεωρώ τη βράβευσή μου από τον Δικηγορικό Σύλλογο της Πορτογαλίας για την υπεράσπιση του κράτους δικαίου και την προσφορά μου στη δικηγορία.

Μπορώ ν’ αναφέρω αρκετές διακρίσεις, από τα μαθητικά μου χρόνια μέχρι σήμερα, υπάρχουν όμως πράγματα πολύ σημαντικά για μένα, χωρίς να χρειάζεται καμιά βράβευση. Παράδειγμα, είμαι πολύ υπερήφανος για τη δημιουργία της δικηγορικής παράταξης υπέρ του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα του 2015 στην Ελλάδα. ’Η για τη μαρτυρία μου στον Αρειο Πάγο κατά της έκδοσης των 8 Τούρκων αξιωματικών που είχαν ζητήσει άσυλο στη χώρα μας.

Επαγγελματικά, η μεγαλύτερη επιβράβευση ενός δικηγόρου είναι όταν με τη δουλειά του έχει επάξια κερδίσει την εμπιστοσύνη του πελάτη του. Αυτό το συναίσθημα το έχω νιώσει αρκετές φορές και έχει αξία ανεκτίμητη, σας διαβεβαιώ.

Ποια είναι η νοοτροπία ζωής σας;

Πιστεύω ότι έχουμε όλοι προσωπική ευθύνη για να γίνει ο κόσμος καλύτερος. Μ’ αυτό το πνεύμα έχω οργανώσει συλλογικές δράσεις, λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, είμαι συνιδρυτής της Κίνησης για την Επιτάχυνση της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα, κ.λπ.

Είμαι αυστηρός στην κρίση μου, και για τους άλλους και για τον εαυτό μου, προσπαθώντας όμως να μην είμαι άδικος. Με απασχολεί η ουσία, το αποτύπωμα που μένει, όχι το εφήμερο της εικόνας. Μ’ ενδιαφέρει η εκτίμηση των ανθρώπων που εκτιμώ.

Είμαι εραστής της ζωής. Ξέρω ότι είναι μικρή, γι’ αυτό λυπάμαι τους ανθρώπους που δεν τολμούν. Εχω πάντα την αίσθηση του χρόνου και συνείδηση ότι κάθε στιγμή που περνά χάνεται για πάντα και δεν θα ξανάρθει ποτέ. Υπάρχουν φορές που έχω αισθανθεί αληθινά δυστυχισμένος όταν ημέρες ή ώρες ή και λεπτά ακόμη χάθηκαν σε ανούσια πράγματα ή για λάθος λόγο.

Δεν πιστεύω στην μετά θάνατο ζωή, μ’ ενδιαφέρει όμως τι αφήνει κανείς πίσω του, διότι μέσα απ’ αυτό συνεχίζει να ζει στις μνήμες των ανθρώπων. Το ένα σίγουρα είναι τα παιδιά, αν έχει, το άλλο είναι οι πράξεις του. Ως προς το πρώτο, προσωπικά ευτύχησα να έχω τρία καταπληκτικά παιδιά, από δύο γάμους. Συνέβαλα νομίζω κι εγώ για να γίνουν αυτό που είναι, το μεγαλύτερο όμως μερίδιο, πέρα βέβαια από τη δική τους προσπάθεια, ανήκει στις μητέρες τους και τις ευχαριστώ γι’ αυτό. Ως προς το άλλο, ξέρω ότι κρινόμαστε κάθε μέρα, στα μικρά και στα μεγάλα, κι έχω κάπως το νου μου.