ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. («WP»). Το αλκοόλ είναι ένα από τα πιο χρησιμοποιούμενα ναρκωτικά στον κόσμο. Εκατομμύρια άνθρωποι απολαμβάνουν το συναίσθημα ζάλης που προκαλεί, ειδικά στις κοινωνικές συναναστροφές όπου λίγο ποτό φαίνεται να κάνει τις καλές στιγμές να κυλούν.

Σε μια μελέτη, πάνω από 700 άντρες και γυναίκες «κοινωνικοί πότες» χωρίστηκαν σε ομάδες των τριών αγνώστων και τους δόθηκε εντολή να πίνουν για 36 λεπτά. Οι συμμετέχοντες νόμιζαν ότι τα ποτά ήταν προοίμιο του πειράματος, αλλά οι ερευνητές παρατηρούσαν τι έκαναν στο τραπέζι.

Αρχικά οι άγνωστοι δεν χαμογέλασαν πολύ. Αλλά καθώς κατανάλωναν τα ποτά τους με βότκα κράνμπερι, οι εκφράσεις τους άλλαξαν. Όχι μόνο χαμογέλασαν περισσότερο, αλλά έπιασαν ο ένας τα χαμόγελα του άλλου και μιλούσαν περισσότερο διαδοχικά. Και μοιράστηκαν περισσότερα από αυτά που οι ερευνητές αποκαλούσαν «χρυσές στιγμές» όταν και οι τρεις άγνωστοι χαμογέλασαν σαν ένας. «Αισθάνομαι ότι η ομάδα πραγματικά συγκεντρώνεται και νομίζω ότι είναι μέρος αυτής της κοινωνικής, ημιμεθυστικής εμπειρίας», δήλωσε ο Μάικλ Σαγιέτ (Michael Sayette).

Τι είναι αυτό που είναι ευχάριστο με το να είσαι ζαλισμένος;

Το ποτό είναι κοινωνικά αποδεκτό, αλλά «το αλκοόλ είναι ακριβώς όπως κάθε άλλο φάρμακο», δήλωσε η Τζόντι Γκίλμαν (Jodi Gilman), καθηγήτρια Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθύντρια Νευροεπιστήμης του Κέντρου Ιατρικής Εξάρτησης του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης. «Επηρεάζει τον εγκέφαλο».

Η αιθανόλη, η εξαιρετικά απλή χημική ένωση που δίνει τη ζάλη (βουητό) στα αλκοολούχα ποτά, διαποτίζει τα κύτταρα του σώματος και του εγκεφάλου μας μέσα σε λίγα λεπτά από την κατανάλωση. Υπάρχουν ακόμη πολλά που δεν γνωρίζουμε για τις επιπτώσεις του αλκοόλ στον εγκέφαλο.

«Εχει τόσο ευρέως διαδεδομένες επιδράσεις στον εγκέφαλο», είπε η Τζέσικα Γουίφερ (Jessica Weafer) ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι. Σε αντίθεση με άλλα φάρμακα που επηρεάζουν συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου ή δρουν σε συγκεκριμένους υποδοχείς, «το αλκοόλ απλώνεται σε όλο τον εγκέφαλο» καθιστώντας δύσκολη τη μελέτη, είπε. Το αλκοόλ είναι ευρέως γνωστό ότι είναι καταθλιπτικό, που σημαίνει ότι γενικά καταστέλλει τη νευρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο. Ενισχύει τις επιδράσεις των χημικών ουσιών του εγκεφάλου που αναστέλλουν τη νευρική δραστηριότητα -GABA και γλυκίνη- δρώντας στους ίδιους υποδοχείς στους οποίους συνδέονται οι νευροδιαβιβαστές. Ταυτόχρονα, το αλκοόλ αναστέλλει τις επιδράσεις των διεγερτικών χημικών του εγκεφάλου, προκαλώντας διπλή μείωση της εγκεφαλικής δραστηριότητας.

Δεν είναι όμως τόσο απλό.

Το αλκοόλ έχει διφασική δράση: αρχικά και σε χαμηλές δόσεις, παράγει ένα βουητό όπου αισθανόμαστε διεγερμένοι και αποτρεπτικοί, σαν να μπορούμε να χορεύουμε ή να συνομιλούμε για πάντα, πριν καταλαγιάσει η υπνηλία. Αυτή η άνοδος και η πτώση του πνεύματός μας αντιστοιχεί με την άνοδο και την πτώση των επιπέδων αλκοόλ στο αίμα μας.

Το αλκοόλ μπορεί να μας κάνει να ανασταλούμε λόγω της μείωσης της δραστηριότητας σε μέρη του μετωπιαίου φλοιού μας, κάτι που είναι σημαντικό για λειτουργίες εκτελεστικού ελέγχου, όπως η αναστολή συμπεριφορών που δεν θέλουμε να κάνουμε. Αναστέλλοντας τις αναστολές μας, το αλκοόλ μάς κάνει να νιώθουμε πιο διεγερμένοι.