Σε έναν απολογισμό των χρημάτων που διακινήθηκαν στις γιορτές για αγορά δώρων και γλυκών, αλλά και στο βωμό της χαρτοπαιξίας και γενικά τυχερών παιχνιδιών η εφημερίδα «ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ ΤΕΡΓΕΣΤΗΣ» του 1935 παρατηρεί:

«… διότι είναι και το χρυσάφι που κύλησε υπό μορφή πολύχρωμων κοκάλινων μάρκων ‘για το καλό του χρόνου’ στην πράσινη τσόχα των χαρτοπαικτικών συγκεντρώσεων της παραμονής… Τα πακέτα των κολλαριστών χαρτονομισμάτων, που άλλαξαν κυριότητα από μια στιγμή στην άλλη, με την απρόοπτη παρέμβαση ενός ‘φλος ιμπεριάλ’ ή ενός γερού πόντου στην μπάνκα του μπακαρά ή του σεμέν ντε φερ είναι σημαντικά!

Βεβαίως, ούτε όλοι οι συμπολίτες διέθεσαν χιλιάρικα για να δοκιμάσουν την τύχη τους, ούτε ίσως έπαιξαν όλοι. Υπήρχαν σπίτια στα οποία ο ‘τζίρος’ περιστράφηκε γύρω από μερικές δεκάδες νικέλινα κέρματα της μιας και των δύο δραχμών. Αλλά υπήρξαν και συγκεντρώσεις κατά τις οποίες τα χιλιάρικα στροβιλιζόντουσαν και σαρωνόντουσαν από το φτυαράκι της μπάνκας, όπως ο χαρτοπόλεμος την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.

Εάν λοιπόν υπολογίσουμε, κατά μέσο όρο, διακόσιες δραχμές ‘τζίρου’ για κάθε σπίτι, αριθμό, δηλαδή κάθε άλλο παρά υπερβολικό, καταλήγουμε στο συμπέρασμα, ότι το βράδυ της Παραμονής, περιήλθαν από θυλακίου εις θυλάκιο, για να κατασταλάξουν τελικά τις πρωινές ώρας της Τετάρτης στα πορτοφόλια των ευνοουμένων της Τύχης, το λιγότερο 20 εκατομμύρια δραχμές!».

***

Και όμως αν σταματήσεις αυτές τις ημέρες έναν άνθρωπο στον δρόμο και τον ψάξεις, είναι ζήτημα αν θα του βρεις έστω και εκατό δραχμές.

Το ανδρικό πορτοφόλι υπέφερε τα πάνδεινα κατά το διάστημα των εορτών, και αδυνάτισε επικινδύνως…

Η γκανγκστερική συμμορία του άσσου, του βαλέ, της ντάμας και του ρήγα, επέδραμε κατά τρόπον κεραυνοβόλο τις άγιες αυτές ημέρες και λήστεψε τους πάντες και τα πάντα.

– Τα ρέστα σας.

– Τα είδα.

– Τι έχετε, παρακαλώ;

– Φουλ του άσσου.

– Δεν είστε καλός. Καρέ της ντάμας!

– Κερδίζετε.

– Μερσί!…

Πάνω στο πράσινο τραπέζι χάνεται η αίσθηση της αξίας του χρήματος. Βλέπεις ανθρώπους που δουλεύουνε σκυλίσια και τους βγαίνει η γλώσσα να κερδίσουν ένα κατοστάρικο, να πετάνε τα χιλιάρικα λες και είναι μαρουλόφυλλα.

Οταν δούνε από μακριά τον φίλο που κάποτε τους δάνεισε ένα πεντακοσάρικο, αλλάζουν πεζοδρόμιο για να τον αποφύγουνε. Στον άνθρωπο, όμως, που διαθέτει έναν άσσο καπάκι δεν είναι ικανοί να αρνηθούν τίποτα.

– Τέσσερεις χιλιάδες είπατε;

– Μάλιστα.

– Φουλ της ντάμας.

– Κερδίζετε…

Και ανοίγουν το πορτοφόλι τους, βγάζουν το μοναδικό τους πεντοχίλιαρο, και το πετάνε στο πράσινο τραπέζι με περιφρόνηση και μεγαλοπρέπεια βαθύπλουτου μαχαραγιά.

– Ορίστε…

– Δυστυχώς δεν έχω χιλιάρικο για να σας δώσω τα ρέστα σας…

– Κρατείστε το, αδελφέ… Δεν έχει σημασία… Μου το δίνετε αργότερα…

– Μερσί!

– Σας παρακαλώ, τι λέτε;

***

Ολη τους η μεγαλοπρέπεια εξαφανίζεται ως διά μαγείας όταν σηκωθούν από το πράσινο τραπέζι. Τότε μόνο σκέπτονται τι αξία έχει ακόμα και το δίφραγκο. Τότε μόνο η πρασινίλα του τραπεζιού μεταφέρεται στη φάτσα τους.

– Πώς τα πήγες Θανασάκη;

– Αστα καημένε, μη με ρωτάς. Είμαι λιώμα.

– Τι είσαι λέει;

– Λιώμα! Τα έχασα όλα μέχρι τελευταίας δραχμής. Μήπως έχεις τώρα κανένα πενηντάρι να με διευκολύνεις; Αύριο, πρωί-πρωί θα σου το επιστρέψω.

– Λυπάμαι, Θανασάκη μου… δυστυχώς κι εγώ με τους χαμένους είμαι!

Δεν ξέρω στ’ αλήθεια πώς συμβαίνει και τα ξημερώματα κανείς δεν είναι κερδισμένος. Ολοι χαμένοι!

– Πώς τα πήγες Γιάννη;

– Εχασα.

– Εσύ Κώστα;

– Εχασα.

– Εσύ Λεωνίδα;

– Εχασα.

– Εσύ Χαράλαμπε;

– Εχασα.

Κανείς δεν παραδέχεται ότι κέρδισε. Το πολύ-πολύ να βρείτε κάποιον που να σας ομολογήσει ότι «είναι στα λεφτά του».

***

Οι κακοπληρωτές βρήκαν αυτές τις μέρες μια πρώτης τάξεως δικαιολογία για να μη πληρώσουν τα χρέη τους.

– Δυστυχώς, Σταμάτη μου, ξετινάχτηκα!

– Και τι θα γίνει τώρα;

– Τι θες να γίνει;

– Δεν μου είπες ότι μετά τις γιορτές θα με πληρώσεις;

– Εχεις δίκιο, έτσι σου είπα. Πού ήθελες, όμως, να φανταστώ ότι θα πάθω τέτοια ζημιά στα χαρτιά; Αυτή τη στιγμή που σου μιλάω δεν έχω ούτε ένα εικοσάρι για τσιγάρα.

– Κι εγώ τι θα κάνω τώρα Χαρίλαε;

– Υπομονή…

– Υπομονή;

– Εμ, τι άλλο να κάνεις; Κάνε υπομονή λίγες μέρες ακόμα και μόλις πάρω χρήματα θα σε πληρώσω.

Οσοι πουλάνε εμπορεύματα με δόσεις είναι δυστυχείς άνθρωποι αυτές τις μέρες. Ούτε ίχνος πελάτη δεν εμφανίζεται στο μαγαζί. Αλλά και να τσακώσουν κάποιον οφειλέτη στο δρόμο δεν θα καταφέρουν τίποτα!

– Τι να σου κάνω Βαγγέλη μου; Μήπως εγώ δεν θέλω να σε εξοφλήσω; Μακάρι να είχα λεφτά. Βλέπεις αυτές οι ημέρες με κατέστρεψαν!

Με λίγα λόγια, δηλαδή, κηρύχτηκε γενικό χρεοστάσιο, και δεν μπορεί να πει κανείς κουβέντα…

(βασισμένο σε χρονογράφημα του Αλέκου Σακελλάριου για την εφημερίδα «ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ», 1939)

Στους χαμένους λοιπόν -πραγματικούς και μη!- αλλά και στους ειλικρινείς κερδισμένους, από εμένα τις καλύτερες ευχές για το 2023!