ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Ο Ντέιβιντ Κιθ (David Keith) ήταν μεταπτυχιακός φοιτητής το 1991, όταν ένα ηφαίστειο εξερράγη στις Φιλιππίνες, προκαλώντας ένα σύννεφο τέφρας.

Δεκαεπτά εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του θείου που απελευθερώθηκαν από το όρος Πινατούμπο διαχύθηκαν στη στρατόσφαιρα, αντανακλώντας μέρος της ενέργειας του ήλιου μακριά από τη Γη. Το αποτέλεσμα ήταν η πτώση της μέσης θερμοκρασίας στο βόρειο ημισφαίριο κατά περίπου έναν βαθμό Φαρενάιτ κατά το έτος που ακολούθησε.

Σήμερα, ο Δρ Κιθ αναφέρει αυτό το γεγονός ως επιβεβαίωση μιας ιδέας που έγινε το έργο της ζωής του: Πιστεύει ότι με την εσκεμμένη απελευθέρωση διοξειδίου του θείου στη στρατόσφαιρα, θα ήταν δυνατόν να μειωθούν οι θερμοκρασίες παγκοσμίως, αμβλύνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Τέτοιες ριζοσπαστικές παρεμβάσεις λαμβάνονται όλο και πιο σοβαρά υπόψη καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο έντονες. Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες έχουν σημειώσει ρεκόρ για 13 συνεχόμενους μήνες, πυροδοτώντας βίαια καιρικά φαινόμενα, θανατηφόρα κύματα καύσωνα και ανεβάζοντας τη στάθμη της θάλασσας. Οι επιστήμονες αναμένουν ότι η ζέστη θα συνεχίσει να ανεβαίνει για δεκαετίες. Η κύρια αιτία της αύξησης της θερμοκρασίας, η καύση ορυκτών καυσίμων, συνεχίζεται σχεδόν αμείωτη.

Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις προσπάθειες εσκεμμένης μεταβολής του κλίματος της Γης, ένα πεδίο γνωστό ως γεωμηχανική.

Ηδη, μεγάλες εταιρείες λειτουργούν τεράστιες εγκαταστάσεις για να απορροφήσουν το διοξείδιο του άνθρακα που θερμαίνει την ατμόσφαιρα και να το θάψουν στο υπέδαφος. Ορισμένοι επιστήμονες εκτελούν πειράματα με σκοπό να φωτίζουν τα σύννεφα, ένας άλλος τρόπος για να ανακλαστεί μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας πίσω στο Διάστημα. Αλλοι ασχολούνται με προσπάθειες να κάνουν τους ωκεανούς και τα φυτά να απορροφήσουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα.

Αλλά από όλες αυτές τις ιδέες, η στρατοσφαιρική ηλιακή γεωμηχανική είναι αυτή που προκαλεί τις μεγαλύτερες ελπίδες και τον μεγαλύτερο φόβο.

Οι υποστηρικτές της τη βλέπουν ως έναν σχετικά φθηνό και γρήγορο τρόπο μείωσης της θερμοκρασίας πολύ πριν ο κόσμος σταματήσει να καίει ορυκτά καύσιμα. Το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ διαθέτει ένα πρόγραμμα ηλιακής γεωμηχανικής που έχει λάβει επιχορηγήσεις από τον συνιδρυτή της Microsoft Μπιλ Γκέιτς, το Ιδρυμα Alfred P. Sloan και το Ίδρυμα William and Flora Hewlett. Μελετάται από το Ταμείο Περιβαλλοντικής Άμυνας μαζί με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Έρευνας για το Κλίμα, μια διεθνή επιστημονική προσπάθεια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε πέρυσι μια ενδελεχή ανάλυση των κινδύνων της γεωμηχανικής και δήλωσε ότι οι χώρες θα πρέπει να συζητήσουν πώς θα ρυθμίσουν μια ενδεχόμενη ανάπτυξη της τεχνολογίας.

Αλλά πολλοί επιστήμονες και περιβαλλοντολόγοι φοβούνται ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε απρόβλεπτες καταστροφές.

Επειδή θα χρησιμοποιείται στη στρατόσφαιρα και δεν θα περιορίζεται σε μια συγκεκριμένη περιοχή, η ηλιακή γεωμηχανική θα μπορούσε να επηρεάσει ολόκληρο τον Κόσμο, πιθανώς διαταράσσοντας τα φυσικά συστήματα, όπως η δημιουργία βροχής σε μια άνυδρη περιοχή, ενώ η εποχή των μουσώνων θα «στεγνώσει» αλλού. Οι πολέμιοι ανησυχούν ότι θα αποσπάσει την προσοχή από το επείγον έργο της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα. Διαφωνούν με την εσκεμμένη απελευθέρωση διοξειδίου του θείου, ενός ρύπου που τελικά θα μετακινηθεί από τη στρατόσφαιρα στο επίπεδο του εδάφους, όπου μπορεί να ερεθίσει το δέρμα, τα μάτια, τη μύτη και το λαιμό και να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα. Και φοβούνται ότι όταν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα ηλιακής γεωμηχανικής θα είναι δύσκολο να σταματήσει.

Πηγή: «The New York Times»