Αυτές τις μέρες, στα πηγαδάκια των κινηματογραφόφιλων της Αθήνας, μετά το τέλος της προβολής της «Φάλαινας» όλοι είναι με ένα χαρτομάντιλο στο χέρι ή ρουφάνε τις μύτες τους. Ο αντίκτυπος της ερμηνείας ζωής που δίνει ο Μπρένταν Φρέιζερ στην πιο πρόσφατη ταινία του Ντάρεν Αρονόφσκι είναι τεράστιος.

Σε αντίθεση με προηγούμενες ταινίες του σκηνοθέτη, όπως ο «Μαύρος Κύκνος» και η «Μητέρα!», στο «The Whale» ο Αρονόφσκι δεν φαίνεται να θέλει αυτάρεσκα να επιδείξει τις σκηνοθετικές του ικανότητες παρά μένει συγκεντρωμένος στο να αφηγηθεί την ιστορία του πρωταγωνιστή του, αλλά και των δευτεραγωνιστών. Προς αυτή την κατεύθυνση τον βοηθάει, η αλήθεια είναι, η σεναριακή διασκευή που έχει κάνει ο ίδιος ο Σάμουελ Ντι Χάντερ πάνω στο θεατρικό του έργο. Και όντως, όλο το στήσιμο των ηθοποιών, της σκηνογραφίας, το ντεκουπάζ, προδίδουν τις θεατρικές καταβολές της «Φάλαινας». Είναι, λοιπόν, μια διασκευή που παραδίδει το έργο ακέραιο στο κοινό -γι’ αυτό και το κοινό συγκινείται με τον πρωταγωνιστή- αλλά ταυτόχρονα χάνει μερικούς πόντους σε κινηματογραφικότητα.

Ο υπερβολικά παχύσαρκος ήρωας της «Φάλαινας», ο Τσάρλι, είναι καθηγητής Αγγλικής Φιλολογίας εξ αποστάσεως και τον βρίσκουμε σε μια περίοδο όπου όπως θα έλεγε και ο Μέλβιλ, που τόσο πολύ αναφέρεται ξανά και ξανά στο έργο του Χάντερ, «λυσσομανάει γύρω του ο Ατλαντικός της ζωής του». Ο Τσάρλι βουλιάζει μέσα στο πένθος για το χαμένο σύντροφό του, ενώ προσπαθεί να ξαναφτιάξει τη σχέση του με την κόρη που εγκατέλειψε πίσω. Οσο εξελίσσεται η πλοκή της «Φάλαινας», τόσο αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για ένα ψυχόδραμα, το οποίο φέρνει στην επιφάνεια πολλές πτυχές του κεντρικού ήρωα. Ο Τσάρλι έχει αφεθεί, κατηγορεί τον εαυτό του, αλλά ταυτόχρονα είναι ένας άνθρωπος που διαθέτει καλοσύνη, θετικότητα και ενσυναίσθηση. Δεν γίνεται να μην τον συμπαθήσεις από τις πρώτες κιόλας στιγμές, όπου τον αντιλαμβάνεσαι κλεισμένο στη φυλακή του σώματος και του σπιτιού του.

Κι από εκεί και έπειτα πλέκονται οι σχέσεις με τους υπόλοιπους ήρωες του δράματος, όπως τη νοσοκόμα Λιζ (η Χονγκ Τσάου στο ρόλο) με την οποία θα καταλάβουμε όσο περνάμε στη δεύτερη πράξη γιατί έχουν έναν άρρηκτο δεσμό, και φυσικά την κόρη του, Ελλι (η Σάντι Σινκ στο ρόλο). Η Σάντι Σινκ, μάλιστα, έχει να αποδώσει έναν δύσκολο χαρακτήρα, έναν χαρακτήρα βασανισμένο από την εφηβεία, αλλά και τον τραυματικό χωρισμό που καταλήγει σε μια αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά της ηλικίας της, αλλά που στο τέλος αποδεικνύει και πόσο παιδί του πατέρα της είναι. Οσο επαγγελματίας και αν είναι κάποιος ηθοποιός, τα λόγια μίσους και αντίδρασης προς τον πατέρα που εκστομίζει η Σάντι Σινκ σίγουρα θα ήταν από τις πιο δύσκολες στιγμές των κινηματογραφικών γυρισμάτων. Και ο έπαινος της ηθοποιού, όταν ακούς μια ολόκληρη κινηματογραφική αίθουσα να αντιδράει απέναντι σε αυτά με ένα «αααα», την ίδια στιγμή που ο τυραννισμένος πρωταγωνιστής της «Φάλαινας» προσπαθεί να γυρίσει και το άλλο μάγουλο και να εξηγήσει στην κόρη του πόσο περήφανος είναι για εκείνη. Και όντως, είναι ένα παιδί που φαίνεται ότι θα κάνει τη δική του, ξεχωριστή προσωπικότητα.

Κατά τα υπόλοιπα, θεωρώ ότι πολλές φορές στεκόμαστε στο πόσο αυτοκαταστροφικός είναι ο Τσάρλι της «Φάλαινας», ενώ πρέπει να φέρουμε στο προσκήνιο και ό,τι υπάρχει σαν κοινωνικό υπόβαθρο του έργου. Τόσο η συζήτηση περί της θρησκευτικής ομάδας της Νέας Ζωής, η πλατωνική πραγματικότητα της τηλεόρασης και οι ανά διαστήματα αναφορές στις συζητήσεις των ηρώων φανερώνουν μια κοινωνία που δεν χάρισε ποτέ τη συγγνώμη της στον Τσάρλι. Μια κοινωνία που δεν αποδέχτηκε ποτέ τη σεξουαλικότητά του και που απέναντι στο πραγματικό του λάθος να αμελήσει ανά στιγμές τη σχέση με την κόρη του, αντιτάσσει ως επιχείρημα τη δήθεν λοξοδρόμησή του από τον κατά την πατριαρχία ορθό σεξουαλικό δρόμο.

Ο Μπρένταν Φρέιζερ παλεύει με όλο το σώμα και τη μάσκα του προσώπου του, με ένα μακιγιάζ που συμπληρώνει απλά τα όσα πρέπει να επικοινωνήσει με τον ιδρώτα και τα μάτια του. Η ερμηνεία αυτή έρχεται από άλλο πλανήτη. Τον Τσάρλι τον κάνει δικό μας, τον θέλουμε για δάσκαλό μας και θα θέλαμε να ήμασταν κι εμείς εκεί για εκείνη την τελευταία αγκαλιά.