ΠΟΡΤ-Ο-ΠΡΕΝΣ. ΑΪΤΗ. («ΑΡ»). Παλιά αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα λάστιχα και συρματοπλέγματα μπλοκάρουν τη μεγαλύτερη γειτονιά της πρωτεύουσας της Αϊτής.

Οι γκάνγκστερ με όπλα ληστεύουν, βιάζουν και δολοφονούν αθώους. Η αδύναμη ή διεφθαρμένη αστυνομία και αξιωματούχοι έχουν κάνει λίγα ή χειρότερα.

Τώρα, ο λαός αναλαμβάνει δράση και ένα κύμα βάναυσης επαγρύπνησης δικαιοσύνης ταράζει την Αϊτή, μια χώρα που συγκεντρώνει ένα εκατομμύριο κατοίκους στην πρωτεύουσα. Οσοι επαγρυπνούν κλείνουν γειτονιές. Λιθοβολούν και συχνά «πετσοκόβουν» τα μέλη των ύποπτων γκάνγκστερ, τους αποκεφαλίζουν και τους βάζουν φωτιά, μερικές φορές ενώ είναι ακόμα ζωντανοί.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη, οι «εκδικητές» έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 164 ανθρώπους από τότε που ξεκίνησε το κίνημα που ονομάστηκε «bwa kale» τον Απρίλιο. Το όνομα σημαίνει «ξεφλουδισμένο ξύλο» στα κρεολικά της Αϊτής και υποδηλώνει την ανδρική κυριαρχία και δύναμη στην αργκό του δρόμου.

«Αν δεν είσαι από εδώ, θα σε σκοτώσουμε», είπε ο Λίο, ένας ηγέτης της κοινότητας που παραχώρησε στο «AP» πρόσβαση στη γειτονιά Turgeau, έτσι ώστε οι δημοσιογράφοι να μπορούν να δουν πώς η γειτονιά ανταποκρίνεται στις συμμορίες που εκτιμάται ότι ελέγχουν το 80% του Πορτ-ο-Πρενς. Δεν έδωσε το επίθετό του για να προστατεύσει την οικογένειά του.

Πανό που έγραφαν: «Είμαστε κουρασμένοι από την απαγωγή» και «Προσέχετε ο ένας τον άλλον», είναι αναρτημένα σε όλη την πόλη και πολλές γειτονιές έχουν υψώσει οδοφράγματα σαν αυτά που κλείνουν το Turgeau.

Πρόσφατα, ένα απόγευμα, ο Λίο και οι γείτονες φρουρούσαν ένα από τα τέσσερα αυτοσχέδια φράγματα που κλείνουν τους δρόμους προς τη λοφώδη κοινότητά τους από γιατρούς, νοσοκόμους, πάστορες, δικηγόρους, πλανόδιους πωλητές και μηχανικούς. Οι άνθρωποι που ήθελαν να μπουν έπρεπε να δείξουν τις ταυτότητές τους, να ανοίξουν τις τσάντες τους, να σηκώσουν τα πουκάμισά τους για να αποκαλύψουν τυχόν τατουάζ συμμοριών και, αν δεν έμεναν εκεί, να εξηγήσουν πού πήγαιναν. Το βράδυ, όσοι ήθελαν να εισέλθουν στο Turgeau έπρεπε επίσης να δώσουν έναν κωδικό πρόσβασης, τον οποίο η κοινότητα αλλάζει κάθε εβδομάδα.

Η αστυνομία της Αϊτής δεν τηρεί αξιόπιστες στατιστικές εγκληματικότητας. Αλλά οι δολοφονίες και οι απαγωγές που σχετίζονται με συμμορίες έχουν μειωθεί λόγω του «bwa kale», λένε ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι επίσης ανησυχούν για τη φρικτή βία και ότι αθώοι άνθρωποι μπορεί να σκοτωθούν.

Ο Γουεσλάντερ Αλ Σεγκέρ, ένας μάγειρας στη νότια πόλη Λε Καγιέ (Les Cayes) με στρογγυλό πρόσωπο και εύκολο χαμόγελο, είπε στο «AP» ότι ο ξάδερφός του σκοτώθηκε πρόσφατα από συμμετέχοντες στο «bwa kale», ενώ ήταν σε μοτοσικλέτα που οδηγούσε ένας στόχος των «εκδικητών».

«Είναι ένα καλό κίνημα, αλλά την ίδια στιγμή, οι αθώοι πληρώνουν για τους ενόχους», είπε ο Σεγκέρ, προσθέτοντας ότι έφυγε από το Πορτ-ο-Πρενς επειδή φοβόταν τη βία των συμμοριών αλλά και το κίνημα «bwa kale».

Το Turgeau είναι υπό πολιορκία από μια συμμορία που είναι γνωστή ως «5 Seconds», επειδή υποτίθεται ότι τόσος χρόνος χρειάζεται για να σκοτώσουν κάποιον. Το κίνημα «bwa kale» κέρδισε δυναμική στο Turgeau αφού οι κάτοικοι είπαν ότι η συμμορία εξαπέλυσε επίθεση πριν από την αυγή στα τέλη Απριλίου, σκοτώνοντας σχεδόν δώδεκα ανθρώπους. «Εκαψαν μοτοσυκλέτες. Εκαψαν σπίτια. Εκαψαν κόσμο. Βίασαν. Λεηλάτησαν», είπε ο Κένσον Ντιμνάντσε (Kenson Dimanche), ένας εθελοντής που ελέγχει ένα από τα οδοφράγματα.

Η Kέτια (Kettia), μια κάτοικος που έδωσε μόνο το μικρό της όνομα για να προστατεύσει την ίδια και την οικογένειά της, είπε ότι η συμμορία άρπαξε τον σύζυγό της, τον ανάγκασε να τους οδηγήσει έξω από τη γειτονιά και τον χρησιμοποίησε ως ασπίδα καθώς αντάλλαξαν πυρ με την Αστυνομία. Επέζησε. Η Κέτια, μια κοντή γυναίκα με απαλή συμπεριφορά, προσπαθεί να παραμείνει δυνατή για τα παιδιά της τεσσάρων και ενός χρόνων, αλλά συνεχίζουν να αναρωτιούνται αν η συμμορία θα επιστρέψει. «Αν οι άνθρωποι που έκαναν ‘bwa kale’ δεν αντιστέκονταν, θα μπορούσε να ήταν χειρότερα», είπε.

Περισσότεροι από 1.630 άνθρωποι σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή απήχθησαν στην Αϊτή τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, αύξηση σχεδόν 30% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, σύμφωνα με έκθεση που εκδόθηκε τον Μάιο από το «United Nations Integrated Office» στην Αϊτή.

Μόνο τον Απρίλιο, περισσότεροι από 600 άνθρωποι σκοτώθηκαν, σε σύγκριση με το σύνολο των 846 ανθρώπων που σκοτώθηκαν τους πρώτους τρεις μήνες του έτους.