Ακούμε διάφορες απόψεις για το πώς θα έπρεπε να είναι οι καλές σχέσεις. Να υπάρχει ροή. Να επικοινωνούμε και να καταλαβαινόμαστε με τα μάτια. Να είμαστε συντονισμένοι ο ένας στον άλλον. Να μη χρειάζεται να προσπαθούμε πολύ. Να είμαστε ερωτευμένοι και να περνάμε σούπερ. Είναι πολύ όμορφες Είναι απόψεις που καταστρέφουν τις πραγματικές σχέσεις… Εχω ξαναγράψει για τους μύθους των σχέσεων, οι οποίοι βασίζονται ως επί το πλείστον στο κίνημα του ρομαντισμού. Ισως την πιο επικίνδυνη φιλοσοφία για το σχετίζεσθαι που κυκλοφορεί, η οποία δυστυχώς είναι η επικρατούσα φιλοσοφία στις ταινίες, τα βιβλία και σε όλη μας την κουλτούρα.
Το άλλο μας μισό;
Μεγαλώνουμε ψάχνοντας το άλλο μας μισό. Τον πρίγκιπα του παραμυθιού. Οι «ψαγμένοι» της εποχής μας προτείνουν να ψάχνουμε το άλλο μας ολόκληρο, καθώς λένε πως όλοι οι άνθρωποι είναι «ολόκληροι». Τι ωραίο που ακούγεται και αυτό… Είναι όμως εξίσου παραπλανητικό όσο και το να βρούμε το άλλο μας μισό…
Η αλήθεια είναι ότι όλοι μας είμαστε «μισοί», με την έννοια που έχουμε στο μυαλό μας τον άνθρωπο που είναι «ολόκληρος». Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε έχουν σημασία και κάνουμε συγκεκριμένους συνειρμούς με τη λέξη «ολόκληρος» άνθρωπος. Σκεφτόμαστε έναν συναισθηματικά ώριμο και αυτάρκη άνθρωπο, χωρίς θέματα. Εμείς όμως δεν νιώθουμε έτσι μέσα μας, όσο και αν θα θέλαμε να νιώθουμε έτσι… Δεν υπάρχουν τέτοιοι «ολόκληροι» άνθρωποι.
Ολοι «μισοί» είμαστε, αλλά δεν υπάρχει το δικό μας άλλο μισό. Δεν υπάρχουν εκεί έξω δυο μισά κομμάτια που να ταιριάζουν ποτέ τέλεια μεταξύ τους.
Και αυτός είναι ο λόγος που οι συντροφικές σχέσεις είναι τόσο εξαιρετικά δύσκολες.
Μην πιστέψεις εμένα. Απλά πάρε ένα λεπτό και σκέψου. Πόσες καλές σχέσεις γνωρίζεις; Σχέσεις που να είναι όντως καλές. Σχέσεις που να παραμένουν καλές ακόμα και όταν κλείνουν οι πόρτες…
Πάρε ένα λεπτό. Πόσες βρήκες; Οι περισσότεροι απαντάνε καμία ή το πολύ μια.
Αυτή είναι η πραγματικότητα. Οπότε μη χαλιέσαι αν η σχέση σου δεν ανήκει στην κατηγορία των καλών σχέσεων (όπως έχεις τις καλές σχέσεις στο μυαλό σου). Σχεδόν καμία σχέση δεν ανήκει εκεί.
Οι μύθοι της ψυχολογίας ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για το ότι δεν απολαμβάνεις τη ζωή σου, όπως τους αναλύω και τους καταρρίπτω διαρκώς στο βιβλίο μου «Το Παράδοξο Μονοπάτι προς το Νόημα της Ζωής».
Δεν ξέρουμε πώς είναι οι σχέσεις
Αφού οι καλές σχέσεις όπως τις φαντάζεσαι δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα, τότε πώς μοιάζει άραγε στην πραγματικότητα μια καλή σχέση;
Το κακό είναι πως δεν γνωρίζουμε πώς είναι μια καλή σχέση. Δεν υπάρχει καμία ταινία, κανένα βιβλίο που να μιλάει για μια πραγματική καλή σχέση. Αν το σκεφτείς λίγο, όλες οι ταινίες έχουν ακριβώς το ίδιο σενάριο.
Γυναίκα και άντρας συναντιούνται. Γουστάρουν ο ένας τον άλλον. Κάτι συμβαίνει και τα χαλάνε. Τα ξαναβρίσκουν / παντρεύονται. THE END.
Κανείς δεν μιλάει για το τι γίνεται… μετά!
Αν το σκεφτείς λίγο, όλα τα βιβλία βασίζονται σε ερωτικά τρίγωνα, σε ανεκπλήρωτους έρωτες, σε έρωτες που το περιβάλλον είναι εχθρικό, που κάποιος πεθαίνει, που κάποιος πηγαίνει στο Στρατό ή κάποιος παθαίνει φυματίωση. Δεν θα αναφερθώ καν στο τι γίνεται στα τούρκικα σίριαλ, στην «Τόλμη και Γοητεία» (άραγε το θυμάται ακόμα ο κόσμος ή να σταματήσω να το αναφέρω γιατί φαίνεται η ηλικία μου;) ή στον Παπακαλιάτη…
Δεν υπάρχει ούτε μια ταινία για το πώς είναι μια καλή σχέση. Και υπάρχει πολύ καλός λόγος γι’ αυτό.
Ο λόγος είναι ότι οι καλές σχέσεις είναι βαρετές. Οπότε δεν κάνουνε ταινίες και δεν γράφουνε βιβλία για τις καλές σχέσεις γιατί κανείς δεν θα τα διάβαζε. Θα βαριόμασταν. Τα βιβλία δεν θα πουλούσανε και οι ταινίες θα έπιαναν πάτο.
Η Ελβετία
Ο λόγος που είναι βαρετές είναι ότι σε μια καλή σχέση υπάρχει ασφάλεια, ζεστασιά, δέσιμο, τρυφερότητα, γλύκα, κατανόηση και αίσθηση ότι ανήκεις. Και αυτά είναι χαμηλής έντασης συναισθήματα.
Δεν υπάρχει πάθος, μυστήριο, ένταση και ίντριγκα.
Οι καλές σχέσεις είναι βαρετές. Και έτσι πρέπει να είναι.
Για μια αναλογία του τι συμβαίνει σκέψου πώς είναι να ζεις σε μια αναπτυγμένη και «καλή» χώρα.
Σκέψου πώς είναι να ζεις στην Ελβετία. Πώς είναι η ζωή εκεί;
Βαρετή. Ολα είναι στη θέση τους, όλα λειτουργούν (ελβετικό) ρολόι, τα κτίρια είναι όμορφα, οι δρόμοι περιποιημένοι στο background και δεν χώνεται πολύ στα πόδια των πολιτών. Οι πολίτες νιώθουν τη στήριξη της Πολιτείας αλλά στηρίζουν και οι ίδιοι την Πολιτεία. Υπακούν στους νόμους της και την εμπιστεύονται. Οι σχέσεις με τις γείτονες χώρες είναι πολύ καλές. Αυτή είναι μια καλή χώρα για να ζεις.
Και είναι μια βαρετή χώρα.
Η Ελλάδα
Αν τώρα ζεις στην Ελλάδα, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Δεν ξέρεις από πού θα σου έρθει η επόμενη απεργία και πορεία.
Δεν είσαι σίγουρος ότι θα βρεις το δίκιο σου στα δικαστήρια. Δεν ξέρεις αν θα πάρεις ποτέ σύνταξη, το επίδομα ή την επιχορήγηση όταν ακόμα θα τη χρειάζεσαι, αν θα μπορείς να περπατάς στο πεζοδρόμιο χωρίς να καβαλάς αυτοκίνητα και αν θα βγεις από το νοσοκομείο αφού πρώτα έχεις καταφέρει να μπεις…
Οι πολίτες δεν εμπιστεύονται το κράτος (σε μια έρευνα σε 23 χώρες η Ελλάδα είχε το χαμηλότερο δείκτη εμπιστοσύνης στο κράτος μαζί με το Ομάν), και προσπαθούν όπου μπορούν να το παρακάμψουν. Να σβήσουν την κλήση, να μην πάνε στο Στρατό και να χτίσουν το αυθαίρετο.
Η ζωή δεν είναι ποτέ βαρετή στην Ελλάδα. Οι σχέσεις με τις γειτονικές χώρες είναι έκρυθμες. Δεν ξέρεις πάντα τι σου ξημερώνει. Αρα ίσως να μην είναι και η ιδανική χώρα για να ζεις από αυτή την άποψη.
Οι σχέσεις
Κάπως έτσι είναι και με τις σχέσεις. Σε μια καλή σχέση, ο ένας φροντίζει τον άλλον και έτσι ο άλλος νιώθει ασφάλεια. Νιώθεις ότι η σχέση δεν είναι εμπόδιο στο να αναπτυχθείς ως άνθρωπος, αλλά είναι εκεί στο background να σε στηρίζει και να φορτίζεις όταν το χρειάζεσαι. Δεν χρειάζεται να ασχολείσαι διαρκώς με τη σχέση, με το να προσέχεις τι λες και τι κάνεις, με το να μην παρεξηγηθείς, με το τι θα σκεφτεί ο άλλος και με το να αναλύεις τις καταστάσεις διαρκώς.
Ταυτόχρονα, όπως οι πολίτες έχουν υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος στην Ελβετία, έτσι και σε μια καλή σχέση έχεις υποχρεώσεις απέναντι στη σχέση. Να λαμβάνεις τα συναισθήματα του συντρόφου σου υπ όψιν, να τον ακούς, να τον καταλαβαίνεις και να μην επαναπαύεσαι, αλλά να δίνεις όσο μπορείς τον καλύτερο εαυτό σου. Οχι από ανασφάλεια, αλλά από επιθυμία. Αν όμως για κάποιον προσωπικό λόγο δεν είσαι καλά, τότε νιώθεις την ασφάλεια πως ο σύντροφός σου είναι εκεί για σένα και μπορείς να αφεθείς για λίγο μέχρι να ανακάμψεις. Είναι πολύ όμορφες οι καλές σχέσεις!
Είναι καταδικασμένες να είναι βαρετές;
Ισως αναρωτηθείς αν είναι καταδικασμένες να είναι βαρετές οι καλές σχέσεις. Ακούγεται πολύ ξενέρωτο αυτό που περιγράφω και ίσως κάτι μέσα σου αντιδράσει.
Οπως έχει πει ο Πασκάλ Μπρικνέρ:
«Παλιά εξιδανικεύαμε τον γάμο. Τώρα εξιδανικεύουμε τον έρωτα».
Δεν μας αρέσει μια φλατ ζωή. Και έτσι περιμένουμε η σχέση μας να μας δώσει το πάθος που μας πουλάνε όλοι (ταινίες, Coaches και «γκουρού»).
Ευτυχώς υπάρχει λύση! Μπορούμε να ζήσουμε μια ζωή με ένταση αν θέλουμε ακόμα και όταν θα είμαστε σε μια καλή βαρετή σχέση.
Οι κάτοικοι της Ελβετίας δεν ζούνε απαραίτητα βαρετές ζωές. Αλλά αν θέλουν να ζήσουν κάτι πιο έντονο θα χρειαστεί να το «προσπαθήσουν». Να ανέβουν στις Αλπεις, να κάνουν ποδήλατο γύρω από τη λίμνη Λεμάν και κάνουν Tandem στο Interlaken.
Μπορούν να βάλουν αδρεναλίνη στη ζωή τους (ή ό,τι άλλο τους γεμίζει με ένταση) αλλά θα έρθει από δραστηριότητες που θα επιλέξουν. Οχι από τη σχέση τους με το κράτος.
Στην Ελλάδα δυστυχώς κάποιος μπορεί να νιώσει έντονα συναισθήματα από τη σχέση του με το κράτος.
Αρκεί να επισκεφτεί ένα υποκατάστημα της Εφορίας ή της Πολεοδομίας… ’Η απλά να βρεθεί σε μποτιλιάρισμα στον Κηφισό.
Αντίστοιχα σε μια σχέση που δεν είναι καλή, τα έντονα συναισθήματα προέρχονται από τη σχέση. «Γιατί μου μίλησε έτσι;» «Γιατί δεν με παίρνει τηλέφωνο; Μήπως έκανα κάτι;» «Γιατί δεν μπορεί να καταλάβει πόσο με εκνευρίζουν οι γονείς του;».
Σε μια καλή σχέση μπορείς πάλι να νιώσεις έντονα συναισθήματα με τη σχέση σου, με τον σύντροφό σου αλλά δεν θα είναι εξαιτίας της σχέσης σου. Μπορείτε να ξεκινήσετε ένα νέο πρότζεκτ μαζί, να κάνετε ένα ωραίο ταξίδι, ή μια διασκεδαστική δραστηριότητα.
Η ζωή δεν χρειάζεται να είναι βαρετή. Αλλά τα έντονα συναισθήματα θα έρθουν από πράγματα που θα κάνεις με τον σύντροφό σου, όχι από την κατάσταση της σχέσης.
Θα χρειαστεί να προσπαθήσεις. Δεν θα γίνει από μόνο του. Και δεν πειράζει.
Παρεξηγήσεις
Είναι πολύ όμορφες οι καλές σχέσεις. Δυστυχώς είναι εξαιρετικά σπάνιες, καθώς συχνά όταν κάποιος είναι σε μια καλή σχέση τη συγκρίνει με το ανώριμο ρομαντικό πρότυπο που προβάλλεται εκεί έξω και τη βγάζει σκάρτη, επειδή δεν έχει το πάθος και την ένταση που πιστεύει πως «θα έπρεπε» να έχει.
Ετσι θα σκεφτεί να χωρίσει επειδή θα θεωρεί ότι η σχέση του έχει πρόβλημα, αλλά η αλήθεια είναι ότι θα έπρεπε να ψάξει το πάθος και την ένταση μαζί με τον σύντροφό του και όχι στον σύντροφό του.
Τώρα αν θέλεις να σου παρέχει ο σύντροφός σου το πάθος και την ένταση και αυτό δεν είναι καθόλου «κακό». Αλλά τότε θα πρέπει να γνωρίζεις ότι δεν ψάχνεις για μια καλή σχέση…
Ολα μαζί δυστυχώς δεν γίνονται.
Οχι μόνο καλές
Στην Ελβετία δεν είναι όλοι ικανοποιημένοι όλη την ώρα. Σε μια από τις πιο ευτυχισμένες χώρα στον Κόσμο, τη Φινλανδία, συχνά οι κάτοικοι δεν είναι απόλυτα ευχαριστημένοι με τη ζωή τους.
Αντίστοιχα, οι καλές σχέσεις έχουν και πολλά προβλήματα. Οταν είσαι σε μια καλή σχέση δεν τη βιώνεις πάντα ως τέτοια. Υπάρχουν πολλές στιγμές που μπορεί να είσαι θυμωμένος με τον άλλον, να σε βγάζει από τα ρούχα σου (με την κακή την έννοια!) να μη θέλεις να του μιλήσεις, να νιώθεις πως δε σε καταλαβαίνει και να σε στεναχωρεί.
Θα έρθουν αναγκαστικά αυτές οι στιγμές και δε θα είναι λίγες. Θα αναφερθώ σε άλλο άρθρο πιο αναλυτικά για το πώς να χειριζόμαστε αυτές τις καταστάσεις και έχω γράψει στο παρελθόν για το πώς να αντιμετωπίσεις τις δύσκολες στιγμές του συντρόφου σου.
Το σημαντικό εδώ είναι ότι πρέπει να τις περιμένεις. Δεν είναι ένδειξη προβληματικής σχέσης. Είναι ένδειξη φυσιολογικής σχέσης. Η απάντηση δεν είναι απαραίτητα να τα παρατήσεις. Είναι πιο πολύπλοκο από αυτό.
Σε μια καλή σχέση πάντα υπάρχει η διάθεση για επικοινωνία (ίσως όχι απαραίτητα τη στιγμή της έντασης). Αφιερώνω ένα κεφάλαιο στο νέο μου βιβλίο στην αποτελεσματική συναισθηματική επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους. Οι εντάσεις θα έρθουν. Και θα τις διαχειριστείς.
Συμπέρασμα
Οι καλές σχέσεις μας αναπτύσσουν και μας εξελίσσουν σαν ανθρώπους. Νιώθουμε ασφάλεια, στήριξη, κατανόηση, ζεστασιά και σεβασμό. Θέλουμε να είμαστε ο καλύτερος εαυτός μας για τον σύντροφό μας αλλά μπορούμε και να αφεθούμε να φροντιστούμε όταν δεν είμαστε καλά. Υπάρχουν άσχημες στιγμές, τις περιμένουμε και τις διαχειριζόμαστε.
Είναι πολύ όμορφες οι καλές σχέσεις.
Εύχομαι από εδώ και πέρα να ψάξεις και εσύ να σου κάνεις δώρο μια τέτοια σχέση.
Βιογραφικό: Γεννήθηκα στη Δράμα, σπούδασα Μαθηματικά στη Θεσσαλονίκη. Μετά master και διδακτορικό στα χρηματοοικονομικά στο Λονδίνο. Δούλεψα για πολλά χρόνια στις επενδυτικές τράπεζες του City. Μια ζωή αφιερωμένη στην επιτυχία… Κάποια στιγμή η αληθινή ζωή μου χτύπησε την πόρτα και μου έδειξε πως αλλού είναι το ζουμί! Σπούδασα Ψυχολογία, με ειδίκευση στη Θετική Ψυχολογία και εκπαιδεύτηκα ως σύμβουλος Ψυχικής Υγείας. Εχω γράψει τα Best Sellers «Ψυχο-λογικές Σχέσεις», «Ψυχο-λογικά Μυστικά (που μακάρι να γνώριζα νωρίτερα)» και «Το Παράδοξο Μονοπάτι προς το Νόημα της Ζωής», πραγματοποιώ ομιλίες ως καλεσμένος ιδιωτικών και δημόσιων φορέων και πλέον αφιερώνω τη ζωή μου στο να μεταφέρω στους συνανθρώπους μου χειροπιαστούς τρόπους για να αποδεχτούν τον εαυτό τους. Στην πράξη!
Dimitris Flamouris PhD Blog: www.dimitrisflamouris.comFB: @psychologikoblog