ΛΟΝΔΙΝΟ. Για την πιο σοβαρή κρίση δημόσιας υγείας στην Ευρώπη κάνει λόγο η βρετανική εφημερίδα «Guardian» που αποκαλύπτει με ρεπορτάζ της ότι σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της Γηραιάς Ηπείρου μένουν σε περιοχές που μαστίζονται από υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Η ανάλυση των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν -συμπεριλαμβανομένων λεπτομερών δορυφορικών εικόνων και μετρήσεων από 1.400 σταθμούς παρακολούθησης- αποκαλύπτει πως το 98% των Ευρωπαίων ζουν σε περιοχές όπου τα μέσα ετήσια επίπεδα λεπτών σωματιδίων είναι υψηλότερα από το συνιστώμενο όριο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την ποιότητα του αέρα. Μάλιστα, σχεδόν τα δύο τρίτα ζουν σε περιοχές όπου η ρύπανση του αέρα είναι υπερδιπλάσια από τα όρια που έχει θέσει ο ΠΟΥ.

Οι μετρήσεις του «Guardian» αναφέρονται σε μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια PM2,5 (με διάμετρο μικρότερη των 2,5 μικρομέτρων), τα οποία παράγονται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων. Μερικά από αυτά τα σωματίδια μπορούν να περάσουν μέσω των πνευμόνων στην κυκλοφορία του αίματος, επηρεάζοντας σχεδόν κάθε όργανο του σώματος.

Η κυκλοφορία των οχημάτων, η βιομηχανία, η οικιακή θέρμανση και η γεωργία είναι οι κύριες πηγές PM2.5 και ο αντίκτυπος γίνεται συχνά δυσανάλογα αισθητός στις φτωχότερες κοινότητες.

Οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ αναφέρουν ότι οι μέσες ετήσιες συγκεντρώσεις PM2,5 δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 5 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο.

Η νέα ανάλυση διαπίστωσε ότι μόνο το 2% του πληθυσμού της Ευρώπης ζει σε περιοχές εντός αυτού του ορίου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ρύπανση από PM2,5 προκαλεί περίπου 400.000 θανάτους ετησίως σε ολόκληρη την ήπειρο.

Σημειώνεται πάντως ότι η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη είναι γενικά καλύτερη από ό,τι σε άλλες περιοχές του κόσμου.

Η χώρα με την χειρότερη ποιότητα αέρα στην Ευρώπη είναι η Βόρεια Μακεδονία. Σχεδόν τα δύο τρίτα του πληθυσμού ζουν σε περιοχές όπου η ρύπανση του αέρα είναι 4 φορές πάνω από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για την έκθεση στα λεπτά σωματίδια PM2,5 (με διάμετρο μικρότερη των 2,5 μικρομέτρων), ενώ τέσσερις περιοχές βρέθηκαν να έχουν σχεδόν εξαπλάσια ατμοσφαιρική ρύπανση, μεταξύ των οποίων και η πρωτεύουσα της χώρας, τα Σκόπια.

Η Ανατολική Ευρώπη εμφανίζεται σε χειρότερη κατάσταση από τη Δυτική Ευρώπη, με εξαίρεση την Ιταλία, όπου πάνω από το ένα τρίτο των ανθρώπων που ζουν στην κοιλάδα του Πάδου και τις γύρω περιοχές στα βόρεια της χώρας αναπνέουν αέρα που είναι 4 φορές πάνω από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για την έκθεση στα λεπτά σωματίδια.

Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι σε επτά χώρες της Ανατολικής Ευρώπης -Σερβία, Ρουμανία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Πολωνία, Σλοβακία και Ουγγαρία- αναπνέουν όπου η συγκέντρωση σε σωματίδια είναι διπλάσια από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ.

Πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας αναπνέει αέρα με συγκέντρωση σε σωματίδια τετραπλάσιο αριθμό από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ.

Στη Γερμανία, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού ζουν με αέρα με συγκέντρωση σε σωματίδια πάνω το διπλάσιο της καθοδήγησης του ΠΟΥ. Στην Ισπανία το ποσοστό αυτό είναι στο 49%, και στη Γαλλία στο 37%.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού ζουν σε περιοχές όπου η έκθεση σε σωματίδια είναι από μία έως δύο φορές μεγαλύτερη από την καθοδήγηση του ΠΟΥ, με σχεδόν το ένα τέταρτο πάνω από αυτήν.

Σχεδόν 30 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν σε περιοχές με συγκεντρώσεις μικρών σωματιδίων που είναι τουλάχιστον τετραπλάσιες από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ.

Στη Σουηδία, αντίθετα, δεν υπάρχει περιοχή όπου τα PM2,5 φθάνουν περισσότερο από το διπλάσιο των κατευθυντήριων γραμμών του ΠΟΥ, και ορισμένες περιοχές στη Βόρεια Σκωτία είναι από τις λίγες σε όλη την Ευρώπη που βρίσκονται κάτω από τα όρια του ΠΟΥ.