Μέρες χαράς οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, που όμως κάποιες φορές έχουν και τις δυσκολίες τους. Οι οικογένειες περνούν περισσότερο χρόνο μαζί, συγκεντρώνονται σε τραπέζια με συγγενείς, γελούν, συζητούν… και μαλώνουν.

Προβλήματα που ίσως υπάρχουν μέσα στην οικογένεια, βγαίνουν στην επιφάνεια και μάλιστα κάποιες φορές πιο έντονα από ό,τι σε άλλες περιόδους. Οικονομικά ζητήματα, θέματα κληρονομιάς, δανεικά και αγύριστα, προβλήματα με τα πεθερικά, ίσως να είναι κάποιοι από τους πιο συνηθισμένους λόγους που μπορεί να φέρουν ένταση σε ένα γιορτινό οικογενειακό τραπέζι.

Αλλά και οι σχέσεις γονιών-παιδιών μπορεί να δοκιμαστούν τις γιορτινές μέρες. Η επικοινωνία με τους εφήβους ανέκαθεν ήταν δύσκολη, πόσο μάλλον στις μέρες μας με την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Η υπερβολική απασχόληση των παιδιών με τα ηλεκτρονικά και τα τηλέφωνα, η απροθυμία να μοιραστούν οικογενειακές στιγμές, η αχαριστία ή η αγένεια μπορεί να αποτελέσουν πηγές συγκρούσεων στα πλαίσια της οικογένειας.

Δυστυχώς, δεν είναι πάντα εύκολο να αποφύγουμε τις συγκρούσεις. Υπάρχουν όμως τρόποι να τις διαχειριστούμε πιο σωστά.

Διαλέγω τις μάχες μου

Θα πρέπει να σκεφτούμε και να αποφασίσουμε αν αξίζει τον κόπο να εμπλακούμε σε μία σύγκρουση ή αν θα ήταν περισσότερο επωφελές για όλους να το αφήσουμε να πέσει στο πάτωμα. Αν πράγματι, αξίζει τον κόπο να ασχοληθούμε με το ζήτημα που προέκυψε, τότε ίσως θα βοηθούσε να συζητήσουμε με τους εμπλεκόμενους.

Συζητάω δεν σημαίνει επιβάλλομαι

Για την αποτελεσματική επίλυση των διαφορών είναι σημαντικό να έχουμε τη διάθεση να ακούσουμε πραγματικά την άλλη μεριά και όχι να θέλουμε να επιβάλλουμε την άποψη ή την θέση μας.

Λύνω τη διαφορά δεν σημαίνει συμβιβάζομαι

Το να βάζουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί, δεν σημαίνει ότι ξεπερνιούνται. Μερικές φορές μάλιστα για να διατηρηθούν υγιείς οι σχέσεις μας και να εξελιχθούν, κάποιες συγκρούσεις είναι απαραίτητες όπως και η τοποθέτηση ορίων στη συμπεριφορά των άλλων.

Ακούω πραγματικά

Τις περισσότερες φορές, όταν συζητάμε ψάχνουμε την ευκαιρία να πούμε όσα θέλουμε χωρίς να ακούμε πραγματικά τι μας λέει ο συνομιλητής μας. Κι όμως ένα από τα πιο δυνατά εργαλεία για την βελτίωση των σχέσεων είναι η ενεργητική ακρόαση, δηλαδή η δυνατότητα να είμαστε πραγματικά παρόντες σε μία συζήτηση, να ακούμε τα λόγια αλλά και να παρατηρούμε τον τρόπο με τον οποίο λέγεται κάτι, έτσι ώστε να διακρίνουμε συναισθήματα πίσω από τα λόγια και να είμαστε σε θέση να καταλάβουμε τον άλλον καλύτερα. Μπορούμε μάλιστα να επιβεβαιώνουμε αν έχουμε καταλάβει σωστά, ρωτώντας «Αυτό που καταλαβαίνω από όσα είπες είναι… Είναι πράγματι έτσι;».

Αναγνωρίζω το λάθος μου

Συνήθως γνωρίζουμε πότε με τη συμπεριφορά μας πληγώνουμε ή προσβάλλουμε κάποιον. Και μόνο η αναγνώριση του λάθους μας μπορεί να επιλύσει τη σύγκρουση. Στην περίπτωση που ζητήσουμε συγγνώμη καλό είναι να αποφύγουμε  στη συνέχεια οποιαδήποτε πρόταση με το «αλλά…».

Σε περίπτωση που αυτό έχει συμβεί χωρίς να το θέλουμε, μπορούμε να ρωτήσουμε «Μήπως σε στεναχώρησα με τα λόγια μου; Βοήθησέ με να καταλάβω τι έκανα λάθος…».

Δεν χρησιμοποιώ το δεύτερο πρόσωπο στις δηλώσεις μου

Πολλές φορές, όταν συγκρουόμαστε συνηθίζουμε να λέμε «Εσύ με κάνεις να νιώθω …» και ακολουθεί η περιγραφή των συναισθημάτων μας. Αυτό πολλές φορές μπορεί να κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα, γιατί υπάρχει περίπτωση ο συνομιλητής μας να νιώσει ότι του επιρρίπτουμε ευθύνες που δεν του αναλογούν και να αμυνθεί με εκ νέου επίθεση. Αυτό που ίσως βοηθήσει περισσότερο είναι να εκφραστούμε με έμφαση στα δικά μας συναισθήματα: «Κάθε φορά που γίνεται αυτό, νιώθω…». Με τον τρόπο αυτό ο άλλος καταλαβαίνει καλύτερα τι μπορεί να είναι αυτό που μας ενοχλεί και πώς νιώθουμε.

Δίνω απλές εξηγήσεις, δηλώνω την πρόθεσή μου και ζητώ συγγνώμη

Οταν ο συνομιλητής μας είναι έτοιμος να ακούσει, εξηγούμε με ειλικρίνεια και όσο πιο απλά γίνεται τι μας οδήγησε να συμπεριφερθούμε με τρόπο που προκάλεσε την σύγκρουση και γιατί το έχουμε μετανιώσει.

Ζητάω βοήθεια

Αν το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί είναι μεγάλο και δύσκολα επιλύεται τότε ίσως είναι καλύτερο να ζητήσουμε βοήθεια. Μπορούμε να μιλήσουμε σε κάποιον δικό μας άνθρωπο που εμπιστευόμαστε ότι θα είναι αντικειμενικός και να του ζητήσουμε να μας πει τη γνώμη του για τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε την σύγκρουση που προέκυψε στην οικογένειά μας, ή ακόμη, μπορούμε να ζητήσουμε και τη γνώμη ενός ειδικού.