Οι αποκαλύψεις των πρακτικών των Ηνωμένων Εθνών από τις συζητήσεις που έγιναν για το Κυπριακό στο Κραν Μοντάνα τον Ιούλιο του 2017, επιβεβαιώνουν αυτό που γνωρίζουμε ήδη. Οτι, δηλαδή, το ζήτημα των εγγυήσεων και η επιμονή της Τουρκίας για στρατιωτική παρουσία της στο νησί και μετά τη λύση, ήταν η αιτία της κατάρρευσης της τελευταίας σημαντικής προσπάθειας που έγινε, σε εκείνη την πολυσυζητημένη διάσκεψη στο ελβετικό θέρετρο, για την επίτευξη μιας συμφωνίας.
Από τα γεγονότα, διαφαίνεται ότι οι δύο πλευρές είχαν φθάσει σε ακτίνα συμφωνίας αλλά η προσπάθεια ναυάγησε λόγω της γνωστής τουρκικής αδιαλλαξίας. Και είναι απαράδεκτο να επικρίνεται -και μάλιστα εκ των έσω- η ελληνοκυπριακή πλευρά για δήθεν ανυποχώρητη στάση στη διάσκεψη. Αυτό εξισώνει το θύμα με τον θύτη και δίνει άλλοθι στην κατοχική Τουρκία να ζητά και τα ρέστα, κατηγορώντας την ελληνοκυπριακή πλευρά ότι αυτή ευθύνεται για τη μη λύση. Η υπενθύμιση και μόνο της δήλωσης του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που έγινε τόσο δημόσια, όσο και εντός της αίθουσας της διάσκεψης στο Κραν Μοντάνα, όταν κάλεσε τους Ελληνοκύπριους «να ξυπνήσουν από το όνειρο των μηδέν εγγυήσεων και μηδέν (τουρκικών) στρατευμάτων», είναι αρκετή για να μας δώσει να καταλάβουμε τι είχε συμβεί.
Δυστυχώς, η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται για λύση που θα επανενώνει και θα μετατρέπει την Κύπρο σε ένα «κανονικό κράτος», όπως ήταν και το ζητούμενο της διάσκεψης του Κραν Μοντάνα, κατά την έκφραση και του ίδιου του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Το αποδεικνύει διαρκώς με την επεκτατική της πολιτική και τη δημιουργία νέων τετελεσμένων, είτε με την πρόθεση εποικισμού των Βαρωσίων, είτε με την κατασκευή στρατιωτικών βάσεων στο κατεχόμενο Λευκόνοικο και την Καρπασία, αλλά και με την απόρριψη της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, κατά παράβαση όλων των προηγούμενων συμφωνιών σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών. Η Τουρκία μάς έχει αποδείξει ότι το μόνο που την ενδιαφέρει είναι ο γεωστρατηγικός έλεγχος της Κύπρου και τίποτα άλλο. Ούτε καν η διεθνής αναγνώριση του ψευδοκράτους, καθώς γνωρίζει πολύ καλά ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει ποτέ.
Ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής Αντρέας Μαυρογιάννης που ήταν παρών σε όλες τις συνομιλίες που έγιναν τα τελευταία χρόνια -και στο Κραν Μοντάνα φυσικά- ήταν περιεκτικός και απόλυτα ξεκάθαρος σε προχθεσινή ομιλία του σε συμπόσιο του Δήμου Κερύνειας, για το τι είχε συμβεί σε εκείνη τη διάσκεψη. Ανέφερε ότι η Τουρκία απέρριψε δύο από τα 6 σημεία του «πακέτου Γκουτέρες». Το πρώτο ήταν η κατάργηση των εγγυήσεων και το δεύτερο η εν τέλει πλήρης αποχώρηση των στρατευμάτων, γι’ αυτό και δεν ήταν δυνατόν να προχωρήσει η διαπραγμάτευση.
Πολύ σημαντική και βαρύνουσα ήταν όμως η άποψή του για το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα. Τόνισε χωρίς περιστροφές ότι η κατάσταση είναι πολύ τραγική. «Είμαστε στην άκρη της καταστροφής» ανέφερε χαρακτηριστικά, και το μόνο που μας μένει πλέον είναι να κοιτάξουμε να δούμε πώς μπορούμε να ανατρέψουμε αυτά τα τραγικά δεδομένα…