ΛΕΥΚΩΣΙΑ. Τα πήγαινε-έλα αξιωματούχων του Αζερμπαϊτζάν στα κατεχόμενα και εκπροσώπων του κατοχικού καθεστώτος στο Μπακού έχουν πυκνώσει την τελευταία περίοδο. Οι επισκέψεις αυτές δεν είναι καθόλου τυχαίες, εντάσσονται σε ένα πρόγραμμα, που διαμορφώθηκε στην Άγκυρα και υλοποιείται υπό την εποπτεία του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.

Όλο αυτό που παρακολουθούμε, πιο έντονα πλέον την τελευταία περίοδο, εντάσσεται σε μια μεγάλη προσπάθεια, που έχει αναλάβει το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών με εντολές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για πολιτική αναβάθμιση της αποσχιστικής οντότητας. Σε αυτή τη φάση οι προσπάθειες επικεντρώνονται στα τουρκόφωνα κράτη και προωθούνται μέσα από τον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών (ΟΤΚ), στον οποίο το ψευδοκράτος συμμετέχει με καθεστώς παρατηρητή.

Παρά το γεγονός ότι πεδίο δράσης είναι ο ΟΤΚ, είναι προφανές ότι ο σχεδιασμός είναι να μπει μπροστά το Αζερμπαϊτζάν για να αποτελέσει το όχημα για την ανάπτυξη αναβαθμισμένων σχέσεων με τον κατοχικό καθεστώς. Στην Άγκυρα θέλουν να σύρουν τον χορό οι Αζέροι, οι οποίοι ανέλαβαν να φορτωθούν την πρώτη γραμμή των πρωτοβουλιών.

Ουσιαστικά, ο στόχος είναι να ανοίξει δρόμους το Μπακού και να ακολουθήσουν κι άλλα κράτη. Γιατί πρώτα το Αζερμπαϊτζάν; Σημειώνεται ότι το βασικό σύνθημα της Άγκυρας, του Μπακού και των εγκάθετων στα κατεχόμενα είναι «ένα έθνος τρία κράτη», εννοώντας την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν και το ψευδοκράτος. Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο ταξίδι του Ερντογάν μετά την τελευταία εκλογική του νίκη, ήταν πρώτα στα κατεχόμενα και μετά στο Μπακού. Αυτή η διαδρομή είχε συμβολικό και ουσιαστικό χαρακτήρα. Η Άγκυρα επενδύει στο Αζερμπαϊτζάν και για την αναγνώριση του ψευδοκράτους, αλλά και για την επιρροή της στην ευρύτερη περιοχή. Η κατοχική δύναμη, που διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στον ΟΤΚ επιδιώκει να καταστεί μια υπερδύναμη στην ευρύτερη γεωγραφική περιφέρεια.

Είναι επίσης γνωστό, ότι η κατοχική Τουρκία ασκεί ισχυρή επιρροή στο καθεστώς Αλίγιεφ, το οποίο εάν δεν φοβόταν το κόστος, ενδεχομένως από την Ε.Ε. με την οποία έχει οικονομικές σχέσεις, θα προχωρούσε ήδη στην αναγνώριση του ψευδοκράτους. Η Άγκυρα, ωστόσο, επενδύει στον Αλίγιεφ και στην εξάρτηση που έχει από τον Ερντογάν. Εξ΄ ου, όπως είναι γνωστό, ότι ζητά ο Ερντογάν το υλοποιεί αμέσως ο Ιλχάμ Αλίγιεφ.

Τα εργαλεία της Λευκωσίας

Είναι προφανές πως αυτό το παιχνίδι της αναγνώρισης, αν και φαντάζει ανέφικτο σε αυτή τη φάση, ωστόσο, ανησυχεί τη Λευκωσία, που παρακολουθεί από κοντά τις τουρκικές κινήσεις. Πληροφορίες αναφέρουν πως η κυπριακή πλευρά προβαίνει σε παρεμβάσεις προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (Κομισιόν και κράτη-μέλη) αλλά και προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, ώστε να κινηθούν αποτρεπτικά προς την κατεύθυνση του Μπακού. Είναι γνωστό πως η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν είναι κράτος απόλυτης τουρκικής επιρροής και τούτο δυσκολεύει τους χειρισμούς. Πώς μπορεί να αποτραπεί οποιαδήποτε ενέργεια που θα δρομολογηθεί από πλευράς του Μπακού ή άλλων τουρκόφωνων κρατών;

Οι πληροφορίες αναφέρουν πως δυο βασικά εργαλεία αξιοποιούνται από πλευράς της Λευκωσίας. Το πρώτο είναι ο ευρωπαϊκός παράγοντας. Διαμηνύεται ότι θα επηρεασθούν δραματικά οι σχέσεις του Αζερμπαϊτζάν με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχουν και οικονομική παράμετρο, σε περίπτωση κατά την οποία το Μπακού θα προχωρήσει σε αναγνώριση του ψευδοκράτους. Το δεύτερο, που αφήνεται να αιωρείται είναι πως θα υπάρξει αμέσως διακοπή διπλωματικών σχέσεων τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και της Ελλάδος με το Αζερμπαϊτζάν. Η Ελλάδα διαθέτει και πρεσβεία στο Μπακού, ενώ για την Κυπριακή Δημοκρατία ο διαπιστευμένος πρέσβης της έχει έδρα τη Μόσχα.

Σημειώνεται πως η Αθήνα κινείται παράλληλα και σε συνεννόηση με τη Λευκωσία για το ζήτημα τούτο.

Κανάλια επικοινωνίας

Είναι σαφές πως όσο οι Αζέροι τραβούν το σχοινί με το κατοχικό καθεστώς τόσο η Κυπριακή Δημοκρατία ενεργοποιεί εργαλεία πίεσης προς το καθεστώς του Μπακού. Την ίδια ώρα, τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία διατηρούν ανοικτά κανάλια επικοινωνίας με το Αζερμπαϊτζάν σε μια προσπάθεια να μπορούν να προλάβουν δυσάρεστες εξελίξεις. Αλλά και το Μπακού φαίνεται ότι για δικούς του λόγους δεν κλείνει πόρτες και ευνοεί τη διατήρηση επαφών σε διάφορα επίπεδα και με τις δυο πρωτεύουσες. Και το πράττει τούτο, είτε επειδή Ελλάδα και Κύπρος είναι κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε γιατί άλλοι τρίτοι «κοινοί φίλοι» το ζητούν. Ως αποτέλεσμα αυτών είναι σαφές πως οι επαφές σε διάφορα επίπεδα διατηρούνται. Είναι, όμως, ξεκάθαρο, κι αυτό υποδεικνύεται από το Μπακού, ότι ιεραρχούνται πρώτα οι σχέσεις και οι δεσμοί με την κατοχική Τουρκία.