x
 

ΑΠΟΨΕΙΣ

Πόλεμος ή ειρήνη; Από μας εξαρτάται

Ο πόλεμος ως τρόπος επίλυσης διαφορών παραμένει και στον 21ο αιώνα ως μια εκ των εναλλακτικών για τους ισχυρούς, όταν το Διεθνές Δίκαιο στο σύνολό του δεν ταιριάζει στα σχέδιά τους. Αυτό είναι ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο, ώστε να μπορεί κανείς να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το φαινόμενο αυτό ικανοποιεί πλήρως όλα τα κριτήρια που απαιτούνται για να καταγραφεί ως ένας κανονικός νόμος. Οι περισσότεροι αποδίδουν το φαινόμενο αυτό στη φύση του ανθρώπου, πράγμα που σημαίνει ότι είναι στη φύση του ανθρώπου να αισθάνεται πλήρη ικανοποίηση -ένα άτομο, μια κοινωνία ή ένα μέρος της- βλέποντας να βασανίζονται ή/και να σκοτώνονται ανθρώπινα όντα κάθε ηλικίας, οι περισσότεροι των οποίων να είναι μάλιστα και εντελώς αθώα θύματα. Το βλέπουμε αυτό να συμβαίνει καθημερινά στον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτό σημαίνει, υπό τις σημερινές συνθήκες, ότι οι αδύνατοι θα πρέπει να λαμβάνουν και τα κατάλληλα μέτρα για να επιβιώσουν.

Στον 21ο αιώνα οι πόλεμοι αυτοί είναι προϊόν χωρών που έχουν καταχωρηθεί στο μητρώο του ΟΗΕ ως δημοκρατίες, διότι οι ηγεσίες τους δεν προκύπτουν ως αποτέλεσμα κληρονομιάς, αλλά προκύπτουν ως αποτέλεσμα εκλογικής διαδικασίας. Ως αποτέλεσμα να συμπεραίνει κανείς, ότι, τουλάχιστον, οι πλειοψηφίες στις χώρες αυτές να επιχαίρονται με αυτά τα τραγικά πεπραγμένα τους. Αλλωστε οι ηγεσίες αυτές φροντίζουν να χρυσώσουν το χάπι για τους ιθαγενείς τους με τη δικαιολογία ότι οι πράξεις τους αποτελούν πράξεις άμυνας! Η ρωσική προπαγάνδα στις μέρες μας κοντεύει να μας παρουσιάσει και την εισβολή της στην Ουκρανία ως, την λεγόμενη αγγλιστί, «fakenews»(!) προερχόμενα από την πλευρά της Ουκρανίας. Εδώ έχει φτάσει η κατάσταση στο σημείο να μας λέει η ρωσική πλευρά ότι την ευθύνη για τα θύματα την έχει η ουκρανική πλευρά γιατί αμύνεται και δεν παραδίνεται στους εισβολείς!

Με βάση την παραπάνω εικόνα πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι οι δημοκρατίες ευθύνονται για τους πολέμους και τα αποτελέσματά τους; Να θυμίσω ότι τόσο ο Μουσολίνι όσο και ο Χίτλερ προέκυψαν, επίσης, με εκλογές για να αναφέρω μερικές τρανταχτές περιπτώσεις. Ομως, το δημοκρατικό πολίτευμα ορίζεται με βάση τις πανανθρώπινες αξιωματικές αρχές οι οποίες κατοχυρώνουν:

  1. Την ελευθερία του πολίτη να εκφράζει τις απόψεις του και να ενεργεί σύμφωνα με αυτές με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν περιορίζει την ελευθερία του διπλανού του να απολαμβάνει και αυτός τα ίδια προνόμια.
  2. Τα δικαιώματα ισοτιμίας και ισοπολιτείας. Δηλαδή ίσες ευκαιρίες στη μόρφωση, στη δουλειά κτλ. και ίση μεταχείριση μπροστά στο νόμο κτλ.

Με βάση τα δύο αυτά στοιχεία και μόνο καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως το δημοκρατικό πολίτευμα, αντικειμενικά, δεν μπορεί να παράξει τα στυγερά εγκλήματα που παράγονται από τα σημερινά πολιτεύματα που αποκαλούνται δημοκρατίες. Αυτές, παράλληλα με τα εγκλήματα που διαπράττουν, αποτελούν και τη χειρότερη δυσφήμιση του δημοκρατικού πολιτεύματος με αποτέλεσμα να παράγουν οπαδούς ένθεν κακείθεν, οι οποίοι μάλιστα λατρεύουν και τους δικτάτορες τύπου Πούτιν.

Συμπέρασμα: το μέσο, το εργαλείο εάν προτιμάται, που μπορεί να εξασφαλίσει την ύπαρξη και λειτουργία ενός αγνού δημοκρατικού πολιτεύματος δεν μπορεί να είναι οι εκλογές των πολιτικών αξιωματούχων. Στο βιβλίο μου «Δούρειος Ιππος της Δημοκρατίας», εκδόσεις Αμμων (στην αγγλική κυκλοφορεί στις ΗΠΑ με τον τίτλο: «A Therapy for Dying Democracies), παρουσιάζονται τα μέσα διά των οποίων το πραγματικά δημοκρατικό πολίτευμα μπορεί να προκύψει.

Μερικά λόγια πρέπει να ειπωθούν και γι’ αυτούς που τα ρίχνουν όλα στη φύση του ανθρώπου και για το λόγο αυτό μας λένε πως η κατάσταση δεν μπορεί να αλλάξει, γιατί η φύση του ανθρώπου δεν μπορεί να αλλάξει.

Είναι αλήθεια πως η φύση του ανθρώπου δεν αλλάζει. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία πως τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Αυτοί που ισχυρίζονται κάτι τέτοιο οφείλεται στο γεγονός ότι συγχέουν τη φύση του ανθρώπου με την συμπεριφορά που κάθε φορά και σε κάθε τόπο επιδεικνύει ο άνθρωπος. Για παράδειγμα, ενώ η φύση του ανθρώπου είναι ίδια για κάθε κάτοικο αυτού του Πλανήτη, δεν μπορούμε να πούμε ότι ισχύει το ίδιο και για τη συμπεριφορά του. Εάν αυτό ίσχυε τότε όλες οι παραδόσεις των λαών θα ήταν ταυτόσημες. Αυτό, όμως, δεν παρατηρείται. Αντίθετα παρατηρούμε να υπάρχει μια πλούσια πολυμορφία στις παραδόσεις των λαών, οι οποίες, μάλιστα, με το χρόνο μεταβάλλονται κιόλας. Αυτό σημαίνει ότι η φύση του ανθρώπου μπορεί να μην αλλάζει, όμως η συμπεριφορά του μπορεί διαρκώς να αλλάζει γιατί και οι συνθήκες -εσωτερικά μιας κοινωνίας και εξωτερικά αυτής- αλλάζουν, γιατί αλλάζουν οι κυρίαρχες αξίες της τις οποίες τα μέλη της επιδιώκουν να γίνουν μιμητές ή κτήμα τους.

Τέλος, μέχρι πρότινος η αιτία για τους πολέμους για πολλούς ήταν οι διαφορετικές ιδεολογίες ή θρησκείες. Σε ό,τι αφορά την ιδεολογία έχει επικρατήσει μόνον μία, αυτή του καπιταλιστικού προτύπου. Διαφορετικές θρησκείες, προφανώς υπάρχουν, και τέτοιοι πόλεμοι συνεχίζουν να γίνονται. Ομως οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι είναι λαοί με την πλειοψηφία των πολιτών στις κοινωνίες τους να είναι ορθόδοξοι χριστιανοί και όμως βρίσκονται σε πόλεμο.

Για όλους τους παραπάνω λόγους θα πρέπει να αναζητήσουμε άλλα μέσα για να εξαλείψουμε τους πολέμους και την καταστροφή του περιβάλλοντος και μάλιστα πολύ άμεσα, γιατί δεν έχουμε και πολύ χρόνο μπροστά μας. Προσωπικά εγώ τάσσομαι υπέρ της πραγματικής δημοκρατίας και θα στέκομαι απέναντι σε αυτές που είναι απλώς δημοκρατίες μαϊμού.

* Ο Θεόδωρος Στάθης έζησε για χρόνια στις ΗΠΑ. Είναι πρώην βουλευτής Λάρισας με το ΠΑΣΟΚ, ενώ διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Αμυνας, αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού και υπουργός Γεωργίας. Είναι διδάκτωρ του Columbia University και πρόεδρος του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κατά τον Αριστοτέλη, ο άνθρωπος είναι «φύσει πολιτικόν ζώον» δηλαδή κοινωνικό, εκείνος δε που ως αυτάρκης δεν είναι μέλος της κοινωνίας, είναι «θηρίο ή θεός».

ΠΙΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ

Αντίλογος

Παρενέβη, διαβάζω, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, για να τεθεί σε διαθεσιμότητα ο δημόσιος υπάλληλος που συνελήφθη για εμπλοκή του στην υπόθεση της 12χρονης στα Σεπόλια.

Εκδηλώσεις

ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ. Μέσα σε ιδιαίτερα συγκινητικό κλίμα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 18 Ιουνίου η τελετή αποφοίτησης της 8ης τάξης του Ημερήσιου Ελληνικού Σχολείου “Αργύριος Φάντης” στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Μπρούκλιν.

Πολιτισμός

Η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας Μαρίνα Πλούμπη, μας χάρισε φέτος ένα παιδικό βιβλίο ξεχωριστό και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα.

ΒΙΝΤΕΟ