ΑΘΗΝΑ. Ένα πολυπολιτισμικό μελίσσι έφηβων ηλικίας 14-18 ετών από 193 χώρες, κάθε γωνιάς του κόσμου, συναντάται αυτές τις ημέρες στην Αθήνα, στον παγκόσμιο διαγωνισμό ρομποτικής «FIRST Global Challenge». Κοινό σημείο αναφοράς όλων των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό είναι το ενδιαφέρον τους για τη ρομποτική, αλλά και η διάθεσή τους να συνεργαστούν μεταξύ τους, για να αναζητήσουν λύσεις σε σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης.
Ο διαγωνισμός «FIRST Global Challenge» διοργανώνεται κάθε χρόνο σε διαφορετική χώρα, στα πρότυπα των Ολυμπιακών Αγώνων, από τον αμερικανικό μη κερδοσκοπικό οργανισμό «FIRST Global», τον οποίο ίδρυσε ο επιχειρηματίας και εφευρέτης, Ντιν Κέιμεν για την προώθηση της τεχνολογίας και της καινοτομίας σε όλο τον κόσμο. Φέτος, είναι η σειρά της Αθήνας να φιλοξενήσει διαγωνισμό και εθνικές αποστολές, σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Όλοι οι χώροι του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας, στον Πειραιά, διαμορφώθηκαν κατάλληλα για να υποδεχθούν τις εθνικές ομάδες των συμμετεχόντων και τις διαφορετικές προκλήσεις του διαγωνισμού. Όλα τα σημεία του ΣΕΦ πήραν ονομασίες εμπνευσμένες από την ελληνική αρχαιότητα. Τα κιόσκια των ομάδων στήθηκαν στην «Αγορά», η αίθουσα του διαγωνισμού ονομάστηκε «Στάδιο», οι πινακίδες με τον χάρτη του χώρου τιτλοφορούνται «Λαβύρινθος». Υπάρχει ακόμα και το «Εργαστήρι του Ηφαίστου»: ένα… Νοσοκομείο Ρομπότ, που έχει στηθεί στην αίθουσα των δοκιμών. Οι διαγωνιζόμενοι έχουν συναρμολογήσει τα ρομπότ τους ήδη πριν έρθουν στην Αθήνα, με βάση το ίδιο κιτ των εξαρτημάτων που όλοι έχουν παραλάβει, ωστόσο κάνοντας τις τελικές δοκιμές συχνά διαπιστώνουν ότι κάτι δεν πάει καλά. Στο Νοσοκομείο Ρομπότ βρίσκουν τεχνική υποστήριξη για την επισκευή και τον προγραμματισμό των ρομπότ, ζητούν ανταλλακτικά εξαρτήματα και εργαλεία ή φορτίζουν μπαταρίες.
Η Τζάνετ από το Μαλάουι είχε συμμετάσχει ως μαθήτρια στο «FIRST Global Challenge» του 2017 και πλέον υποστηρίζει τον διαγωνισμό ως μία από τους εκατοντάδες εθελοντές από όλο τον κόσμο που έχουν έρθει στην Ελλάδα για τη διεξαγωγή της διοργάνωσης. Έχει αναλάβει να βοηθάει τους συμμετέχοντες στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν με τα ρομπότ τους. Περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι οι μαθητές έρχονται στο Νοσοκομείο Ρομπότ αγχωμένοι για το πώς θα λύσουν τα ζητήματα που προκύπτουν. «Εμείς προσπαθούμε να τους κρατήσουμε ήρεμους για να μπορέσουν να διαγωνιστούν. Ακόμα και εάν υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα, βρίσκουμε εναλλακτικές, οπότε τους δείχνουμε ότι δεν υπάρχουν άλυτα προβλήματα. Το σύνθημά μας είναι ότι καμία ομάδα δεν πρέπει να μένει πίσω», λέει.
Οι δοκιμές των ρομπότ ήταν στο επίκεντρο κατά την Πέμπτη, πρώτη ημέρα της διοργάνωσης και πριν από την τελετή έναρξης, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν οι κατασκευές ήταν έτοιμες να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που θα τους τεθούν. Επίσης, μία από τις πιο ενδιαφέρουσες δράσεις της πρώτης ημέρας του διαγωνισμού ήταν το «New Technology Experience». Οι ομάδες έπρεπε να σκεφθούν μια καινοτόμα λύση που θα απαντά σε ένα σημαντικό πρόβλημα της περιοχής τους και θα βελτιώνει την πρόσβαση σε φιλικές προς το περιβάλλον πηγές τροφίμων. Οι καλύτερες ιδέες παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του διαγωνισμού. Μεταξύ άλλων, η ομάδα της Ιρλανδίας αναζήτησε λύσεις στο αίτημα των αγροτών για μεγιστοποίηση της παραγωγής τους, κάνοντας χρήση ηλεκτρικής ενέργειας και ταυτόχρονη μείωση των χημικών λιπασμάτων. Η ομάδα της Νότιας Κορέας προβληματίστηκε για τη μείωση της παραγωγής φυκιών εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας της θάλασσας και παρουσίασε ένα υποβρύχιο όχημα με ενσωματωμένους σένσορες και κάμερες για να μετράει τα επίπεδα θερμοκρασίας και την αλατότητα της θάλασσας.
Αυτή η τριβή των μαθητών με σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης αποτελεί κύριο στόχο του «FIRST Global Challenge». Με κεντρικό θέμα του, «Τροφοδοτώντας το Μέλλον» («Feeding the Future»), ο διαγωνισμός θέτει στο επίκεντρο την ενθάρρυνση των συμμετεχόντων να σκεφτούν δημιουργικά για την οικοδόμηση ενός βιώσιμου μέλλοντος τροφίμων για όλους. Κατά τη διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, που ξεκίνησε χθες και θα διαρκέσει ως αύριο, οι ομάδες θα πρέπει να χειριστούν το ρομπότ τους σε έναν προσομοιωμένο κόσμο που τονίζει την πολύπλοκη και αλληλοεξαρτώμενη σχέση μεταξύ των συστημάτων νερού, τροφίμων και ενέργειας.
Σημαντική παράμετρος σε όλη τη διαγωνιστική διαδικασία, είναι η συνεργασία μεταξύ εθνικών ομάδων για να ανταποκριθούν τα ρομπότ τους στις προκλήσεις που θα τους τεθούν και να κερδίσουν πόντους. Οι νικητές του διαγωνισμού θα ανακοινωθούν αύριο Κυριακή κατά την τελετή λήξης και μεμονωμένες εθνικές ομάδες μπορούν να κερδίσουν μετάλλια μόνο για συγκεκριμένες κατηγορίες επιδόσεων, όπως η πιο καινοτόμος σχεδίαση ή ομάδα που συνεργάστηκε καλύτερα.
Όπως είπε χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αναπληρωτής κοσμήτορας της Σχολής Μηχανικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών του Πανεπιστημίου Yale, Βινς Βιλτσίνσκι, ο οποίος βρίσκεται στους χώρους του διαγωνισμού ως συμπρόεδρος της Εκτελεστικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του FIRST Foundation, «δεν είναι ανταγωνισμός, είναι συνεργασία». Ο κ. Βιλτσίνσκι δηλώνει ενθουσιασμένος που η φετινή διοργάνωση φιλοξενείται στην Αθήνα. «Οι άνθρωποι της Αττικής έχουν μέσα τους το πνεύμα της αρχαίας Αθήνας που κινητοποιούσε τα πλήθη σε σημαντικά γεγονότα και μετέδιδε σοφία και γνώση. Εμείς προσπαθούμε να εμπνεύσουμε τους νέους, ακριβώς όπως η αρχαία Αθήνα».
Φιλοδοξία του διαγωνισμού είναι οι συμμετέχοντες νέοι να αποτελέσουν για τις πατρίδες τους ένα είδος πρεσβευτών της ρομποτικής μεταδίδοντας σε άλλους μαθητές στις χώρες τους τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει. Η 16χρονη Σελόμ έχει αναλάβει υπεύθυνη επικοινωνίας της ομάδας της Αιθιοπίας για τις ανάγκες του διαγωνισμού. Είναι η πρώτη της συμμετοχή στον διαγωνισμό και νιώθει ότι έχει μάθει πολλά πράγματα και έχει αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Οραματίζεται να γίνει μηχανικός λογισμικού στο μέλλον. Περιγράφει ότι στη χώρα της είναι λίγες οι ευκαιρίες για τα παιδιά να μάθουν ρομποτική και, όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, το μήνυμα που θέλει να στείλει στους συμπατριώτες της όταν επιστρέψει είναι ότι «εάν δουλεύεις σκληρά και ονειρεύεσαι, μπορείς να πετύχεις τα πάντα. Ο ουρανός είναι το όριο».
Στον πυρήνα του διαγωνισμού βρίσκεται πάντως πρωτίστως η γνωριμία διαφορετικών ανθρώπων και των πολιτισμών τους από όλες τις ηπείρους. Στην «Αγορά», όπου είναι στημένα τα κιόσκια των εθνικών ομάδων, κυριαρχεί το πολυπολιτισμικό στοιχείο και παρά την αγωνία του διαγωνισμού, η ατμόσφαιρα είναι γιορτινή. Κάθε ομάδα φρόντισε να διακοσμήσει το κιόσκι της με χαρακτηριστικά αντικείμενα από τη χώρα που εκπροσωπεί. Γλυκίσματα, παραδοσιακές φορεσιές, φωτογραφίες, κοσμήματα, δίνουν μια εικόνα του πολιτισμού τους.
Η ομάδα της Τυνησίας δεν έφερε μόνο χαρακτηριστικά γλυκίσματα για να δοκιμάσουν οι άλλοι συμμετέχοντες. Δημιούργησε το δικό της τραγούδι με τίτλο «Ta leme in Greece», το οποίο θέλησαν να μάθουν στους άλλους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων για να τραγουδήσουν όλοι μαζί. «Το τραγούδι περιγράφει το πώς οι συμμετέχοντες ανακαλύπτουν τον κόσμο και τις διαφορετικές κουλτούρες μέσα από αυτόν τον διαγωνισμό. Ο στόχος μας είναι να ενώσουμε όλες τις ομάδες με τη βοήθεια του τραγουδιού», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η 18χρονη Νουρ, επικεφαλής της ομάδας. Η ίδια δηλώνει εντυπωσιασμένη για το πώς μπορούν να ενωθούν μαθητές από όλο τον κόσμο, σε ένα μέρος και το πώς συναντιούνται μέσα από τον διαγωνισμό «η ρομποτική, ο πολιτισμός, ο ενθουσιασμός και το πάθος».