ΛΕΥΚΩΣΙΑ. Το Κυπριακό μπαίνει στην εξίσωση των ευρωτουρκικών από τη στιγμή κατά την οποία ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζητά αναθέρμανση των σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτή, όπως πληροφορούμαστε, ήταν η απάντηση όλων όσων συζήτησαν το ζήτημα αυτό με τον ηγέτη της κατοχικής δύναμης, στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Σημειώνεται ότι συζητήσεις έγιναν και στο παρά πέντε πριν την Σύνοδο, όπως και στη συνέχεια.

Τα ζητήματα αυτά, των ευρωτουρκικών, συζητήθηκαν στο επίπεδο του Ερντογάν αλλά και σε κατώτερο και διά απεσταλμένου στις Βρυξέλλες. Τόσο ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, όσο ο καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, έχουν συνδέσει το θέμα των ευρωτουρκικών με το Κυπριακό, όταν το έθεσε ο Ερντογάν κατά τις χωριστές συναντήσεις που είχαν μαζί του. Πιο εκτενή, ωστόσο, ήταν η συζήτηση, που είχε ο Πρόεδρος της κατοχικής δύναμης με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Το συμπέρασμα είναι πως ο Τούρκος Πρόεδρος περιορίζεται να πει πως θα συζητήσει την επανέναρξη των συνομιλιών, χωρίς να αναφέρει πότε θα γίνει αυτό ενώ δεν φάνηκε διατεθειμένος να αλλάξει στάση και θέσεις. Επιμένει στο γνωστό αφήγημα για αναγνώριση «κυριαρχικής ισότητας» και «ίσου διεθνούς καθεστώτος» στην αποσχιστική οντότητα. Θέσεις, που οι Ευρωπαίοι δεν φαίνεται να συζητούν. Σημειώνεται πως όταν η τουρκική πλευρά ζήτησε να την βοηθήσουν οι Αμερικανοί και στο θέμα της Ε.Ε., της υποδείχθηκε ότι δεν συμμετέχουν στην Ενωση. Ωστόσο, υπενθύμισαν το γεγονός ότι η Κύπρος είναι κράτος-μέλος της Ε.Ε. και πως μπορεί να αποτελεί ευκαιρία, λόγω της συγκυρίας, να γίνουν βήματα στο Κυπριακό.

Ο Τούρκος Πρόεδρος, όπως και αξιωματούχοι της Αγκυρας, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθούν εντυπώσεις παρουσιάζονται έτοιμοι να συζητήσουν όλα τα θέματα ακόμη και ζητήματα εσωτερικής πολιτικής και συμπεριφοράς, που κάποτε θεωρούνταν «κόκκινη γραμμή». Είναι, όμως, σαφές πως ο Ερντογάν επιμένει να είναι σκληρός στο Κυπριακό, καθώς προφανώς υπολογίζει ότι δεν θα αποτελέσει το ζήτημα τούτο εμπόδιο στην αναθέρμανση των σχέσεων. Κυρίως γιατί επενδύει στο γεγονός ότι ισχυροί Ευρωπαίοι παίκτες έχουν μεγάλα συμφέροντα στην Τουρκία και δεν είναι διατεθειμένοι να τα θυσιάσουν. Είναι την ίδια ώρα σαφές πως η Αγκυρα δεν τρέφει ψευδαισθήσεις όταν ανοίγει θέμα σχέσεων με την Ε.Ε. Γνωρίζει πως είναι περιορισμένες οι προοπτικές ένταξης ενώ ούτε και η ίδια κοιτάζει πλέον προς τις Βρυξέλλες, καθώς έχει στόχους να καταστεί περιφερειακή υπερδύναμη. Είναι πρόδηλο ότι επενδύει σε οικονομικά οφέλη και μόνο. Πάλιν, όμως, θα είναι υποχρεωμένη να εισέλθει σε μια διαδικασία διαλόγου, εντός ενός πλαισίου, πολύ πιο χαλαρού, βέβαια, από τις ενταξιακές.

Και τα ελληνοτουρκικά

Παράλληλα, υπάρχει και το πεδίο των ελληνοτουρκικών. Η συνάντηση στο Βίλνιους της Λιθουανίας, Μητσοτάκη και Ερντογάν, θεωρήθηκε «μοναδική ευκαιρία» για ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των δυο γειτονικών χωρών. Το Κυπριακό δεν «έπαιξε» στη συνάντηση, πλην μιας γενικής αναφοράς από πλευράς του Τούρκου Προέδρου. Ο Ελληνας Πρωθυπουργός, για λόγους τακτικής όπως ειπώθηκε, επέλεξε να ξεκινήσει με τα φαινομενικά εύκολα θέματα και στη συνέχεια, βαθμηδόν, να μπουν στις συζητήσεις και τα δύσκολα. Αλλωστε από ελλαδικής πλευράς σημειώνεται πως ο δρόμος είναι μακρύς και ανηφορικός και παρά το καλό κλίμα που διαμορφώνεται κανείς δεν γνωρίζει κατά πόσο η κατοχική δύναμη θα επανέλθει δριμύτερη στις παλιές γνωστές συμπεριφορές. Μέχρι, τουλάχιστον, να ξεκαθαρίσει το τοπίο με την αγορά των F-16, η Αγκυρα θα είναι πιο προσεκτική έναντι της Ελλάδος, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως θα γίνουν και βήματα προς τα εμπρός.  Σημειώνεται ότι ο Ερντογάν την ερχόμενη Πέμπτη θα βρίσκεται στα κατεχόμενα για την επέτειο της εισβολής και όσο και να υποβαθμιστούν αυτά που θα πει ή και κάνει, δεν μπορούν να μην ληφθούν υπόψη.

Γκουτέρες αναμένει Φιντάν

Στο τρίτο πεδίο, αυτό των Ηνωμένων Εθνών, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Γενικός Γραμματέας, Αντόνιο Γκουτέρες, αναμένει τις επόμενες κινήσεις της Αγκυρας. Ο κ. Γκουτέρες, θέλει να συναντήσει τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, για να ανιχνεύσει προθέσεις και διαθέσεις της Αγκυρας στην Κύπρο. Αυτό θα γίνει, μάλλον, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Εκεί θα είναι όλοι οι εμπλεκόμενοι και η προσπάθεια είναι να πραγματοποιηθεί συνάντηση Γκουτέρες – Χριστοδουλίδη – Τατάρ, επιδιώκοντας ως πρώτο στόχο το διορισμό ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό. Αυτό, όπως εκτιμάται, θα ανοίξει και το παράθυρο για διορισμό απεσταλμένου της Ε.Ε.