Θυμάμαι την μικρή Καλλιόπη. Ηταν μόλις τεσσάρων χρόνων, όταν ενθουσίασε όλο τον κόσμο μέσα στην αίθουσα, τραγουδώντας με άνεση και χάρη μια μαντινάδα για τα Δωδεκάνησα, που είχε γράψει η γιαγιά της. Η μητέρα της λίγο πιο πέρα την καμάρωνε για την όμορφη φωνή της. Αλλά και για τη γραφική παραδοσιακή στολή της Καρπάθου που φορούσε. Για χρόνια την φύλαγε σαν τα μάτια της. Οταν ήταν στην ηλικία της κόρης της, φορούσε αυτή την ίδια.

Θυμάμαι εκείνη τη βραδιά πριν πολλά χρόνια στο Πολιτιστικό Κέντρο της κοινότητας του Αγίου Δημητρίου, Αστόριας, όπου η Ομοσπονδία Δωδεκανησιακών Σωματείων Αμερικής γιόρταζε την επέτειο της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στη Μητέρα Ελλάδα.

Ολοι είχαν πληροφορηθεί τι θα ακολουθούσε και περίμεναν, με ανυπομονησία. Πράγματι, δεν άργησε να πάει μπροστά η μικρή Καλλιόπη Μικροπανδρεμένου για να τραγουδήσει, με τη συνοδεία οργάνου. Χαρά και αγωνία από τη μητέρα της. Δίπλα της, η γιαγιά της, με το ίδιο όνομα, Καλλιόπη Μικροπανδρεμένου, έδινε κουράγιο στη μικρή εγγονή, κάνοντάς της νοήματα να προχωρήσει και να μη φοβάται.

Αν και ολόκληρη η αίθουσα ήταν γεμάτη από κόσμο, απόλυτη ησυχία επικράτησε όλη την ώρα που η μικρή Καλλιόπη τραγουδούσε. Δεν χόρταινε κανείς να την ακούει. Και όταν τελείωσε, τα χειροκροτήματα δεν είχαν τέλος. Πολλοί είχαν συγκινηθεί και δάκρυσαν από χαρά και υπερηφάνεια, αφού η παράδοση και τα έθιμα συνεχίζονται από τις νεότερες γενιές, ακόμα και τόσο μακριά από την πατρίδα.

«Εχω μάθει στην εγγονή μου και αυτή τη μαντινάδα και πολλά άλλα τραγούδια και ποιήματα», θυμάμαι ότι μου είπε η γιαγιά Καλλιόπη. «Μ’ αρέσει κι εμένα να τραγουδάω και ξέρω πολλούς σκοπούς Καρπάθικους. Η εγγονή μου έχει ταλέντο και τα ‘πιάνει’ αμέσως. Μαθαίνει πολύ εύκολα. Να, αυτή τη μαντινάδα την έμαθε απ’ έξω σε λίγες μέρες. Και όπως ακούσατε, είναι μεγάλη. Ακούμε στο σπίτι μας καρπάθικη μουσική και άλλα τραγούδια». Η μητέρα της μικρής γεννήθηκε στην Αμερική, αλλά κατάγεται από την Κάρπαθο, όπως και ο σύζυγός της, Γιάννης.

Κάθε βράδυ, η γιαγιά μάθαινε λίγο-λίγο τη μαντινάδα στην εγγονή της. Επρεπε να προλάβουν τη γιορτή για την Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου.

Για τη μαντινάδα που τραγούδησε η μικρή Καλλιόπη, λίγες ώρες νωρίτερα, της είχαν κάνει πρόβες η γιαγιά και η μητέρα της, κατά τη διαδρομή από τη Νέα Ιερσέη, όπου έμεναν, μέχρι την Αστόρια.

Θυμάμαι την μητέρα της μικρής, που μου είχε πει, ότι άρεσε στην Καλλιόπη πάρα πολύ το τραγούδι και ο χορός. Ετσι, για μερικές μέρες την ετοίμαζαν να μάθει απ’ έξω τη μαντινάδα και να την τραγουδήσει κατά την εκδήλωση της Ομοσπονδίας Δωδεκανησιακών Σωματείων. Αφού της έκαναν αρκετές πρόβες, είδαν ότι ήταν έτοιμη για τη μεγάλη της εμφάνιση, που ήταν θριαμβευτική.

«Σ’ ευχαριστώ, μαμά», φώναξε από τη σκηνή, μόλις τέλειωσε, ενώ χαμογέλασε με ικανοποίηση και σημασία στη γιαγιά της που σκυμμένη κοντά της, ήταν έτοιμη να τη βοηθήσει στους στίχους, εάν χρειαζόταν.

Οι επίσημοι παράγοντες στα πρώτα τραπέζια μέσα στην αίθουσα, είχαν σηκωθεί και χειροκροτούσαν τη μικρή με το μεγάλο ταλέντο και την χρωματιστή, εντυπωσιακή Καρπάθικη παραδοσιακή στολή, που στεκόταν απέναντί τους. Κι αυτή, υποκλινόταν ευχαριστώντας.

Θυμάμαι, που στην αίθουσα ήταν και ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, Γιάννης Βαληνάκης, που είχε εκφωνήσει και τον πανηγυρικό της ημέρας. Σηκώθηκε πρώτος όρθιος, χειροκροτούσε και όταν η μικρή πλησίασε, τη συνεχάρη και τη φίλησε. Στη συνέχεια, την πήρε δίπλα του, στο τραπέζι των επισήμων και της πρόσφερε ένα άσπρο λουλούδι.

Ακολούθησαν οι τότε γενικοί πρόξενοι της Ελλάδος και της Κύπρου, Αγη Μπαλτά και Ανδρέας Παναγιώτου, καθώς και ο τότε ιερατικός προϊστάμενος της κοινότητας, αρχιμανδρίτης Απόστολος Κουφαλλάκης, μετέπειτα επίσκοπος Μηδείας.

Η μικρή Καλλιόπη ανταπέδιδε την αγάπη τους, με το όμορφο παιδικό της χαμόγελο.

Υστερα από λίγα λεπτά, η μητέρα της τετράχρονης Καλλιόπης χάιδευε, φιλούσε και κράταγε συνεχώς στην αγκαλιά της την κόρη της, που είχε αποσπάσει όλο το ενδιαφέρον της εκδήλωσης.

Η γιορτή με μουσική, τραγούδια και χορό, συνεχίστηκε για αρκετές ώρες. Ομως, θυμάμαι ότι όλοι μιλούσαν και όλοι θαύμαζαν κατά τη γιορτή εκείνη, την τετράχρονη Καλλιόπη, με την εξαίρετη φωνή και την χρωματιστή και όμορφη καρπάθικη παραδοσιακή στολή της μητέρας της που φορούσε.