Το πρόγραμμα «θάλλω» είναι μία πρωτοποριακή, μη φαρμακολογική ψυχοκοινωνική παρέμβαση που απευθύνεται σε ηλικιωμένους και άτομα που ζουν με άνοια και αναπτύχθηκε από τους υπεύθυνους για τον σχεδιασμό του προγράμματος, Νότη Παρασκευόπουλο και Κωνσταντίνα Μαλτέζου, μέσα από τη συστηματική επαφή τους με ομάδα ηλικιωμένων που διαβίωνε σ’ ένα συγκεκριμένο γηροκομείο της Αττικής. Το 2018, με ιδρυτική δωρεά από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η εφαρμογή του προγράμματος επεκτάθηκε σε 16 δομές από τις οποίες οι τέσσερις βρίσκονται εκτός Αττικής. Σήμερα, το «θάλλω» υλοποιείται σε 25 γηροκομεία σε όλη την Ελλάδα, στηριζόμενο από ένα δίκτυο εκπαιδευόμενων εθελοντών, ενώ παράλληλα έχουν εκπαιδευτεί 16 επαγγελματίες υγείας, με σκοπό την ένταξη του «θάλλω» στην καθημερινότητα των ωφελουμένων.

O Νότης Παρασκευόπουλος, υπεύθυνος για τον σχεδιασμό του προγράμματος, εξηγεί στον «Εθνικό Κήρυκα» τη δράση αλλά και τα οφέλη της.

Το 2013 ιδρύσατε την εταιρεία seveneleven με σκοπό την παραγωγή θεατρικών παραστάσεων και την υλοποίηση εργαστηρίων θεάτρου. Ποιο ήταν το έναυσμα που σας ώθησε στην αλλαγή πορείας το 2018 και πιο συγκεκριμένα στην προσπάθεια βελτίωσης της κοινωνικής και πνευματικής κατάστασης των ηλικιωμένων που ζουν με άνοια;

Ολα ξεκίνησαν από μία τυχαία θεατρική συνεργασία η οποία με τη σειρά της μας οδήγησε στον κόσμο των γηροκομείων μέσα από ένα πιλοτικό πρόγραμμα ψυχαγωγίας που είχε όμως και έναν ακόμη στόχο, να χαρτογραφήσει τη συμμετοχή των φιλοξενούμενων σε άλλα ψυχαγωγικά προγράμματα. Η αρχική αυτή εμπειρία μετασχηματίστηκε σε ανάγκη και, ύστερα από ένα σύντομο διάστημα επεξεργασίας όσων είχαμε βιώσει, πήραμε την απόφαση να συνεχίσουμε τη διερεύνησή μας αναπτύσσοντας αυτό που σήμερα ονομάζεται «θάλλω».

Τι είναι το πρόγραμμα «θάλλω» και τι πραγματεύεται;

Το «θάλλω» είναι μία μη φαρμακολογική, ψυχοκοινωνική παρέμβαση που απευθύνεται σε ηλικιωμένους και άτομα που ζουν με άνοια. Προέκυψε μέσα από την πολυετή επαφή μας με ηλικιωμένους και ανθρώπους που ζουν με άνοια, μελέτη των αναγκών, της καθημερινότητας και των επιθυμιών τους. Πρόκειται για έναν συνδυασμό επικοινωνίας και ψυχαγωγικών δράσεων που υλοποιούνται μέσα από την Αρχή Συνειρμικής Σκέψης και προσαρμόζονται στη δυναμική και τις ανάγκες κάθε ατόμου ή ομάδας με σκοπό την ενεργητική συμμετοχή, το σεβασμό στην ατομική ταυτότητα και την ενθάρρυνση της ανεξαρτησίας και του δικαιώματος του επιλέγειν.

Στη δράση σας αυτή έχετε ως αρωγούς καταξιωμένους και διαπρεπείς επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο John Hopkins στις ΗΠΑ. Ποιο ήταν το προοίμιο αυτής της συνεργασίας;

Από την ίδρυσή της, η εταιρεία μας έχει να υποδείξει μία εξελικτική πορεία, που η εμπιστοσύνη ιδιωτών και μεγάλων οργανισμών ενισχύει και τροφοδοτεί με αισιοδοξία και θάρρος για μία ακόμη πιο επιτυχημένη συνέχεια. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η συνεργασία μας με την Ελληνική Πρωτοβουλία Ενάντια στην Αλτσχάιμερ (HIAAD.org) της οποίας έχω τη χαρά και την τιμή να είμαι μέλος.

Η Ελληνική Πρωτοβουλία Ενάντια στην Νόσο Αλτσχάιμερ αποτελείται από ομάδα Ελλήνων ερευνητών οι οποίοι επιστρατεύουν την επιστημονική τους γνώση και τις ερευνητικές τους ικανότητες για να αντιμετωπίσουν την πανδημία της νόσου Αλτσχάιμερ και των συναφών διαταραχών στην Ελλάδα. Εχει πλαισιωθεί από διακεκριμένους επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ τον συντονισμό της έχουν αναλάβει οι:

Κωνσταντίνος Λυκέτσος, Επικεφαλής Τμήματος Ψυχιατρικής και Συμπεριφορικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Johns Hopkins των Η.Π.Α., Καθηγητής Elizabeth Plank Althouse στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, Διευθυντής του Κέντρου Ιατρικής Ακριβείας και Αριστείας στη Νόσο Αλτσχάιμερ Richman Family και Διευθυντής του Κέντρου Μνήμης και Θεραπείας Αλτσχάιμερ στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins.

Παναγιώτης Βλάμος, Καθηγητής Τμήματος Πληροφορικής και Πρόεδρος του Πανεπιστημιακού Ερευνητικού Κέντρου του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Βασιλική Μαχαιράκη, Επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Γενετικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins των Η.Π.Α.

Ιωάννης Ταρνανάς, Νευροεπιστήμονας, Senior Fellow for Equity in Brain Health στο Global Brain Health Institute (Trinity College Dublin), ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής της εταιρείας Altoida.

Η συνεργασία μας προέκυψε μετά από επικοινωνία του καθηγητή Κωνσταντίνου Λυκέτσου από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins των ΗΠΑ ο οποίος ενδιαφέρθηκε για τη δουλειά μας, μία από τις πιο σημαντικές στιγμές της πορείας μας που ανανέωσε την αγάπη μας για αυτό που κάνουμε. Από την πρώτη επικοινωνία μέχρι σήμερα, η συνεργασία μας εξελίσσεται συνεχώς μέσα από την υλοποίηση νέων ιδεών και πρωτοβουλιών που απαντούν στις ανάγκες και φέρνουν πιο κοντά τους φροντιστές στην παρούσες επιλογές ενημέρωσης, εκπαίδευσης και διαχείρισης της άνοιας. Ενδεικτικά, αξίζει να αναφέρουμε ορισμένους από τους άξονες συνεργασίες μας:

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για φροντιστές ατόμων με άνοια και επαγγελματίες υγείας σε συνεργασία με το Μητροπολιτικό Κολλέγιο και σχεδιασμένο από την Ελληνική Πρωτοβουλία Ενάντια στην Αλτσχάιμερ με την πολύτιμη καθοδήγηση επαγγελματιών του Πανεπιστημίου Johns Hopkins των Η.Π.Α.

Τηλεφωνική γραμμή ενημέρωσης και υποστήριξης για την Τρίτη Ηλικία και την άνοια, σε συνεργασία με την Ελληνική Πρωτοβουλία Ενάντια στην Αλτσχάιμερ, με αντικείμενο τη δωρεάν παροχή μίας σειράς εργαλείων και υπηρεσιών που ενισχύουν ακόμη περισσότερο την ποιότητα φροντίδας. Το τηλέφωνο είναι το 212 000 8711, ενώ οι υπηρεσίες προσφέρονται και μέσω τηλεδιάσκεψης.

Ερευνητικό πρόγραμμα στο Κέντρο Ημέρας Άνοιας Ιωαννίνων με την εποπτεία του καθηγητή Κωνσταντίνου Λυκέτσου από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins των Η.Π.Α. και στόχο τη συσχέτιση της μεθόδου θάλλω με τη βελτίωση συγκεκριμένων συμπτωμάτων της άνοιας.

Σημαντική στιγμή της συνεργασίας μας ήταν το Βραβείο Εξέχουσας Προσφοράς που λάβαμε τον Δεκέμβριο του 2021 από την Ελληνική Πρωτοβουλία Ενάντια στην Αλτσχάιμερ στο πλαίσιο του Journey to Hope Greece, την πρώτη από μία σειρά εκδηλώσεων που ξεκίνησε στην Ελλάδα με στόχο την καλύτερη δυνατή ενημέρωση των φροντιστών σε θέματα άνοιας, αναφορά στις πιο πρόσφατες εξελίξεις και συζήτηση βασικών θεμάτων που τους απασχολούν. Είναι ιδιαίτερα τιμητικό να αναγνωρίζεται η δουλειά μας από σημαντικούς ανθρώπους της επιστημονικής κοινότητας με διεθνώς αναγνωρισμένο ερευνητικό έργο και προσφορά στους ανθρώπους με άνοια και τους φροντιστές τους.

Πώς αναπτύχθηκε η μέθοδος «θάλλω;»

Το «θάλλω» αναπτύχθηκε μέσα από συστηματική επαφή με ομάδα ηλικιωμένων που διαβίωνε σε συγκεκριμένη Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων στην Αττική. Για 18 μήνες ερχόμασταν σε καθημερινή επαφή με τους ανθρώπους, συμμετείχαμε σε αρκετές από τις καθημερινές τους δραστηριότητες και αξιολογήσαμε τις πραγματικές τους ανάγκες. Αυτή η καθημερινή ζύμωση ανέπτυξε σχέσεις εμπιστοσύνης και τελικά διαμόρφωσε ένα νέο μοντέλο επικοινωνίας και ενεργοποίησης των ανθρώπων, τη μέθοδο «θάλλω». Το 2018, με ιδρυτική δωρεά από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η εφαρμογή του προγράμματος επεκτάθηκε σε 16 δομές από τις οποίες οι 4 εκτός Αττικής, ενώ τον Μάρτιο του 2020, μία εβδομάδα πριν τον πρώτο κατ’ οίκον περιορισμό λόγω της παρουσίας του ιού Covid-19 στη χώρα μας, οι δράσεις μας μεταφέρθηκαν αποκλειστικά σε ψηφιακό περιβάλλον με την ίδια αποτελεσματικότητα. Σήμερα, το «θάλλω» υλοποιείται σε 25 γηροκομεία σε όλη την Ελλάδα με την εφαρμογή της μεθόδου να παρουσιάζει σπουδαία αποτελέσματα όπως:

* Αισθητή μείωση των νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων που σχετίζονται με την άνοια,

* Αύξηση διάθεσης συμμετοχής σε δραστηριότητες,

* Βελτίωση των μεταπτώσεων στη διάθεση,

* Μείωση του αισθήματος ιδρυματοποίησης,

* Αποφυγή ή βελτίωση καταθλιπτικών περιστατικών,

* Βελτίωση των σχέσεων μεταξύ προσωπικού ή/και συγγενών και των ανθρώπων που φροντίζουν

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας αντιμετωπίσατε προβλήματα στην υλοποίηση δράσης σας και αν ναι, ποια ήταν αυτά;

Από τον Μάρτιο του 2020 και λόγω του περιορισμού των επισκέψεών μας στα γηροκομεία για λόγους ασφάλειας των ωφελούμενων λόγω της εμφάνισης του ιού Covid-19, η δράση του «θάλλω» προσαρμόστηκε και υλοποιείται ψηφιακά μέχρι σήμερα με τη βοήθεια τεχνολογικών μέσων. Ετσι σχεδιάσαμε και υλοποιήσαμε:

* Εβδομαδιαίες ψυχαγωγικές συναντήσεις μέσω τηλεδιάσκεψης σε 25 μη κερδοσκοπικά γηροκομεία της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας.

* Ψηφιακά προγράμματα, σε συνεργασία με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Ιδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή και το Μουσικό Φεστιβάλ Χίου, απευθυνόμενα σε ανθρώπους άνω των 60 ετών, ηλικιωμένους εντός και εκτός περιβάλλοντος γηροκομείου και άτομα που ζουν με άνοια. Η δράση μας Παιχνίδι για μεγάλους ήταν υποψήφια για ευρωπαϊκό βραβείο μουσείων The Art Explora – Academie des beaux-arts European Award.

Σε μία νέα πραγματικότητα που επηρέασε την καθημερινότητα και τις ζωές όλων των ανθρώπων, προσπαθήσαμε να προσαρμοστούμε, να παραμείνουμε δημιουργικοί και να συνεχίσουμε να υλοποιούμε το όραμά μας. Καμιά φορά το επόμενο βήμα κρύβεται σε μία παύση. Αυτή τη φορά η παύση δεν ήταν επιλογή μας, ενέπνευσε όμως τα επόμενα μας βήματα.

Ποιο είναι το επόμενο σας βήμα και το ευρύτερο όραμά σας;

Από την πρώτη στιγμή, επιθυμία μας ήταν να επικοινωνήσουμε την πεποίθησή μας πως η γνώση μειώνει το άγχος και αίρει τον φόβο. Για να πετύχουμε τους στόχους μας δουλεύουμε πάνω σε πέντε άξονες:

* Την αλλαγή της στερεοτυπικής εικόνας για την Τρίτη Ηλικία,

* Την ενίσχυση της κοινωνικής, νοητικής και συναισθηματικής ζωής των ηλικιωμένων και των ανθρώπων που ζουν με άνοια,

* Την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσμου αναφορικά με την κατάσταση της άνοιας,

* Την σταδιακή απαλοιφή του στίγματος που συνοδεύει την άνοια,

* Την υποστήριξη των συγγενών/φροντιστών των ανθρώπων που ζουν με άνοια.

Αναφορικά με τα επόμενα βήματά μας, εντός του έτους θα παρουσιάσουμε μία mobile εφαρμογή για την υποστήριξη του έργου των φροντιστών, ενώ θα είναι διαθέσιμη για αγορά μία σειρά παιχνιδιών και βοηθημάτων για άτομα με άνοια. Παράλληλα σχεδιάζουμε τη δημιουργία ενός διαδικτυακού ραδιοφωνικού σταθμού (webradio) με ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα για ηλικιωμένους και άτομα με άνοια τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Στόχος μας είναι η φιλοσοφία προσέγγισης θάλλω να περάσει τα σύνορα της χώρας και να υποστηρίξει τους Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό αλλά και οποιονδήποτε φροντιστή μιας και η μέθοδος δεν έχει γλωσσικά δεσμά.

Περισσότερες πληροφορίες για εμάς και τις δράσεις μας μπορείτε να αναζητήσετε στις επίσημες ιστοσελίδες:

Callthāllo: https://call.thallo.care/

Πρωτοβουλία θάλλω:https://thallo.care/

seveneleven: https://seveneleven.me/

και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Facebook: @thallo.care

Instagram: thallo_program

LinkedIn:thāllo

Περισσότερα για τις δράσεις της Πρωτοβουλίας μπορείτε να αναζητήσετε στο https://hiaad.org/el/.