Kύριε Διευθυντά,

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, γνωστά στην Αγγλία και ως «Ελγίνεια Μάρμαρα», λόγω της αφαίρεσης και συλλογής του λόρδου Ελγιν, είναι συλλογή γλυπτών που προέρχονται από την Ακρόπολη των Αθηνών.

Αφαιρέθηκαν και κλάπηκαν από τον Τόμας Μπρους, 7ο κόμη του Ελγιν, τότε Αγγλο πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (από το 1799 μέχρι το 1803), και μεταφέρθηκαν στη Βρετανία το 1806. Εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην ελληνική επικράτεια, κατάφερε να αποκτήσει φιρμάνι από τον Οθωμανό Σουλτάνο Σελήμ τον 3ο, για την αποκαθήλωση και αρπαγή τους από τον Παρθενώνα, με σκοπό, τάχα, τη μέτρηση και αποτύπωσή τους σε σχέδια, όμως προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Η ύπαρξη φιρμανιού/ άδειας, αμφισβητείται. Το 2019 Τούρκοι ερευνητές υποστήριξαν ότι δεν υπήρξε ποτέ τέτοιο φιρμάνι.
Τα αρπαγμένα Γλυπτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο Λονδίνου το 1816.

Το 1936 τοποθετήθηκαν στην έκθεση Duveen που δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό.
Από το 1983, με πρωτοβουλία της τότε υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, η Ελλάδα καταβάλλει διαρκείς προσπάθειες να φέρει τα Γλυπτά πίσω στην Αθήνα. Η προσπάθεια των ελληνικών αρχών για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στον τόπο καταγωγής και δημιουργίας τους υποστηρίζεται ενεργά από διεθνή, ομότιτλη επιτροπή. Η αναγκαιότητα της επιστροφής τους στην Ελλάδα επιβεβαιώνεται και από την επίσημη θέση της εκπροσώπου της UNESCO με βάση την αρχή της διατήρησης της ακεραιότητας των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομίας.

Κατά καιρούς έχουν δει τη δημοσιότητα διάφορες προτάσεις από έγκριτους, ουδέτερους παρατηρητές, με σκοπό την εξεύρεση μιας λύσης στη διαφωνία Ελλάδας και Βρετανικού Μουσείου επί του ζητήματος της επιστροφής των κλεμμένων Γλυπτών.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Βρετανικό Μουσείο τον Απρίλιο του 2007 ανέφερε ότι δεν προτίθεται να παραχωρήσει την κυριότητα των Γλυπτών του Παρθενώνα σε ελληνικό μουσείο. Νεότερη ανακοίνωση του Βρετανικού Μουσείου (2009) ανέφερε πως, με την ευκαιρία των εγκαινίων του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, θα ήταν διατεθειμένο να δανείσει τα Γλυπτά, αρκεί η ελληνική κυβέρνηση να αναγνωρίσει το δικαίωμα ιδιοκτησίας τους στο Μουσείο.
Η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση.

Το 2014, η UNESCO πρότεινε να διαμεσολαβήσει για την επίλυση του θέματος, αλλά η πρόταση αυτή απορρίφθηκε αργότερα από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ως Αμερικανός πολίτης, ελληνικής παιδείας και ψυχής, επικροτώ την επιστροφή ενός εκ των Γλυπτών που είχε παραμείνει στο Μουσείο Σαχίνης του Παλέρμο και παρέδωσε στο Μουσείο της Ακρόπολης Αθηνών στις 24 Σεπτεμβρίου 2008, ο τότε Ιταλός πρόεδρος Giorgio Napolitano.
H κίνηση αυτή, θεωρήθηκε πως θα ενδυνάμωνε τη θέση της Ελλάδας στην προσπάθεια της να φέρει πίσω τα υπόλοιπα Γλυπτά από το Βρετανικό Μουσείο πλην όμως κάτι τέτοιο δεν επιτεύχθηκε.

Ως δημότης της Νέας Υόρκης, επικροτώ ένθερμα και το παράδειγμα του Εισαγγελέα της Νέας Υόρκης για τον επαναπατρισμό των ρωμαϊκών αρχαιοτήτων στην Ιταλία και την επιστροφή κλεμμένων αρχαιοτήτων από την Ολλανδία στη Νιγηρία.
Είναι καιρός να επιστραφούν τα Γλυπτά Μάρμαρα του Παρθενώνα – αυτά που στο Ηνωμένο Βασίλειο αποκαλούνται εσφαλμένα «Ελγίνεια» – εκεί που ανήκουν, δηλαδή στην Αθήνα – Ελλάδα.

Σαμ Τσέκουας

Εκδότης

Αστόρια, ΝΥ