ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Στις 15 Ιανουαρίου, η δημοφιλής εκπομπή «60 Minutes» του «CBS» παρουσίασε ένα ρεπορτάζ σχετικά με τις έρευνες που διεξάγονται και θέλουν την Κύπρο παράδεισο για το ξέπλυμα χρήματος, ιδίως από Ρώσους ολιγάρχες.

(Δείτε εδώ την εκπομπή)

Η ανταποκρίτρια του «60 Minutes», Σαρίν Αλφόνσι (Sharyn Alfonsi) πήρε συνέντευξη από διάφορους ειδικούς, για την ενότητα με τίτλο «Κύπρος: Αναζητώντας τα χρήματα των Ρώσων ολιγαρχών», μεταξύ των οποίων η Μάιρα Μαρτίνι (Maira Martini), αναλύτρια της Transparency International, «μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που παρακολουθεί το ξέπλυμα χρήματος σε όλο τον Κόσμο», και η Αλεξάνδρα Ατταλίδου (Alexandra Attalides), μέλος του Κυπριακού Κοινοβουλίου. Μίλησε επίσης με τον υπουργό Οικονομικών της Κύπρου Κωνσταντίνο Πετρίδη, ο οποίος δήλωσε ότι η Κύπρος έχει «στιγματιστεί άδικα».

Ως γνωστόν, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους απάντησαν με κυρώσεις κατά εταιρειών, ολιγαρχών και αξιωματούχων που διατηρούσαν σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Δεδομένου τούτου, σε ερώτηση του ίδιου ρεπορτάζ περί του πού κρύβει κανείς πολλά χρήματα όταν μια διεθνής κοινότητα δηλώνει αποφασισμένη να τα βρει, στο επίκεντρο βρέθηκε η Κύπρος, το άλλοτε πολυσύχναστο τουριστικό θέρετρο της Μεσογείου.

Η κ. Ατταλίδου, μιλώντας στο «60 Minutes» σημείωσε ότι μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης, οι ολιγάρχες που κατέβηκαν στο νησί δεν ήρθαν για τις παραλίες.

Η ίδια, σε σχετική ερώτηση, πώς οι Ρώσοι ολιγάρχες χρησιμοποίησαν την Κύπρο, εξήγησε: «Μετά το 1989, όταν έκλεψαν την περιουσία του ρωσικού λαού και άρχισαν να χτίζουν τις αυτοκρατορίες τους. Και τότε ίσως φοβήθηκαν ότι κάποια μέρα θα συμβεί κάτι, οπότε ήθελαν τα περιουσιακά τους στοιχεία να είναι ασφαλή εκτός Ρωσίας. Ετσι έψαχναν για φορολογικούς παραδείσους και εμείς είχαμε πολύ χαμηλό φορολογικό συντελεστή εκείνη την εποχή».

«Η Κύπρος έχτισε ιστορικά ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα για να προσελκύσει υπερπόντιο πλούτο», σημείωσε με τη σειρά της η κ. Μαρτίνι. «Προσφέρει μυστικότητα και ασφάλεια και αυτό είναι που συνήθως αναζητούν οι εγκληματίες και οι διεφθαρμένοι».

Μέχρι το 2012, η χώρα των περίπου ενός εκατομμυρίου κατοίκων είχε συγκεντρώσει τραπεζικές καταθέσεις ύψους σχεδόν 72 δισεκατομμυρίων ευρώ. Περίπου το 30% αυτών των τραπεζικών καταθέσεων προερχόταν από Ρώσους υπηκόους, ανέφερε το ρεπορτάζ. Αλλά το 2013, η κρίση χρέους στη γειτονική Ελλάδα, απείλησε να βυθίσει την κυπριακή οικονομία και οι βουλευτές, φοβούμενοι ότι η χώρα θα έχανε όλα αυτά τα ρωσικά κεφάλαια, προώθησαν ένα σύστημα που είχαν χρησιμοποιήσει άλλες χώρες για να προσελκύσουν πλούτο – ένα πρόγραμμα «υπηκοότητα μέσω επενδύσεων».

Κάθε ξένος που επένδυε περισσότερα από 2 εκατομμύρια ευρώ στη χώρα, συνήθως αγοράζοντας ακίνητα, θα μπορούσε να αποκτήσει κυπριακό διαβατήριο, ένα πολυπόθητο απόκτημα μιας και η Κύπρος είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Από το 2013 έως το 2020 μάλιστα, ως ειπώθηκε στο «60 Minutes», η Μεγαλόνησος είχε εκδώσει περίπου 7.000 από αυτά τα «χρυσά διαβατήρια» – σχεδόν τα μισά σε Ρώσους.

Το 2020, μια μυστική έρευνα του «Al Jazeera» έφερε στο φως τη διαφθορά στο πρόγραμμα διαβατηρίων.

Όπως επισημάνθηκε στην ανωτέρω εκπομπή, η Κύπρος είχε εκδώσει παράνομα εκατοντάδες «χρυσά διαβατήρια», ορισμένα από αυτά σε εγκληματίες και φυγάδες, ενώ το πρόγραμμα τερματίστηκε εβδομάδες αργότερα μετά από διαμαρτυρίες και υπό την πίεση της ΕΕ.

«Οταν δίνεις διαβατήρια σε ανθρώπους που αργότερα καταλαβαίνουμε ότι είναι εγκληματίες, τότε ανοίγεις την πόρτα της Ευρώπης στους εγκληματίες», υπογράμμισε η κ. Ατταλίδου.

Το «60 Minutes» ανακάλυψε μάλιστα ότι τουλάχιστον δώδεκα από τους Ρώσους ολιγάρχες, που τώρα είναι υπό καθεστώς κυρώσεων, έλαβαν «χρυσά διαβατήρια». Μεταξύ αυτών: ο Ιγκόρ Κεσάεφ (Igor Kesaev), ιδιοκτήτης ρωσικού εργοστασίου όπλων, ο δισεκατομμυριούχος Αλεξάντερ Πονομαρένκο (Alexander Ponomarenko), πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του μεγαλύτερου αεροδρομίου της Ρωσίας και ένας από τους «εγκάθετους» του Πούτιν, σύμφωνα με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, και ο μεγιστάνας του αλουμινίου Ολεγκ Ντεριπάσκα (Oleg Deripaska), μέλος του στενού κύκλου του Πούτιν.

«Δεν λέω ότι όλοι πρέπει να εμπιστεύονται την κυπριακή κυβέρνηση. Η κυπριακή κυβέρνηση δεν χρειάζεται κάποιον να την εμπιστευτεί. Εχουμε τις εκθέσεις της αμοιβαίας αξιολόγησης για την Κύπρο 2019 που δείχνουν όλη την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια. Νομίζω ότι έχουμε αποδείξει ως Κύπρος ότι είμαστε ένα αξιόπιστο μέλος της ΕΕ. Παραδεχόμαστε ότι στο παρελθόν υπήρξαν λάθη. Αλλά η Κύπρος έχει επίσης στιγματιστεί άδικα», σχολίασε μεταξύ άλλων ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών κ. Πετρίδης, το γραφείο του οποίου εποπτεύει τις προσπάθειες για το «πάγωμα» των κυπριακών περιουσιακών στοιχείων οποιουδήποτε έχει υποστεί κυρώσεις από την ΕΕ.

Ο ίδιος, μιλώντας στην κ. Αλφόνσι, επίσης είπε ότι τα διαβατήρια των ολιγαρχών στους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις βρίσκονται σε «διαδικασία» ανάκλησης και ότι η Κύπρος έχει κατασχέσει 105 εκατομμύρια ευρώ από ρωσικές καταθέσεις.

«Ακόμη και στην περίπτωση των πιο κακόφημων δρώντων, είτε πρόκειται για τη μαφία, είτε για κυκλώματα κακοποιών, το καλύτερο εργαλείο που έχουμε είναι να ακολουθούμε τα χρήματα», τόνισε η υφυπουργός Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, Λίζα Μόνακο (Lisa Monaco). «Αποδεικνύεται ότι, όπως και οι τουρίστες που επισκέπτονται την Κύπρο, το ‘βρώμικο χρήμα’ δεν μένει για πάντα στο νησί. Συνήθως, ‘ξεπλένεται’ και επενδύεται σε άλλες, δυτικές Οικονομίες».